Theotokos and Unity in the Context of the Theological Image of God: A Hypothesis of Dependence
Kazimierz Pek
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1492-6747
Abstrakt
Artykuł podejmuje zagadnienie obecności Theotokos w misterium jedności, analizowanej w świetle teologicznego obrazu Boga. Weryfikowana jest hipoteza, według której obraz Maryi jest kształtowany przez teologiczny obraz Boga. Na podstawie analizy trzech tytułów – Mater unitatis, Mater unionis i Mater communionis – ukazano, jak każdy z nich odzwierciedla odmienny sposób rozumienia jedności: jako absolutnej jedyności, pojednanej różnorodności i komunii trynitarnej. Przeprowadzone badania potwierdzają dynamiczny i dialogiczny charakter tej zależności: obraz Boga warunkuje rozwój mariologii, ale jednocześnie to właśnie mariologia, przez swą wrażliwość na relacje, komunię, uczestnictwo, może inspirować pogłębienie obrazu Boga, zwłaszcza w wymiarze trynitarnym. Refleksja nad Maryją w kontekście jedności nie tylko wzbogaca naukę o Theotokos, lecz także przyczynia się do odnowionej wizji Boga i człowieka.
Słowa kluczowe:
Theotokos, unity, image of God, Mariology, Holy Trinity, Mater unitatis, Mater communionis, Mater unionis, koinonia, communionBibliografia
Anderson, Anthony. 1994. Mater Communionis: Pope Paul’s Proclamation of the Mother of the Church and the Ecclesiology of Vatican II. Pamplona: Universidad de Navarra.
Aračić, Dinko. 1980. La dottrina mariologica negli scritti di Carlo Balić. Bibliotheca Mariana Moderni Aevi 4. Roma: Pontificia Academia Mariana Internationalis.
Budniak, Józef. 2009. Jednoczeni w różnorodności: Tradycja cyrylo-metodiańska jako paradygmat procesu pojednania Kościołów, kultur i narodów. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2749. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ferdek, Bogdan. 2007. Nasza Siostra – Córą i Matką Pana: Mariologia jako przestrzeń syntezy dogmatyki. Biblioteka Diecezji Świdnickiej 13. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia.
Górka, Leonard. 2006–2007. “Velehrad – symbol pojednania: W setną rocznicę inicjacji kongresów welehradzkich (1907–2007).” Roczniki Teologiczne 53–54 (7): 73–86.
Hauke, Manfred. 2020. Maria, “Mutter der Einheit” (Mater unitatis). Mariologische Studien. Regensburg: Pustet.
Jagodziński, Marek. 2019. Zarys mariologii komunijnej. Teologia w Dialogu 19. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Jelly, Frederick M. 1978. “Presidential Address: Mary, the Mother of Unity.” Marian Studies 29 [article 5]: 12–25.
Jungmann, Joseph Andreas. 1968. “Mittelalterliche Frömmigkeit: Ihr Werden unter der Nachwirkung der christologischen Kämpfe.” Geist und Leben: Zeitschrift für christliche Spiritualität 41 (6): 429–43.
Królikowski, Janusz, and Kazimierz Kupiec. 2000. Matka Zbawiciela: Mariologia. Part 2. Academica. Instytut Teologiczny w Tarnowie 41. Tarnów: Biblos.
Lekan, Janusz. 2019. “Nowe Przymierze – ostateczne jestem Boga z ludźmi.” In Pielgrzymujemy z Jasnogórską Matką, edited by Tomasz Nawracała and Adam Wojtczak, 17–44. Colloquia Disputationes 48. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Teologiczny.
Napiórkowski, Andrzej. 2018. “Maryja: Służebnica jedności i pokoju. Perspektywa eklezjalna.” Salvatoris Mater 77–80 (1–4): 58–77.
Napiórkowski, Andrzej. 2024. “Mariology in the Documents of Ecumenical Dialogue and Christian Unity.” Verbum Vitae 42 (3): 769–83. https://doi.org/10.31743/vv.16739. (Crossref)
Napiórkowski, Stanisław Celestyn. 1992. Matka i Nauczycielka: Mariologia soboru watykańskiego II. Biblioteka Mariologiczna. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Napiórkowski, Stanisław Celestyn. 2000. “Bóg wielkich niewolników Maryi.” In Trójca Święta a Maryja: Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne. Częstochowa, 6–8 września 1999 roku, edited by Kazimierz Pek and Teofil Siudy, 49–88. Biblioteka Mariologiczna 2. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Pałęski, Waldemar. 2012. “Najświętsza Maryja Panna Matka pojednania: Analiza liturgiczno-teologiczna formularza ze Zbioru Mszy o Najświętszej Maryi Pannie.” Salvatoris Mater 14 (1–4): 86–102.
Pavlik, Jan. 2006. “Jak vznikl obraz Matky Unie na Velehradě.” Katolický týdeník 43. Accessed June 30, 2025. https://katyd.cirkev.cz/clanky/jak-vznikl-obraz-matky-unie-na-velehrade.html?media=touch.
Pek, Kazimierz. 2009. Deus Semper Maior: Teologiczny obraz Boga w mariologii polskiej XX wieku. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Pek, Kazimierz. 2024. “Towards a Theology of the Intercession of the Holy Spirit: Pneumatological and Ecumenical Inspirations of Augustine of Hippo in Letter 130.” Rocznik Teologiczny 66 (4): 673–89. https://doi.org/10.36124/rt.2024.25. (Crossref)
Triacca, Achille M. 2001. “Maryja Dziewica, Matka jedności: Teologiczno-liturgiczne kierunki w dialogu ekumenicznym.” Salvatoris Mater 3 (4): 33–70.
Wojtczak, Adam. 2021. Review of Maria, “Mutter der Einheit” (“Mater unitatis”), edited by Manfred Hauke (Regensburg 2020). Poznańskie Studia Teologiczne 39:257–63. https://doi.org/10.14746/pst.2021.39.14. (Crossref)
Wojtczak, Adam. 2024. “Teologia maryjnego tytułu ‘Matka jedności.’” In W służbie mariologii i maryjności: Księga jubileuszowa z okazji 25-lecia Polskiego Towarzystwa Mariologicznego, edited by Marek Chmielewski, Anna Gąsior, and Janusz Królikowski, 119–37. Biblioteka
Mariologiczna 25. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-1492-6747
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
