Zeugizō: The Language of Marital Infidelity in the Account of Treachery Toward the Ancestral Laws in 1 Macc 1:15
Janusz Nawrot
Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-2498-5081
Abstrakt
Proponowany artykuł porusza znaną w Biblii tematykę języka z seksualnej sfery ludzkiego życia, lecz nie w znanych i zwykle używanych terminach typowych dla tego obszaru w Biblii zarówno hebrajskiej jak i greckiej. Jedyny natomiast raz pojawia się w Septuagincie czasownik dzeugidzō (1 Mch 1,15), którego użycie musi zastanawiać, skoro nie ma swych odpowiedników w innych tekstach natchnionych. Odkrycie jednego z tekstów pozabiblijnych, zawierających ów termin a także pojawienie się tego terminu w żydowskich wersjach Biblii greckiej z II w. naszej ery, rzuca pomocne światło na zrozumienie sensu czasownika w tekście Pierwszej Księgi Machabejskiej. Przeprowadzona egzegeza pozwala ukazać ostrość oceny postępowania zwolenników hellenizacji Judei, dokonanej przez hagiografa.
Słowa kluczowe:
Stary Testament, Septuaginta, 1 Księga Machabejska, seksualność, idolatriaBibliografia
Ashley, T.R., The Book of Numbers (New International Commentary on the Old Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1993).
Bailly, A., Dictionnaire grec-français (Paris: Hachette 1963).
Budd, J., Numbers (Word Biblical Commentary 5, Waco, TX: Zondervan 1984).
Calame, C., The Poetics of Eros in Ancient Greece (Princeton, NJ: Princeton University Press 1999).
Canter, H.V., “The Paraclausithyron as a Literary Theme,” American Journal of Philology 41/4 (1920) 355-368. (Crossref)
Carmichael, C., The Book of Numbers. A Critique of Genesis (New Heaven – London: Yale University Press 2012).
Cohen, S.J.D., From the Maccabees to the Mishnah (Louisville, KY: Westminster – John Knox Press 1987).
Davidson, R.M., Flame of Yahweh. Sexuality in the Old Testament (Peabody, MA: Hendrick-son 2007).
Delling, G., “τέλος,” Theological Dictionary of the New Testament (ed. G. Kittel – G. Frie-drich) (Grand Rapids MI: Eerdmans 1972) VIII, 49-87.
Fairweather, W. – Sutherland Black, J., The First Book Of Maccabees. With Introduction and Notes (Cambridge: Cambridge University Press 1897 reprint).
Field, F., Origenis Hexaplorum Quae Supersunt, Sive Veterum Interpretum Graecorum in Totum Vetus Testamentum Fragmenta (Hildesheim: Olms 1875) I.
Garrett, D.A., Hosea – Joel. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture (The New American Commentary 19; Nashville, TN: Broadman & Holman 1997).
Gregory, E., H.D. and Hellenism. Classic Lines (Cambridge Studies in American Literature and Culture; Cambridge: Cambridge University Press 1997).
Grenfell, B.P., An Alexandrian Erotic Fragment and Other Greek Papyri Chiefly Ptolemaic (Oxford: Clarendon Press 1896).
Halbertal, M. – Margalit, A., Idolatry (Cambridge, MA – London: Harvard University Press 1994).
Hauck, F. – Schulz, S., “πόρνη,” Theological Dictionary of the New Testament (ed. G. Kittel – G. Friedrich) (Grand Rapids, MI: Eerdmans 1968) VI, 579-595.
Keeley, E., Cavafy’s Alexandria (Princeton, NJ: Princeton University Press 1996).
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J., The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament (trans. M.E.J. Richardson) (Leiden: Brill 1994-2000) I-IV(=HALOT)
Labendz, J.R., “Aquila's Bible Translation in Late Antiquity: Jewish and Christian Perspec-tives,” The Harvard Theological Review 102/3 (2009) 353-388. (Crossref)
Lambert, M., “Alexandria,” Gay Histories and Cultures. An Encyclopedia (ed. G. Haggerty) (New York – London: Routledge 2012) 46-47.
Liddell, H.G. – Scott, R. – Jones, H.S., Greek-English Lexicon. With a Revised Supplement, 9 ed. (Oxford: Clarendon 1996) (=LSJ).
Longus, Daphnis and Chloe. Love Romances and Poetical Fragments. Fragments of the Ninus Romance (trans. G. Thornley – J.M. Edmonds – S. Gaselee) (Loeb Classical Library; London: Heinemann – New York: Putnam's Sons 1916) https://archive.org/details/daphnischloewith00longuoft/page/376/mode/2up [access 16.01.2020].
Maligec, C.F.S., “‘The Raven’ as an Elegiac Paraclausithyron,” Poe Studies 42 (2009) 87-97. (Crossref)
McClurg, A.H., A Critical Edition of the Hexaplaric Fragments of Numbers 19-36 (Diss. Faculty of The Southern Baptist Theological Seminary; Louisville 2011).
McKenzie, T.J., Idolatry in the Pentateuch. An Innertextual Strategy (Eugene, OR: Pickwick 2010).
Nawrot, J., Pierwsza Księga Machabejska. Rozdziały 1,1–6,16. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 14/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2016).
Paz, O., The Double Flame. Love and Eroticism (San Diego, CA – New York – London: Har-court & Brace 1995).
Phillips, D.L., The Samaritan Version of The Book of Numbers with Hebrew Variants. A Close Textual Study (Lewiston, NY – Lampeter: Mellen 2014).
Pomeroy, S.B., Women in Hellenistic Egypt. From Alexander to Cleopatra (New York: Schocken 1984).
Rivier, A., Études de littérature grecque (Université de Lausanne. Publications de la Faculté des lettres 21; Genève: Droz 1975).
Sappho, Poems and Fragments (trans. S. Lombardo) (Indianapolis, IN: Hackett Publishing Company 2002).
Stuart, D.K., Exodus. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture (The New American Commentary 2; Nashville, TN: Broadman & Holman 2006).
Thorley, J., Athenian Democracy (Lancaster Pamphlets in Ancient History; London – New York: Routledge 1996).
de Vaulx, J., Les Nombres (Sources bibliques; Paris: Gabalda 1972).
Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland
Ks. Janusz Nawrot, prezbiter archidiecezji poznańskiej, profesor nauk teologicznych, członek Zakładu Teologii Historycznej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, autor szeregu artykułów i monografii z zakresu Starego Testamentu. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących teologii biblijnej, Biblii greckiej, w tym egzegezy Pierwszej Księgi Machabejskiej. Napisał m.in. Przyjaźń i jej motywacja w Etykach Arystotelesa, pismach mądrościowych Septuaginty oraz w Nowym Testamencie (Poznań: Wydawnictwo UAM 2004); «Bądź mężny i mocny ponieważ Pan jest z tobą». Andreia i jej motywacja w Biblii greckiej (Poznań: Wydawnictwo WT UAM 2006); «Prześladują biedaka i nieszczęśliwego». Niegodziwcy wobec sprawiedliwych w psalmach suplikacji (Poznań: Wydawnictwo WT UAM 2007); «Usłysz, o Panie, moją modlitwę, odpowiedz mi w swej sprawiedliwości! » ‘nh i šm‘ wołaniem w zagrożeniu życia w psalmach suplikacji (Poznań: Wydawnictwo WT UAM 2009); Kryzys religijny w Judei za Antiocha IV Epifanesa. Teologia historii w 1 Mch 1,1-2,26” (Poznań: Wydawnictwo WT UAM 2012); Pierwsza Księga Machabejska. Rozdziały 1,1-6,16 (NKB.ST 14/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2016); Pierwsza Księga Machabejska. Rozdziały 6,17-16,24 (NKB.ST 14/2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2020).
https://orcid.org/0000-0002-2498-5081Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
