Co dalej z badaniami jakościowymi?
Abstrakt
Niniejszy artykuł omawia obecne wyzwania i przyszłość badań jakościowych w naukach społecznych (głównie w socjologii) w kontekście szybko rozwijających się koncepcji metodologicznych i technologii. Artykuł rozpoczyna się od analizy wpływu technologii, w tym sztucznej inteligencji, na badania jakościowe, a także związanych z nimi wyzwań prawnych i etycznych. Autor zwraca uwagę na przeciążenie doświadczane przez badaczy ze względu na potrzebę dostosowania się do nowych narzędzi i metodologii oraz podkreśla znaczenie refleksyjności i kontemplacji w badaniach. W artykule zaproponowano badania kontemplacyjne jako strategię pogłębiania zrozumienia procesów badawczych, obejmującą techniki takie jak wywiad kontemplacyjny, autoobserwacja, autoraportowanie i noty kontemplacyjne. Artykuł kończy się refleksją na temat potrzeby spowolnienia procesu badawczego w celu dokładniejszej analizy i refleksji nad tworzeniem wiedzy.
Słowa kluczowe:
metody jakościowe, badania kontemplacyjne, refleksyjność, wywiad, sztuczna inteligencjaBibliografia
Atkinson P, Silverman D., Kundera’s Immortality: The Interview Society and the Invention of the Self’, „Qualitative Inquiry” 1997, nr 3 (3), s. 304–325. (Crossref)
Bentz V.M., Shapiro J., Mindful Inquiry in Social Research, Sage, London 1998. (Crossref)
Byung-Chul H., The Burnout Society, Stanford University Press, Stanford 2015.
Charmaz K., Constructing Grounded Theory, Sage, London 2014.
Contemplative Social Research. Caring for Self, Being and Lifeworld, red. V.M. Bentz, V. Giorgino, Fielding University Press, Santa Barbara 2016.
Deathworlds to Lifeworlds, red. V.M. Bentz, J. Marlatt, De Gruyter Berlin, Boston 2021.
Deleuze G., Guattari F., A Thousand Plateaus, University of Minnesota Press, Minneapolis 1993.
Denzin N.K., The Death of Data, „Cultural Studies ↔ Critical Methodologies” 2013, nr 13 (4), s. 353–356. (Crossref)
Flick U., Introducing Research Methodology: Thinking Your Way through Your Research Project, wyd. 3, Sage Publishing, Thousand Oaks 2020.
Garfinkel H., Studies in Ethnomethodology, Prentice-Hall, Upper Saddle River 1967.
Giorgino V., Contemplative Methods Meet Social Sciences: Back to Human Experience as It Is, „Journal for the Theory of Social Behaviour” 2015, nr 4 (45), s. 461–483, DOI:10.1111/jtsb.12078. (Crossref)
Goffman E., Strategic Interaction, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1969.
Goffman E., The Presentation of Self in Everyday Life, University of Edinburgh, Social Sciences Research Centre, Edinburgh 1956.
Janesick V.J. Contemplative Qualitative Inquiry: Practicing the Zen of Research, Left Coast Press, Walnut Creek 2015. (Crossref)
Kacperczyk A., Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań. Na przykładzie społecznego świata wspinaczki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016. (Crossref)
Konecki K.T., A Contemplative Sociologist Looks at War, „Polish Sociological Review” 2024, nr 4 (228), s. 395–414.
Konecki K.T., Advances in Contemplative Social Research, Lodz University Press, Jagiellonian University Press, Łódź–Kraków 2018.
Konecki K.T., Advances in Contemplative Social Research. Inspirations from Phenomenology, Hatha
Yoga, and Meditation Practice, w: The Routledge International Handbook of Research Methods in Spirituality and Contemplative Studies, red. B. Flanagan, K. Clough, Routledge, London 2024, s. 316–332.
Konecki K.T., Can You Stop Your Mind and Your Daily Activities? An Analysis of Meditation in Yoga Practice, „Kultura i Społeczeństwo” 2024, nr 68 (3), s. 169–203. (Crossref)
Konecki K.T., Empathy! So What?, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2022, nr 18 (4), s. 194–233. (Crossref)
Konecki K.T., Płaczek A., Tarasiuk D., Experiencing The Body in Yoga Practice. Meanings and Knowledge Transfer, Routledge, New York 2024. (Crossref)
Konecki K.T., Przekraczanie granic, zamykanie granic. Perspektywa pierwszoosobowa w badaniach socjologicznych, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2021.
Konecki K.T., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Konecki K.T., The Meaning of Contemplation for Social Qualitative Research. Applications and Examples, Routledge, London 2022. (Crossref)
Konecki K.T., Walking in the City as an Experienced Practice, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2023, nr 19 (4), s. 170–201. (Crossref)
Latour B., Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory, Oxford University Press, Oxford–New York 2005. (Crossref)
Latour B., Woolgar S., Laboratory Life: The Construction of Scientific Facts, Sage Publications, Beverly Hills 1979.
Merleau-Ponty M., Phenomenology of Perception, tłum. C. Smith, Routledge & Kegan Paul, London 1962.
Pyyhtinen O., More-Than-Human Sociology. A New Sociological Imagination, Palgrave Macmillan, Basingstoke–Hampshire 2016. (Crossref)
Qualitative Research: Theory, Method and Practice, red. D. Silverman, Sage, London 1997.
Rehoric D.A, Bentz V.M., Transformative Phenomenology. Changing Ourselves, Lifeworlds, and Professional Practice, Lexington Books, Lanham 2008.
Rodriguez N.M., Ryave A.L., Systematic Self-Observation: A Method for Researching the Hidden and Elusive Features of Everyday Social Life, Sage Publications, Thousand Oaks 2001. (Crossref)
Rosa H., Przyspieszenie społeczne. Etyczne i polityczne konsekwencje desynchronizacji społeczeństwa wysokich prędkości, tłum. D. Chabrajska, „Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL” 2020, t. 25, nr 3 (99), s. 17–116, https://czasopisma.kul.pl/index.php/ethos/article/view/5821 (dostęp: 28.11.2024 ).
Rosa H., Resonance: A Sociology of Our Relationship to the World, tłum. J. Wagner, Polity Press, Cambridge 2019.
Schutz A., Collected Papers V. Phenomenology and the Social Sciences, red. L. Embre, Springer Dordrecht, Heidelberg–London–New York 2011. (Crossref)
Silverman D., Interpreting Qualitative Data: Methods for Analysing Talk, Text, and Interaction, wyd. 2, Sage, London 2001. (Crossref)
Van Manen M., Phenomenology of Practice. Meaning-Giving Methods in Phenomenological Research and Writing, Routledge, London–New York 2016. (Crossref)
University of Łódź
Prof. dr hab., Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-7370-3490Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
