Pro-social and Egoistic Values in the Consciousness of Puławy Town Graduates (1994-2009-2016)
Janusz Mariański
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , PolandAbstract
In this article we will look at some manifestations of the pro-social condition of school youth. The described changes, regarding the pro-social and egoistic values of Puławy high school graduates, are in the statu fieri and there are many possibilities for their development in different directions. We focus our attention on a few selected aspects related to the pro-social and egoistic values of young Poles, and these are: opinions about human nature and pro-social behaviors of Poles, conflict of interests of one’s own and others, trust in other people, declared help to one’s neighbor. The bases of our sociological analyses are three empirical studies carried out among high school and technical secondary school graduates from Puławy town in 1994-2009-2016. Pro-social and egoistic attitudes declared by graduates are diverse due to demographic, social and religious features.
Keywords:
pro-social values, egoistic values, conflict of values, pro-social education, high school graduatesReferences
Bartoszek A. (2003), Zaufanie jako czynnik aktywności obywatelskiej na lokalnej scenie politycznej, w: Budowa lokalnego społeczeństwa obywatelskiego w perspektywie integracji obywatelskiej. Materiały z VII Kędzierzyńsko-Kozielskiego Sympozjum Naukowego (22-23 maja 2003 r.), red. E. Nycz, Instytut Śląski, Opole, s. 139-150.
Bauman Z., Tester K. (2003), O pożytkach z wątpliwości. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem, tł. E. Krasińska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Biela A. (2016), Wdzięczność, w: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, POLWEN. Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom, s. 1309-1311.
Bogunia-Borowska M. (2015), Życie w dobrym społeczeństwie. Wartości jako fundament dobrego społeczeństwa, w: Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości, red. M. Bogunia-Borowska, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 13-45.
Budzyńska E. (2007), Ład moralny w zmieniającym się społeczeństwie. Studium socjologiczne wartości moralnych mieszkańców Katowic, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Gouldner A. N. (1992), Norma wzajemności. Preliminaria, w: Współczesne teorie wymiany społecznej. Zbiór tekstów, red. M. Kempny, J. Szmatka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992, s. 73-106.
Górny A., Zygmunt A. (2012), Diagnoza problemów społecznych uczniów katowickich szkół – zagrożenia i szanse profilaktyki społecznej, w: Diagnoza problemów społecznych i monitoring polityki społecznej dla aktywizacji zasobów ludzkich w Katowicach, red. A. Bartoszek, K. Czekaj, D. Trawkowska, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, s. 365-381.
Gruszecka E. (2008), Otrzymanie pomocy a wdzięczność i stosunek do ludzi, w: Współczesny człowiek w świetle dylematów i wyzwań: perspektywa psychologiczna, red. M. Plopa, M. Błażek, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków s. 143-151.
Grzelak J. (1991), Orientacje społeczne a percepcja innych ludzi, w: Złudzenia, które pozwalają żyć. Szkice z psychologii społecznej, red. M. Kofta, T. Szustrowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 141-169.
Hoffman M. L. (1990), Empatia a aktywność prospołeczna, w: Indywidualne i społeczne wyznaczniki wartościowania, red. J. Reykowski, N. Eisenberg, E. Staub, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 77-98.
Jarymowicz M. (1991), Czy jesteśmy egoistami?, w: Złudzenia, które pozwalają żyć. Szkice z psychologii społecznej, red. M. Kofta, T. Szustrowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s.103-140.
Jasińska-Kania A. (2012), Zmiany wartości Polaków a procesy transformacji, europeizacji i globalizacji, w: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. A. Jasińska-Kania, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 318-341.
Kiciński K., Kurczewski J. (1997), Poglądy etyczne młodego pokolenia Polaków, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa.
Kwestionariusz wywiadu EVS 2008. Research International Pentor (2012), w: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. A. Jasińska-Kania, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 342-391.
Leszczuk E. (1982), Wychowanie prospołeczne, w: Wychowanie w rodzinie, red. F. Adamski, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków, s. 301-311.
Łobocki M. (1992), Altruizm wobec wyzwań edukacji alternatywnej, w: Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 107-118.
Młyński J. (2009), W kierunku wartości moralnych trzeciego tysiąclecia. Na podstawie badań przeprowadzonych w wybranych szkołach Tarnowa, „Pedagogika Katolicka”, nr 5, s. 201-222.
Ossowski S. (1962), O osobliwościach nauk społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Rola M. (2016), Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne, Wydawca i druk Drukarnia Standruk, Lublin.
Sosna Krzysztof. Młodzież w służbie innym – wychowanie do postawy prospołecznej, w: Socjalizacja – wyzwanie współczesności, red. J. Stala, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2010, s. 429-444.
Szczepański J. (1999), Fantazje na temat czasu, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin.
Sztompka P. (2009), Zaufanie: brakujące ogniwo polskiej transformacji, „Odra”, 2009, nr 3, s. 16-20.
Sztompka P. (2016), Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Sztompka P. (2017), Społeczeństwo dzieje się pomiędzy, „Więź”, nr 1, s. 94-105.
Śliwak J. (2016), Altruizm, w: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, POLWEN. Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom, s. 102-108.
Świątkiewicz W. (2014), Zaufanie jako wartość życia rodzinnego, w: Medzigeneračné väzby v súčasnej rodine, STUDIO NOA, Katowice, s. 79-104.
Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 245). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego), (2010), CBOS, Warszawa.
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
