Dylematy automatycznego podejmowania decyzji w postępowaniu administracyjnym – uwagi na tle art. 14 § 1b Kodeksu postępowania administracyjnego
Martyna Wilbrandt-Gotowicz
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1527-0305
Abstrakt
Problematyka automatycznego podejmowania decyzji administracyjnych wywołuje wiele wątpliwości związanych z regulacją podstaw prawnych takich rozstrzygnięć oraz zapewnieniem odpowiednich gwarancji procesowych stronom. W doktrynie brak jest zgodnych ocen co do interpretacji treści art. 14 § 1b Kodeksu postępowania administracyjnego przewidującego możliwość załatwiania spraw z wykorzystaniem pisma generowanego automatycznie. W opracowaniu, przy zastosowaniu metody dogmatycznej dokonano analizy i oceny tej regulacji pod kątem możliwości wydawania decyzji automatycznie przy użyciu sztucznej inteligencji oraz ich wpływu na pozycję prawną jednostki. Przedstawiono również postulaty dotyczące regulacji trybu algorytmicznego podejmowania decyzji jako odrębnego trybu postępowania jurysdykcyjnego.
Słowa kluczowe:
automatyczne wydawanie decyzje, algorytmiczne podejmowanie decyzji, automatyczny akt administracyjnyBibliografia
Adamiak B., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, 2021 [Legalis database].
Dawidowicz W., Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989.
Doręczenia elektroniczne. Komentarz, ed. M. Wilbrandt-Gotowicz, Warszawa 2021.
Geburczyk F., Automated Administrative Decision-Making under the Influence of the GDPR – Early Reflections and Upcoming Challenges, Computer Law & Security Review 2021, vol. 41. (Crossref)
Gontarz I., Automatyczny akt administracyjny – postulaty de lege ferenda w zakresie ogólnych ram prawnych, in: Skuteczność w prawie administracyjnym, ed. C. Martysz, 2022 [LEX database].https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/automatyzacja;3872577.html. [access: 3.01.2023].
Jachowicz M., Kotulski M., Forma dokumentu elektronicznego w działalności administracji publicznej, Warszawa 2012.
Kiełkowski T., Sprawa administracyjna, Kraków 2004.
Koulu R., Human Control over Automation: EU Policy and AI Ethics, European Journal of Legal Studies 2020, vol. 12, no. 1.
Sakowska-Baryła M., Czy używanie sztucznej inteligencji stoi w sprzeczności z podstawowymi oczekiwaniami wobec procedur ochrony danych osobowych?, in: Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, eds. B. Fischer, A. Pązik, M. Świerczyński, Warszawa 2021.
Sibiga G., Stosowanie technik informatycznych w postępowaniu administracyjnym ogólnym, Warszawa 2019.
Sibiga G., Maciejewski M., Automatyzacja w nakładaniu administracyjnych kar pieniężnych, in: Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, ed. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Sibiga G., Wiewiórowski W., Automatyzacja rozstrzygnięć i innych czynności w sprawach indywidualnych załatwianych przez organ administracji, in: Informatyzacja postępowania sądowego i administracji publicznej, ed. J. Gołaczyński, Warszawa 2010.
Weitzenboeck E., Simplification of Administrative Procedures through Fully Automated Decision-Making: the Case of Norway, Administrative Sciences 2021, no. 11. (Crossref)
Werbach K., Introduction: An Endless Spiral of Connectivity?, in: After the Digital Tornado. Networks, Algorithms, Humanity, ed. K. Werbach, Cambridge 2020. (Crossref)
Wierzbowski M., Róg-Dyrda J., Szanse, zagrożenia i bariery prawne związane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w kontekście zasad postępowania administracyjnego, in: Administracja w demokratycznym państwie prawa. Księga jubileuszowa Profesora Czesława Martysza, ed. A. Matan, Warszawa 2022.
Wiewiórowski W.R., Systemy wspomagania decyzji i systemy automatycznego rozstrzygania, in: G. Wierczyński, W.R. Wiewiórowski, Informatyka prawnicza, Warszawa 2016.
Wilbrandt-Gotowicz M., Zasada efektywnej ochrony sądowej na tle zjawisk europeizacji, automatyzacji i pragmatyzacji jurysdykcji administracyjnej, in: Kierunki rozwoju jurysdykcji administracyjnej, eds. M. Kruś, L. Staniszewska, M. Szewczyk, Warszawa 2022.
Wilczyńska A., Sprawa z zakresu administracji publicznej na tle pojęć sprawy administracyjnej i sprawy cywilnej – zagadnienia teoretycznoprawne, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2008, no. 5.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, 2017 [LEX database].
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-1527-0305
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
