Theotokos and Unity in the Context of the Theological Image of God: A Hypothesis of Dependence
Kazimierz Pek
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-1492-6747
Abstract
This article addresses the presence of the Theotokos within the mystery of unity, analyzed in light of the theological image of God. It examines the hypothesis that the image of Mary is shaped by the theological image of God. Through an analysis of three Marian titles—Mater unitatis, Mater unionis, and Mater communionis—the study reveals how each reflects a distinct understanding of unity: as absolute oneness, reconciled diversity, and Trinitarian communion. The research confirms a dynamic and dialogical character of this dependence: the image of God conditions the development of Mariology, yet it is also Mariology—through its sensitivity to relationship, communion, and participation—that may inspire a deeper theological vision of God, especially in its Trinitarian dimension. Reflection on Mary in the context of unity not only enriches the doctrine of the Theotokos but also contributes to a renewed vision of both God and humanity.
Keywords:
Theotokos, unity, image of God, Mariology, Holy Trinity, Mater unitatis, Mater communionis, Mater unionis, koinonia, communionReferences
Anderson, Anthony. 1994. Mater Communionis: Pope Paul’s Proclamation of the Mother of the Church and the Ecclesiology of Vatican II. Pamplona: Universidad de Navarra.
Aračić, Dinko. 1980. La dottrina mariologica negli scritti di Carlo Balić. Bibliotheca Mariana Moderni Aevi 4. Roma: Pontificia Academia Mariana Internationalis.
Budniak, Józef. 2009. Jednoczeni w różnorodności: Tradycja cyrylo-metodiańska jako paradygmat procesu pojednania Kościołów, kultur i narodów. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2749. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ferdek, Bogdan. 2007. Nasza Siostra – Córą i Matką Pana: Mariologia jako przestrzeń syntezy dogmatyki. Biblioteka Diecezji Świdnickiej 13. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia.
Górka, Leonard. 2006–2007. “Velehrad – symbol pojednania: W setną rocznicę inicjacji kongresów welehradzkich (1907–2007).” Roczniki Teologiczne 53–54 (7): 73–86.
Hauke, Manfred. 2020. Maria, “Mutter der Einheit” (Mater unitatis). Mariologische Studien. Regensburg: Pustet.
Jagodziński, Marek. 2019. Zarys mariologii komunijnej. Teologia w Dialogu 19. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Jelly, Frederick M. 1978. “Presidential Address: Mary, the Mother of Unity.” Marian Studies 29 [article 5]: 12–25.
Jungmann, Joseph Andreas. 1968. “Mittelalterliche Frömmigkeit: Ihr Werden unter der Nachwirkung der christologischen Kämpfe.” Geist und Leben: Zeitschrift für christliche Spiritualität 41 (6): 429–43.
Królikowski, Janusz, and Kazimierz Kupiec. 2000. Matka Zbawiciela: Mariologia. Part 2. Academica. Instytut Teologiczny w Tarnowie 41. Tarnów: Biblos.
Lekan, Janusz. 2019. “Nowe Przymierze – ostateczne jestem Boga z ludźmi.” In Pielgrzymujemy z Jasnogórską Matką, edited by Tomasz Nawracała and Adam Wojtczak, 17–44. Colloquia Disputationes 48. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Teologiczny.
Napiórkowski, Andrzej. 2018. “Maryja: Służebnica jedności i pokoju. Perspektywa eklezjalna.” Salvatoris Mater 77–80 (1–4): 58–77.
Napiórkowski, Andrzej. 2024. “Mariology in the Documents of Ecumenical Dialogue and Christian Unity.” Verbum Vitae 42 (3): 769–83. https://doi.org/10.31743/vv.16739. (Crossref)
Napiórkowski, Stanisław Celestyn. 1992. Matka i Nauczycielka: Mariologia soboru watykańskiego II. Biblioteka Mariologiczna. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Napiórkowski, Stanisław Celestyn. 2000. “Bóg wielkich niewolników Maryi.” In Trójca Święta a Maryja: Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne. Częstochowa, 6–8 września 1999 roku, edited by Kazimierz Pek and Teofil Siudy, 49–88. Biblioteka Mariologiczna 2. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Pałęski, Waldemar. 2012. “Najświętsza Maryja Panna Matka pojednania: Analiza liturgiczno-teologiczna formularza ze Zbioru Mszy o Najświętszej Maryi Pannie.” Salvatoris Mater 14 (1–4): 86–102.
Pavlik, Jan. 2006. “Jak vznikl obraz Matky Unie na Velehradě.” Katolický týdeník 43. Accessed June 30, 2025. https://katyd.cirkev.cz/clanky/jak-vznikl-obraz-matky-unie-na-velehrade.html?media=touch.
Pek, Kazimierz. 2009. Deus Semper Maior: Teologiczny obraz Boga w mariologii polskiej XX wieku. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Pek, Kazimierz. 2024. “Towards a Theology of the Intercession of the Holy Spirit: Pneumatological and Ecumenical Inspirations of Augustine of Hippo in Letter 130.” Rocznik Teologiczny 66 (4): 673–89. https://doi.org/10.36124/rt.2024.25. (Crossref)
Triacca, Achille M. 2001. “Maryja Dziewica, Matka jedności: Teologiczno-liturgiczne kierunki w dialogu ekumenicznym.” Salvatoris Mater 3 (4): 33–70.
Wojtczak, Adam. 2021. Review of Maria, “Mutter der Einheit” (“Mater unitatis”), edited by Manfred Hauke (Regensburg 2020). Poznańskie Studia Teologiczne 39:257–63. https://doi.org/10.14746/pst.2021.39.14. (Crossref)
Wojtczak, Adam. 2024. “Teologia maryjnego tytułu ‘Matka jedności.’” In W służbie mariologii i maryjności: Księga jubileuszowa z okazji 25-lecia Polskiego Towarzystwa Mariologicznego, edited by Marek Chmielewski, Anna Gąsior, and Janusz Królikowski, 119–37. Biblioteka
Mariologiczna 25. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0003-1492-6747
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
