„Przypomnij sobie…” (Ap 2,5; 3,3) Duch Święty żywą pamięcią Kościoła w świetle Apokalipsy Janowej
Paweł Adam Podeszwa
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4000-1660
Abstrakt
Duch Święty przypomina Kościołowi wszystko, co powiedział i uczynił Jezusa. Dwa teksty z Apokalipsy Janowej wskazują wyraźnie na tę funkcję Parakleta, który mówi do wspólnoty, odwołując się jednocześnie do jej pamięci: w Liście do Kościoła w Efezie (2,5) oraz w Liście do Kościoła w Sardach (3,3). Oba pisma zawierają imperatyw „przypomnij sobie”. W ich świetle staramy się odpowiedzieć na podstawowe pytanie: o czym Duch Święty przypomina Kościołowi?
Analizowane teksty, w których Duch Święty wzywa wspólnotę Kościoła do pobudzenia pamięci, wyraźnie wskazują, że chodzi przede wszystkim najpierw o przypomnienie fundamentów chrześcijańskiej wiary (wcielenie, misterium paschalne) oraz tożsamości chrześcijan, przez chrzest złączonych z ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Jezusem i zrodzonych do nowego życia. Wezwanie do pamiętania jest równoznaczne z koniecznością gorliwego strzeżenia depozytu wiary oraz nawracania się, to znaczy przyjmowania mentalności i zamysłu samego Boga, co dalej ma owocować konkretnymi czynami wiary. Motywacją do takiej postawy chrześcijan jest pamięć o dobrodziejstwach i darach Boga. Duch Święty, nazywany przez Katechizm Kościoła Katolickiego „żywą pamięcią Kościoła” (1099), pobudzając i aktywując pamięć wspólnoty, mobilizuje do żywej i owocującej wiary, która wyraża się w prawdziwym chrześcijańskim świadectwie przynależności do Jezusa, braterskiej miłości oraz gorliwym głoszeniu Dobrej Nowiny.
Słowa kluczowe:
Apokalips, List do Kościoła w Efezie, List do Kościoła w Sardach, Duch Święty, pamięć, nawrócenie, depozyt wiaryBibliografia
Aune D.E., Revelation 1-5 (Nashville 1997).
Biguzzi G., „I numeri nell’Apocalisse di Giovanni e il loro linguaggio”, Liber Annuus 50 (2000) 143–166. (Crossref)
Bogacz R., Chrystusowe wskazania na czas próby. List do siedmiu Kościołów Apokalipsy (Kraków 2015).
Burnet R., Le livre de l’Apocalypse (Paris 2019).
Chrostowski W., Entuzjazm i sprzeciw wobec Chrystusa. Listy do Siedmiu Kościołów Apokalipsy (Kraków 2019).
Corsini E., „I numeri nell’Apocalisse”, Apokalypsis. Percorsi nell’Apocalisse in onore di Ugo Vanni (red. E. Bosetti, A. Colacrai) (Assisi 2005) 391–416;
Cothenet E., Exégèse et liturgie. II. (Paris 1999).
de Lassus A.-M, L’Église à l’écoute de l’Esprit (Paris 2016).
Díez Merino L., „La numerología en el Apocalipsis: un principio de hermenéutica”, Ciencia Tomista 127 (2000) 59–98.
Hilgenfeld A., Die Ketzergeschichte des Urchristentums (Hildesheim 1963).
Jankowski A., Apokalipsa św. Jana. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Poznań 1959).
Karczewski M., „Wytrwałość chrześcijan w Liście do Kościoła w Efezie (Ap 2,1-6)”, Przybliżyło się Królestwo Boże. Księga Pamiątkowa dla Księdza Profesora Romana Bartnickiego w 65. rocznicę urodzin (red. W. Chrostowski) (Warszawa 2008) 192–204.
Kempiak R., „Pneumatologia”, Teologia Nowego Testamentu. II. Dzieło Janowe (red. M. Rosik) (Wrocław 2008) 83–158.
Kiernikowski Z., Eucharystia i jedność (Częstochowa 2000).
Kotecki D., „«List do Kościoła w Laodycei» (Ap 3,14-21) w świetle hermeneutycznego klucza objawieniowo-liturgicznego”, Credidimus caritati. Księga pamiątkowa dedykowana księżom profesorom Ryszardowi Figlowi i Tadeuszowi Haneltowi w 70. rocznicę urodzin (red. M. Olczyk, P. Podeszwa) (Gniezno 2010), 239–263.
Kotecki D., Duch Święty w zgromadzeniu liturgicznym w świetle Apokalipsy św. Jana (Warszawa 2006).
Kotecki D., Kościół w świetle Apokalipsy św. Jana (Częstochowa 2008). (Crossref)
Léon-Dufour X., „Spécificité symbolique du langage de Jean”, La Communauté johannique et son histoire : la trajectoire de l'Évangile de Jean aux deux premiers siècles (red. J.-D. Kaestli, J.-M. Poffet, J. Zumstein) (Genève 1990), 121–134.
Lijka K., „Dzień Pański według Apokalipsy”, Liturgia Sacra 3/2 (1997) 33–39.
Manunza C., L'Apocalisse come "actio liturgica" cristiana: Studio esegetico-teologico di Ap 1,9-16; 3,14-22; 13,9-10; 19,1-8 (Roma 2012).
Marconi N., Le mille immagini dell’Apocalisse. Una introduzione al linguaggio audiovisivo dell’Apocalisse (Milano 2002).
Moriconi B., Lo Spirito e le Chiese. Saggio sul termine «pneu/ma» nel libro dell’Apocalisse (Roma 1983).
Podeszwa P., „«Temu, który nas miłuje» (Ap 1,5). Miłość Chrystusa do Kościoła w świetle wybranych tekstów z Apokalipsy św. Jana”, Teologia Praktyczna 16 (2015) 95–110. (Crossref)
Podeszwa P., „Il simbolismo della cifra dieci nell’Apocalisse di San Giovanni”, Biblica et Patristica Thoruniensia 5 (2012) 85–101. (Crossref)
Podeszwa P., Paschalna pamięć o Jezusie. Studium egzegetyczno-teologiczne wyrażenia h` marturi,a VIhsou/ w Apokalipsie św. Jana (Poznań 2011).
Podeszwa P., „Wspólnota Kościoła w świetle Apokalipsy św. Jana”, Mowa świątyni (red. R. Dublański) (Wrocław 2012) 55–69.
Podeszwa P., „Wyprali swoje szaty i wybielili je we krwi Baranka (Ap 7,14). Chrzest według Apokalipsy świętego Jana”, Studia Bydgoskie 7 (2013) 33–54.
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu wydanie z pełną lokalizacją haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych (Warszawa 1995).
Pottier B., Struyf D., „Lettres aux Églises (Ap 2-3): maladies psychiques et spirituelles des groupes”, Nouvelle Revue Théologique 138/4 (2016) 549–567. (Crossref)
Prigent P., L’Apocalypse de Saint Jean (Genève 2000).
Ramsay W.M., The Letters to the Seven Churches of Asia and Their Place in the Plan of the Apocalypse (Peabody 22001).
Sieg F., Apokalipsa św. Jana. Listy do siedmiu Kościołów (Ap 1-3) (Pelplin 22009).
Sikora A.R., „Zagrożenie jedności Kościoła według Ap 2-3”, Biblia podstawą jedności (red. A.R. Sikora) (Lublin 1996) 147–149.
Sikora R.A, „«[..] odstąpiłeś od twej pierwotnej miłości» (Ap 2,4)”, Roczniki Teologiczne XLV/1 (1998) 167–179.
Szamot M., Apokalipsa czytana dzisiaj (Kraków 2000).
Szymański P.F., „Czyny” w dialogu homiletycznym według Listów do siedmiu Kościołów Księgi Apokalipsy św. Jana (Ap 2-3). Studium egzegetyczno-homiletyczne (Toruń 2011).
Tkacz R., Listy do siedmiu Kościołów (Ap 2,1-3,22). Studium historyczno-egzegetyczne (Warszawa 2003).
Wojciechowski M., Apokalipsa świętego Jana. Objawienie, nie tajemnica (Częstochowa 2012).
Zbroja B., „Symbolika arytmetyczna Apokalipsy”, Inkulturacja Biblii (red. T. Jelonek) (Kraków 2007) 131–158.
Zumstein J., „La memoire créatrice des premiers chrétiens”, Memory and memories in Early Christianity: proceedings of the international conference held at the Universities of Geneva and Lausanne (June 2-3, 2016) (red. S. Butticaz, E. Norelli) (Tübingen 2018) 313–325.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ks. Paweł Podeszwa, prezbiter archidiecezji gnieźnieńskiej, doktor habilitowany nauk teologicznych, zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Teologii Historycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Należy do Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Associazione Ex Alunni/e del Pontificio Istituto Biblico w Rzymie. Pełni funkcję moderatora Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II w archidiecezji gnieźnieńskiej. Jest autorem ponad 70 artykułów z zakresu egzegezy i teologii biblijnej. Podejmuje szereg inicjatyw duszpasterskich, które służą popularyzacji orędzia biblijnego.
https://orcid.org/0000-0002-4000-1660Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
