Duch udzielony Mesjaszowi w Księdze Izajasza
Abstrakt
Rzeczownik rûaḥ („duch”, a także „oddech, wiatr”) jest jednym z ważniejszych terminów teologicznych w Starym Testamencie, zwłaszcza gdy występuje w znaczeniu „duch”. Wówczas rûaḥ pozostaje zawsze w mocy Boga i jest zależny od Niego. Jako duch Boży „czuwa” on nad stworzeniem, odnawia wszystko, przywraca do życia, a po śmierci człowieka wraca do Boga, który go dał. W Księdze Izajasza rzeczownik rûaḥ występuje 51 razy. Bardzo ważną rolę odgrywa w wyroczniach, które zapowiadają i ukazują mesjasza: Iz 11,1-3a, 42,1 i 61,1. Duch jest mu udzielony jako moc Boża do wypełnienia ważnych zadań. Bóg udziela ducha w sposób trwały. Dzięki duchowi tworzy się szczególna relacja pomiędzy Bogiem a mesjaszem, która jest wyrażona takimi tytułami jak „mój sługa” lub „mój wybrany”. Jego misja jest skierowana przede wszystkim do ubogich i chorych. Jej skutkiem będzie zmiana ich sytuacji przez ustanowienie prawa i sprawiedliwości. Działalność mesjasza przekroczy granice Izraela i zostanie skierowana do wszystkich narodów. Dzięki niemu poganie będą oświeceni Bożym światłem i będą uczestniczyli w przymierzu. W takim znaczeniu wyrocznie mesjańskie z Księgi Izajasza występują w Nowym Testamencie (Mt 12,18-20; Łk 4,18-19).
Słowa kluczowe:
duch Boży, mesjasz, Księga IzajaszaBibliografia
Alberts, R. – Westermann, C., „rûaḥ – spirit”, Theological Lexicon of the Old Testament (red. E. Jenni – C. Westermann; trans. M.E. Biddle) (Peabody, MA: Hendrickson 1997) III, 1202-1220.
Beaton, R., „Messiah and Justice. A Key to Matthew’s Use of Isaiah 42,1-4”, Journal for the Study of the New Testament 75 (1999) 5-23. (Crossref)
Berges, U., Jesaja 40–48 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg: Herder 2008).
Beuken, W.A.M., Jesaja 1–12 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg: Herder 2003).
Beuken, W.A.M., „mišpaṭ: The First Servant Song and its Context”, Vetus Testamentum 22/1 (1972) 1-30. (Crossref)
Blenkinsopp, J., Isaiah 56–66. A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Bible 19; New York: Doubleday 2003). (Crossref)
Brown F., The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon with an Appendix Containing the Biblical Aramaic (Peabody: Hendrickson 1999) (= BDB).
Brzegowy, T., Księga Izajasza. I. Rozdziały 1–12. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny 22/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2010).
Brzegowy, T., Księga Izajasza. III. Rozdziały 40–66. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny 22/3; Częstochowa 2019).
Brzegowy, T., „Męka i śmierć Mesjasza według pieśni Izajasza o Słudze Jahwe”, Krzyż Twój wielbimy (red. A. Paciorek − A. Tronina − P. Łabuda) (Scripturae Lumen 3; Tarnów: Biblos 2011) 31-67.
Childs, B.S., Isaiah (The Old Testament Library; Louisville, KY: Westminster 2001).
Goldingay, J., „Servant of Yahweh”, Dictionary of the Old Testament Prophets (ed. M.J. Boda – J.G. Mc Conville) (Downers Grove, IL – Nottingham: IVP Academic 2012) 700-707.
Goldingay, J. – Payne, D., A Critical and Exegetical Commentary on Isaiah 40–55 (London – New York: Clark 2007).
Green, J., The Gospel of Luke (The New International Commentary on the New Testament; Grand Rapids, MI – Cambridge UK: Eerdmans 1997).
Homerski, J., Ewangelia według św. Mateusza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu 3/1; Poznań – Warszawa: Pallottinum 1979).
Janzen, J.G., „On the Moral Nature of God’s Power: Yahweh and Sea on Job and Deutero-Isaiah”, The Catholic Biblical Quarterly 56/3 (1994) 458-478.
Jeremias J., „mišpaṭ im ersten Gottesknechtslied (Jes. XLII 1-4)”, Vetus Testamentum 22/1 (1972) 31-42. (Crossref)
Kaiser, O., Isaiah 1–12. A Commentary (trans. J. Bowden) (The Old Testament; London: SCM 1991).
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J., The Hebrew and Aramaic Lexicon on the Old Testament (tł. T. Richardson) (Leiden: Brill 1994-2000) I-V (= HALOT).
Krawczyk, R., Nadzieje mesjańskie w historii starożytnego Izraela (Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2008).
Kudasiewicz, J., „Mesjańska działalność Jezusa jubileuszowym rokiem łaski (Łk 4,16-30)”, Słowo Twoje jest prawdą. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Stanisława Mędali CM w 65. rocznicę urodzin (red. W. Chrostowski) (Ad Multos Annos; Warszawa: Vocatio 2000) 212-224.
Lemański, J., „Sługa JHWH (Iz 53,10-11a) i problem zmartwychwstania”, Verbum Vitae 15 (2009) 35-59. (Crossref)
Liedke, G., „špṭ – to judge”, Theological Lexicon of the Old Testament (red. E. Jenni – C. Westermann; tł. M.E. Biddle) (Peabody, MA: Hendrickson 1997) III, 1392-1399.
Ma, W., Until the Spirit Comes. The Spirit of God in the Book of Isaiah (Journal for the Study of the Old Testament. Supplement Series 271) (Sheffield: Sheffield Academic Press 1999).
Marconcini, B., Księga Izajasza (tł. J. Dembska) (Rozumieć Stary Testament. Komentarze duchowe; Kraków: Wydawnictwo M 2000).
Marlowe, W.C., „The Spirit Chiasm in Isaiah 11,2a-3a”, Scandinavian Journal of the Old Testament 28/1 (2014) 44-57. (Crossref)
Mickiewicz, F., Ewangelia według św. Łukasza (rozdziały 1–11). Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny 3/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2011).
Mickiewicz, F., „Namaszczenie Jezusa Duchem Świętym na proroka według Łk 3,21-22; 4,18; Dz 10,38”, Collectanea Theologica 77/1 (2007) 69-88.
Mielcarek, K., Jezus – Ewangelizator ubogich (Łk 4,16-30). Studium z teologii św. Łukasza (Warszawa: And 1994).
Mielcarek, K., „Jezusowe głoszenie słowa według trzeciego ewangelisty (Łk 4,18n)”, Verbum Vitae 7 (2005) 119-138. (Crossref)
Moyise, S., The Old Testament in the New. An Introduction (The Continuum Biblical Studies Series; London – New York: Continuum 2001).
Oswalt J.N., The Book of Isaiah. Chapters 40–66 (The New International Commentary on the Old Testament) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 1998).
Paściak, J., Izajasz wieszczem Chrystusa (Attende Lectioni 12; Katowice: Księgarnia św. Jacka 1987).
Paul, Sh.M., Isaiah 40–66. Translation and Commentary (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2012).
Pikor, W., „Izajaszowy Sługa Jahwe a nowe przymierze. Analiza kontekstualna Iz 42,1-9”, Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 49/2 (2006) 19-42.
Pikor, W., „Ze śmierci do życia. Teologiczne przesłanie Czwartej Pieśni o Słudze Jahwe (Iz 52,13-53,12) w świetle jej struktury”, „Bóg jest miłością” (1J 4,16). Studia dla Księdza Profesora Józefa Kudasiewicza w 80. rocznicę urodzin (red. W. Chrostowski) (Rozprawy i Studia Biblijne 25; Warszawa: Vocatio 2006) 310-332.
Simian-Yofre, H., Sofferenza dell’ uomo e silenzio di Dio nell’ Antico Testamento e nella letteratura del Vicino Oriente Antico (Studia Biblica 2; Roma: Città Nuova 2005).
Stachowiak, L.R., Księga Izajasza. I. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu 9/1; Poznań: Pallottinum 1996).
Stachowiak, L.R., Księga Izajasza. II–III. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Starego Testamentu 9/2; Poznań: Pallottinum 1996).
Synowiec, J.S., Oto twój król. Mesjasz w pismach Starego Przymierza (Kraków: Wyższe Seminarium Duchowne oo. Franciszkanów 1992).
Tronina, A., Księga Kapłańska. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny 3; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2006).
Tronina, A., „Rozgrzeszenie według kapłańskiej «tory ofiar» (Kpł 5,1-6)”, Roczniki Teologiczne 51/1 (2004) 19-28.
Tronina, A., „Władza Boga nad światem a ład moralny według Księgi Hioba”, Verbum Vitae 14 (2008) 57-70. (Crossref)
Watts, J.D.W., Isaiah 34–66 (Word Biblical Commentary 25; Nashville, TN: Nelson 2005).
Westermann, C., „‘eḇeḏ – servant”, Theological Lexicon of the Old Testament (red. E. Jenni – C. Westermann; tł. M.E. Biddle) (Peabody, MA: Hendrickson 1997) II, 819-831.
Westermann, C., Isaiah 40–66 (tł. D.M.G. Stalker) (The Old Testament Library; London: SCM 1990).
Witczyk, H., Pascha Jezusa odpowiedzią Boga na grzech świata. Eschatologiczna ofiara ekspiacji i nowego Przymierza (Lublin: Wydawnictwo KUL 2003).
Witczyk, H., „Pokorny wołał, i Pan go wysłuchał” (Ps 34,7a). Model komunikacji diafanicznej w Psalmach (Lublin: RW KUL 1997).
Ks. Mariusz Szmajdziński, prezbiter diecezji łowickiej, doktor teologii biblijnej (KUL), licencjat nauk biblijnych (PIB), magister filologii klasycznej (UMK), członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich, dyrektor Łowickiej Szkoły Biblijnej. Do głównych obszarów jego zainteresowań należą: profetyzm biblijny (zwł. księgi Dwunastu Proroków), filologia i literatura orientalistyczna (zwł. ugarycka i syryjska) oraz filologia i literatura klasyczna (zwł. grecka). Prowadzi stałe audycje w radio i telewizji oraz wykłady w kościele pw. św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła w Warszawie w ramach Duszpasterstwa Środowisk Twórczych.
https://orcid.org/0000-0001-5577-8993Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
