For and against darwinism
Stanisław Zięba
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , PolandAbstract
The theory of evolution is deeply rooted both in biological sciences and the world’s empirical dimension. It is recognized as an accurate theory resulting from the manifestations of nature and shows its evolutionary picture. The theory of evolution has also gained popularity in social science and politics (social Darwinism, which is referred to as the „spirit of evolution”). From the very beginning, science aimed to discover the principles of the development of the universe and nature. The power of this theory is that it believes it has solved the mystery of man after so many centuries. It gives us answers in the form of natural selection, mutation, and the case of man’s coming to maturity. The theory of evolution is also a tool explaining many processes taking place in nature and the universe. The development of the research strategy of nature’s organization meant that the mechanisms underlying the theory of evolution were verified, which resulted in identifying many of its limitations. The credibility criteria of natural theory change, hence the main principles of the theory of evolution, raise many explicative doubts. Science searches for the fundamental laws of nature that decipher the complexities of the universe, laws that dictate the behawior of beings that our senses do not and will never have direct access to. The problem of the world’s complexity (including nature) has become the leading subject of interdisciplinary research in modern science. Science has developed a new conceptual hierarchy, new philo- sophical, epistemological, methodological and axiological principles, including new methods of observability. The mechanisms of the genesis and development of nature proposed by Darwin seem doubtful in the light of the new research context. Explaining the organization of nature using such concepts as natural selection, mutation, and chance is a complicated activity, because there is no coherence between these concepts and empiricism. Any accurate theory of nature should lie in the area of nature’s competence, such as in the sphere of experience. Thus, we can wonder whether the principles of the theory of evolution fulfill this criterion, or whether this theory meets the requirement of the adequacy of contemporary data on the natural environment.
Keywords:
Darwinism, theory of evolution, natural selection, mutations, chance, laws of natureReferences
Axe D. (2021), Niepodważalne. Jak biologia potwierdza naszą intuicję, że życie jest zaprojektowane, En Arche, Warszawa.
Ayala F. J. (2022), Projekt bez projektanta. Największe odkrycie Darwina, w: Od Darwina do DNA.
Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 99-130.
Barham J. (2022), Emergencja wartości biologicznej, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 309-332.
Behe M. J. (2022a), Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, tłum. D. Sagan, En Arche, Warszawa.
Behe M. J. (2022b), Dewolucja. Odkrycia naukowe dotyczące DNA wyzwaniem dla darwinizmu, tłum. A. Baranowski, En Arche, Warszawa.
Behe M. J. (2020), Granica ewolucji. W poszukiwaniu ograniczeń darwinizmu, tłum. Z. Kościuk, En Arche, Warszawa.
Behe M. J. (2022c), Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 515-540.
Darwin K. (2009), O powstaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, tłum. Sz. Dickstein, J. Nusbaum, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. (Crossref)
Davies P. (2022), Emergentna złożoność, teleologia i strzałka czasu, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 283-308.
Davies P. (2014), Kosmiczny projekt. Twórcze zdolności przyrody w porządkowaniu wszechświata, tłum. A. Bielaczyc, Copernicus Center Press, Kraków.
Dembski W. A. (2021), Nic za darmo. Dlaczego przyczyną wyspecyfikowanej złożoności musi być inteligencja, tłum. Z. Kościuk, En Arche, Warszawa.
Denton M. (2021a), Kryzys teorii ewolucji, tłum. B. Koźniewski, En Arche, Warszawa.
Denton M. (2021b), Teoria ewolucji. Kryzysu ciąg dalszy, tłum. B. Koźniewski, En Arche, Warszawa.
Devictor V. (2015), Nature en crise. Penser la biodiversité, Seuil, Paris.
Dobzhansky T. (1937), Genetics and the Origin of Species, Columbia University Press, New York.
Dyson F. (1979), Disturbing the Universe, Basic Books, New York. (Crossref)
Futuyma D. J. (1985), Evolution as Fact and Theory, „Bios”, vol. 56, nr 1, s. 3-13.
Goodwin Brian C. (1985), Problems and Paradigms. What are the Causes of Morphogenesis?, „BioEssays”, vol. 3, nr 1, s. 32-36. (Crossref)
Gould S. J. (1980), Is a New and General Theory of Evolution Emerging?, „Paleobiology”, vol. 6, nr 1, s. 119-130. (Crossref)
Gould S. J. (1996), Life’s Grandeur: The Spread of Excellence from Plato to Darwin, Cape, London.
Gould S. J. (1990), Wonderful Life: The Burgess Shale and the Nature of History, Norton, New York.
Hunter C. G. (2021), Bóg Darwina. Ewolucjonizm i problem zła, tłum. J. Zon, En Arche, Warszawa.
Jablonka E., Lamb M. J. (2007/2008), Zmiana genetyczna: ślepa, ukierunkowana, interpretatywna?, tłum. P. Wołkowski, „Filozoficzne Aspekty Genezy”, t. 4/5, s. 163-201. (Crossref)
John B., Miklos G. L. (1988), The Eukaryote Genome in Development and Evolution, Allen & Unwin, London. (Crossref)
Johnson P. E. (2020), Darwin przed sądem, tłum. P. Drygas, En Arche, Warszawa.
Kauffman S. (1993a), At Home in the Universe. The Search for the Laws of Self-Organization andComplexity, Oxford University Press, Oxford.
Kauffman S. (2022), Prolegomena do biologii ogólnej, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 227-256.
Kauffman S. (1993b), The Origins of Order: Self-Organization and Selection in Evolution, Oxford University Press, New York. (Crossref)
Mayr E. (2014), What Evolution Is: From Theory to Fact, Phoenix, London.
McDonald J. F. (1983), The Molecular Basis of Adaptation: A Critical Review of Relevant Ideas and Observations, „Annual Review of Ecology and Systematics”, vol. 14, s. 77-102. (Crossref)
Meyer S. C. (2022), Kambryjska eksplozja informacji. Świadectwa inteligentnego projektu, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 541-570.
Meyer S. C. (2021a), Podpis w komórce. DNA i świadectwa inteligentnego projektu, tłum. J. Chojak-Koźniewska, En Arche, Warszawa.
Meyer S. C. (2021b), Wątpliwość Darwina. Kambryjska eksplozja życia jako świadectwo inteligentnego projektu, tłum. A. Baranowski, En Arche, Warszawa.
Müller G. B., Newman S. A. (2003), Origination of Organismal Form. The Forgotten Cause in Evolutionary Theory, w: Origination of Organismal Form. Beyond the Gene in Developmental and Evolutionary Biology, MIT Press, Cambridge, s. 3-10. (Crossref)
Nagel T. (2021), Umysł i kosmos. Dlaczego neodarwinowski materializm jest niemal na pewno fałszywy, tłum. M. Bartosik, En Arche, Warszawa.
Nurse P. (2020), Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach, tłum. A. Zano, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa.
Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu (2022), red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa.
Plutarch (1988), Moralia, tłum. Z. Abramowiczówna, PIW, Warszawa.
Prum R. O. (2019), Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych, tłum. K. Skonieczny, Copernicus Center Press, Kraków.
Pyne L. (2019), Siedem szkieletów. Historia najsłynniejszych ludzkich skamieniałości, tłum. T. Lanczewski, Copernicus Center Press, Kraków.
Rose M. R. (1998), Darwin’s Spectre: Evolutionary Biology in the Modern World, Princeton University Press, Princeton. (Crossref)
Rosnay J. de (2016), Je cherche à comprendre. Les codes cachés de la nature, Les liens qui libèrent, Paris.
Ryan F. (2017), Tajemniczy świat genomu ludzkiego, tłum. A. Tuz, Pruszyński i S-ka, Warszawa.
Sewell G. (2022), Na początku. Eseje o teorii inteligentnego projektu, tłum. Z. Kościuk, En Arche, Warszawa.
Shedinger R. F. (2021), Tajemnica mechanizmów ewolucji. Wielka opowieść biologii darwinowskiej o triumfie nad religią, tłum. J. Zon, En Arche, Warszawa.
Spencer H. (1857), Progress: Its Law and Cause, „Westminster Review”, vol. 67, s. 445-485.
Sullivan B. (2020), Więcej niż DNA. Geny, drobnoustroje i osobliwe moce decydujące o tym, jacy jesteśmy, tłum. J. Sikora, Burda Media Polska, Warszawa.
Trivers R. (2018), Dzikie życie. Przygody biologa ewolucyjnego, tłum. K. Skonieczny, Copernicus Center Press, Kraków.
Weber B. H., Depew D. J. (2022), Darwinizm, projekt i dynamika układów złożonych, w: Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu, red. W. A. Dembski, M. Ruse, tłum. G. Malec, D. Sagan, En Arche, Warszawa, s. 257-282.
Wells J. (2020), Ikony ewolucji: nauka czy mit?, tłum. B. Olechnowicz, En Arche, Warszawa.
Wells J. (2022), Mit śmieciowego DNA, tłum. M. Rucki, En Arche, Warszawa.
Wells J. (2020), Zombie-nauka. Jeszcze więcej ikon ewolucji, tłum. M. Guzowska, En Arche, Warszawa.
Westerman F. (2022), My, człowiekowate, tłum. O. Niziołek, Wydawnictwo Agora, Warszawa.
Whitfield J. (2008), Biological Theory: Postmodern Evolution?, „Nature”, vol. 455, s. 281-284. (Crossref)
Zięba S. (2020), Informacyjny wymiar wszechświata, życia i człowieka, PWN, Warszawa.
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
