Human Dignity in a Social Context – Opportunities and Threats
Janusz Mariański
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , PolandAbstract
Human dignity, or dignitas hominis is
a fundamental value, and it is understood in psychological, sociological, pedagogical as well as in ethical (philosophical), anthropological and theological sense. Human dignity is the value – in the ontological sense – inalienable and due to every person, regardless of gender, age, marital status, education, occupation, and religious affiliation. Man cannot freely dispose of it, or renounce it for some short-term goals; it prevents one from taking "shortcuts" while pursuing a career, prestige, prosperity, etc. Violation of human dignity is an act morally reprehensible. People must not be offended, insulted, humiliated or deprived of dignity, since a person's life is always the supreme value. The article examines the human dignity, first, from the philosophical and theological perspective, and next, from the perspective of sociology. Finally, some social situations that threaten dignity are discussed.
Keywords:
human dignity as a core value, human dignity as a social value, social situations that threaten human dignityReferences
Bogunia-Borowska M. (2015), Życie w dobrym społeczeństwie. Wartości jako fundament dobrego społeczeństwa, w: Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości, red. M. Bogunia-Borowska, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 13-45.
Furmanek W. (2012), Czy kryzys wartości?, w: Wartości w pedagogice. Kryzys wartości kategorią problematyki badań w pedagogice współczesnej, red. W. Furmanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 36-56.
Granat W. (1974), Godność człowieka i jej współczesne uzasadnienia, w: Aby poznać Boga i człowieka, cz. 2 (O człowieku dziś), red. B. Bejze, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa, s. 223-256.
Joas H. (2015), Sind die Menschenrechte westlich? Kösel Verlag, München.
Kaczmarczyk M., Roby E. (2012), Intersubiektywność, uniwersalizm i dialog. O socjologii z perspektywy pragmatyzmu oraz o współczesnych sporach o wartości z Hansem Joasem rozmawiają Michał Kaczmarczyk i Elizabeth Roby, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 183-195.
Kiciński K. (1983), Społeczne determinanty orientacji moralnych, „Etyka” , t. 20, s. 95-121.
Kiciński K. (1998), Orientacje moralne. Próba typologii, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Kiereś B. (2015), U podstaw pedagogiki personalistycznej. Filozoficzny kontekst sporu o wychowanie, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Luhmann N. (1978), Soziologie der Moral, w: Theorietechnik und Moral, hrsg. von N. Luhmann, S. Pfürtner, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, s. 8-116.
Luhmann N. (2007), Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, tł. M. Kaczmarczyk, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Mazur J. (2016), Katolicka nauka społeczna. Podstawowe zagadnienia w zarysie, Wydawca: Inicjatywa Ewangelizacyjna WEJDŹMY NA SZCZYT, Kraków.
Mazurek F.J. (2008), Myśl przewodnia nauczania Jana Pawła II, w: Służba prawdzie, wolności i życiu. Refleksje nad myślą społeczną Jana Pawła II, red. E. Albińska, S. Fel, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 21-36.
Ossowska M. (1970), Normy moralne. Próba systematyzacji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Ossowska M. (1983), O pojęciu godności, w: O człowieku, moralności i nauce: miscellanea, red. M. Ossowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 514-522.
Rembierz M. (2016), Pedagogia miłosierdzia jako wyjście na aksjologiczne pogranicza i egzystencjalne peryferia – wyzwania dla myśli religijnej i refleksji pedagogicznej. O uczeniu się i nauczaniu papieża Franciszka, w: PAIDEIA – drogą do uniwersalizmu w wychowaniu, red. L. Pawelski, B. Urbanek, Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych, Szczecinek, s. 233-274.
Rogowski C. (2011), Pedagogika religii. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Salij J. (2009), Gwiazdy, ludzie i zwierzęta. O godności człowieka i godności materii, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, Poznań.
Štefaňak O. (2013), Úvod do katolíckej socjálnej náuky, VERBUM, Ružomberok.
Stępień K. (2016), Godność osobowa, w: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2016, s. 376-383.
Stoecker R. (2011), Three Crucial Turns on the Road to an Adequate Understanding of Human Dignity, w: Humiliation, Degradation, Dehumanization. Human Dignity Violated, Springer Science - Business Media B.V., Heidelberg-London-New York.
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
