ANNULMENT OF MARRIAGE IN POLISH LAW AND DECLARATION OF NULLITY OF MARRIAGE IN CANON LAW – A COMPARATIVE STUDY
Grzegorz Bzdyrak
Assistant Lecturer in the Department of Ecclesiastical Litigation Law of the Catholic University of Lublin , PolandAbstract
Annulment and nullity of marriage are two institutions that function in two separate and independent legal systems. Despite some similarities, they cannot be used interchangeably. The differences between the annulment and declaring nullity
of marriage follow mainly from the fact that the canonical marriage between baptized persons is a sacrament, a lifelong and indissoluble bond. For this reason, once validly contracted, it cannot be annulled or dissolved by divorce, but only by
the death of a spouse or a dispensation from an unconsummated marriage and the privilege of faith. In the case when marriage is contracted, despite the existence of impediments to marriage, the ecclesiastical tribunal, after completing the relevant proceedings, declares its nullity whereby this judgment is of a declarative nature. In the case of annulment of marriage, the legislator provided for some restriction as to the persons authorized to file a claim, and it also listed the situations in which, even though marriage was contracted in breach of law, its annulment is not possible. Therefore, convalidation by force of law is permissible. Such validation and such restrictions have not been provided by the ecclesiastical legislator, although the convalidation of marriage is possible as long as the matrimonial consent continues and some additional conditions have been satisfied. The judgment regarding the annulment of marriage is constitutive, although the effects of annulment have retroactive effects, whereby the legislator stated that for certain relationships, the rules of divorce shall be applicable.
Both in the state and canonical orders, there are three groups of reasons that are the basis for annulment and declaration of nullity of marriage. These are impediments to marriage, defects to the declarations of intention of the spouses
and defects to the mandate to contract marriage. The individual reasons have been briefly discussed to present the differences in their understanding under canon law and state law.
Keywords:
annulment of marriage, declaration of nullity of marriage, canonical impediments, marriageReferences
Dzierżon, Ginter. 2008. „Przeszkoda uprowadzenia (kan. 1089 KPK)”. In: Matrimonium spes mundi. Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polskim i międzynarodowym, ed. Tadeusz Płoski, Justyna Krzywkowska, 133-142. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Dzierżoń, Ginter. 2006. Przeszkoda występku (kan. 1090 §1-2 KPK), Ius Matrimoniale 11 (17): 79-89.
Dzierżoń, Ginter. 2016. „Przeszkoda wieku”. In: Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym, ed. Wojciech Góralski, 67-90.Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Góralski, Wojciech. 2006. Kościelne prawo małżeńskie. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Góralski, Wojciech. 2007. Studia nad małżeństwem i rodziną. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Gręźlikowski, Janusz. 2012. „Przeszkody małżeńskie wynikające z węzła religijnego”. Prawo Kanoniczne 55 n. 2: 73-93.
Gromek, Krystyna. 2016. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
Ignatowicz, Jerzy, Mirosław Nazar. 2010. Prawo rodzinne, Warszawa: LexisNexis.
Jancewicz, Zdzisław. 2008. Instytucja unieważnienia małżeństwa w prawie polskim. Stalowa Wola: Drukarnia Diecezjalna w Sandomierzu.
Jancewicz, Zdzisław. 2007. „Przestępstwo z artykułu 206 kk na tle wybranych zagadnień związanych z małżeństwem bigamicznym”, Kościelne Prawo Procesowe. Prawo Rodzinne. Materiały i Studia t. IV: 61-81.
Kasprzak, Sylwester. 2003. „Unieważnienie małżeństwa w polskim prawie rodzinnym a stwierdzenie nieważności małżeństwa w prawie kanonicznym”. In: Iustitia Civitatis Fundamentum. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wiesława
Chrzanowskiego, ed. Henryk Cioch, ks. Antoni Dębiński, Jacek Chaciński, 529-555. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krajewski, Radosław. 2003. Bigamia w prawie polskim i w prawie kanonicznym. Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Mojak, Jan, Mirosław Nazar, Elżbieta Nezbecka. 2005. Zarys prawa cywilnego. Lublin: OW Verba.
Paździor, Stanisław. 2004. Przyczyny poważnego braku rozeznania oceniającego w świetle kan. 1095 n. 2. Lublin: Polihymnia.
Paździor, Stanisław. 2009. Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095 n.3. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Piasecki, Kazimierz. 2011. „Wprowadzenie”. In: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, ed. Kazimierz Piasecki, 15-38 .Warszawa: LexisNexis.
Stawniak, Henryk. 2016. „Przeszkoda niemocy płciowej”. In: Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym, ed. Wojciech Góralski, 91-162. Warszawa:Wydawnictwo UKSW.
Stelmachowski, Andrzej. 1957. Przysposobienie w polskim prawie rodzinnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Suchocki, Cyprian. 1997. Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym i polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Lublin-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
Winiarz, Jan, Janusz Gajda. 2001. Prawo rodzinne. Warszawa: LexisNexis.
Assistant Lecturer in the Department of Ecclesiastical Litigation Law of the Catholic University of Lublin
