HISTORIC-LEGAL DOCTRINE ON THE DIOCESAN SYNOD AND LEGISLATION IN FORCE. ACTIVITY OF THE POLISH DIOCESES
Adam Mariusz Jaszcz
doktor, asystent, Katedra Historii Prawa Kanonicznego , PolandAbstract
In the first centuries of Christianity a meeting of small communities was considered as the way of resolving conflicts, making important decisions, and seeking God’s will for the community. With the increasing number of believers followed necessary decentralization of ecclesiastical structures so that dioceses could decide on administrative and organizational matters. Clergy assemblies have served these issues and we can consider them today as prefiguration of diocesan synods. Most authors believe that the first diocesan synod assembly took place in France in Auxerre in A.D 578. Over the centuries, the institution of diocesan synod experienced both the flourish moments, as well as the crises. For its definitive fixation in the canonical doctrine should be considered the treaty of Pope Benedict XIV De Synodo Dioecesana published in 1748. The value of the diocesan synod as a legal institution has been confirmed by the Second Vatican Council, which in the Decree Christus Dominus has expressed the wish of synodal fathers that the institution will take on a new life and serve the Church in modern times. The current legislation concerning the diocesan synod is contained in the Code of Canon Law (c. 460-468), as well as in the Instruction of the diocesan synods issued in 1997 by two Vatican congregations. In Poland since the promulgation of the Code in 1983, until the year 2012 31 diocesan synods were held. Some of them took place in the days of communism, the other in a free Poland, which also had an impact on their course. In addition to many historical, ecclesial and pastoral circumstances particularly important was the influence of St. John Paul II,
who personally participated in the opening or closing of some diocesan synods.
Keywords:
diocesan synodbishop, Holy See, clergy and laity, parishReferences
I Synod Diecezji Legnickiej (2007-2012). Przypatrzmy się powołaniu naszemu, B. Drożdż e otros (ed.), vol I: Program odnowy religijno-moralnej, Legnica 2012;
I Synod Diecezji Łowickiej, en: “Wiadomości Diecezji Łowickiej” 3 (1999);
I Synod Diecezji Opolskiej (2002-2005): statuty i aneksy: parafia u progu nowego tysiąclecie, Opole 2005;
I Synod Diecezji Sosnowieckiej: prawo partykularne Kościoła sosnowieckiego, U. Paździor, W. Skoczny (ed.), Sosnowiec 2005;
II Polski Synod Plenarny 1991-1999, Poznań 2001;
II Synod Gdański. Misja ewangelizacyjna Kościoła gdańskiego na początku nowego tysiąclecia, vol. I, Gdańsk 2001;
IV Synod Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 2003;
Aby byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej. Dokumenty i instrukcje, Sandomierz 1999;
Acta Ecclesiae Mediolanensis ab eius initiis usque ad nostram aetatem. Opera et Studio presb. Achillis Ratti, sacrae theologiae, iuris canonici et philosophiae doctoris e Collegio Doctorum Bibliothecae Ambrosianae cum approbatione Aloysii Nazari Comitis a Calabiana Archiepiscopi Mediolanensis, vol. 2, Mediolani MDCCCVC, vol. 3, Mediolani MDCCCXCII, vol. 4, Mediolani MDCCCXVII;
Acta et Documenta Concilio Oecumencio Vaticano II Aparando, (sub secreto), cura et studio Secretariae Pontificiae Commissionis Centralis Praeparatoriae Concilii Vaticani II, Series I: Antepraeparatoria, Romae MCMLX-MCMLXI;
Aneks 11: Statut parafialnych rad duszpasterskich, en II Synod Diecezji Częstochowskiej, Z. Wajznaer e otros (ed.), Częstochowa 1986, pp. 250-252;
Benedicti XIV Pont. Opt. Max., olim Prosperi Cardinalis de Lambertinis, opera omnia. Ed. novissima ad postremam Remondinianam omnino exacta, Prati 1844;
Centrum Badania Opinii Społecznej, Doświadczenie aborcyjne Polek. Komunikat badań. BS/60/2013, Warszawa 2013;
Concilium Besileense-Ferrariense-Florentinum-Romanum, Sessio XV, De conciliis provincialibus et synodalibus, en: G. Alberigo, H. Jedin (ed.), Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Basileae 1962, pp. 449-452;
Concilium Lateranense IV (1215), De conciliis provincialibus, const. 6, en: G. D. Mansi (ed.), Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, Graz 1960-1961, vol. 22, col. 991-992;
Concilium Tridentinum, Sessio XXIV, Decretum de reformatione, en: G. Alberigo, H. Jedin (ed.), Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Basileae 1962 pp. 735-749;
Congregatio pro Episcopis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione, Instructio de synodis dioecesanis agendas, 19/III/1997, AAS 89 (1997), pp. 706-721 (traducción española: www.vatican.va);
Congregatio pro Episcopis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione, Additamentum ad instructionem de synodis dioecesanis agendis. Pastoralia munia quae Codex Iuris Canonici concredit legum ferendarum potestati Episcopi dioecesani, 19/III/1997, AAS 89 (1997), pp. 722-727;
Corbellini G., Il sinodo diocesano nel nuovo Codex iuris canonici, Roma 1986;
Czwarty Synod Diecezji Tarnowskiej: ad imagiem Ecclesiae universalis, Tarnów 1990;
Drugi Synod Diecezji Lubelskiej 1977-1985, W. Zakrzewski (ed.), Lublin 1988;
Drugi Synod Diecezji Włocławskiej, Włocławek 1994;
Duran J., El sínodo diocesano (estudio canónico), en: http://arvo.net/uploads/file/DERECHO% 20CANONICO/ SinodoDiocesano.pdf, 11/IX/2013;
Dydycz A. P., Dekret L.dz. 1948/94, en: Synod Diecezji Drohiczyńskiej: statuty, dokumenty wykonawcze, A. Dzięga, M. Łaziuk (ed.), Drohiczyn 1997, pp. 5-7;
Fuentes Caballero J. A., El sínodo diocesano. Breve recorrido a su actuación y evolución histórica, “Ius Canonicum” 11 (1981), p. 543-566;
Gaudemet J., Aspetto sinodale dell’organizzazione della diocesi, excurso storico, en: M. Ghisalberti, G. Mori (ed.), La sinodalitá nell’ordinamento canonico, Padova 1991, pp. 195-230;
Góralski W., Drugi synod diecezji włocławskiej, “Ateneum Kapłanskie” 87 (1995), pp. 71-83;
Górny K., Dekret zwołujący Pierwszy Synod Diecezji Rzeszowskiej, 2/II/2001, en: Pierwszy Synod Diecezji Rzeszowskiej 2001-2004, Rzeszów 2004, pp. 15-16;
Il sinodo pastorale dell’archidiocesi di Cracovia 1972-1979, Libreria Editrice Vaticana 1985;
Ioannes Paulus II, La croce di Nowa Huta, nuovo seme di Evangelizzazione, 9/VI/1979, en: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, vol. II, Città del Vaticano 1979-, pp. 1504-1509;
Ioannes Paulus II, Totus Tuus Poloniae populus, en: AAS 84 (1992), pp. 1099-1112;
Ivo Carnotensis Episcopus, Epistola LXI, en: PL CLXII, col. 75-77;
Ivo Carnotensis Episcopus, Incivit ordo qualiter ab episcopo synodus agatur, en: PL CLXI, col. 318-322;
Jennings J. L., A renewed understanding of the diocesan synod, “Studia Canonica” 20 (1986), pp. 319-353;
Kasper W., Commento, en: Il futuro dalla forza del Concilio. Sinodo straordinario dei vescovi 1985. Documenti e commento di Walter Kasper, Brescia 1986, pp. 43-65;
Lepa A., Kościół łódzki u progu trzeciego tysiąclecia, en:, III Synod Archidiecezji Łódzkiej. Statuty i aneksy, Łódź 1999, pp. 13-31;
Miras J., Lambertini, Prospero, w: A. Viana, J. Otaduy, J. Sedano (ed.), Diccionario general de derecho canónico, op. cit., vol. IV, pp. 968-969;
Muszyński H., Słowo wprowadzające arcybiskupa gnieźnieńskiego, en: III Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Gniezno 2001, pp. 5-8;
Muszyński H., Słowo wprowadzające arcybiskupa gnieźnieńskiego, en: II Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Gniezno 2000, pp. 5-8;
Napierała S., Dekret biskupa kaliskiego zwołujący Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej, 25/III/2007, en: Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej (2007-2009): prawo diecezjalne Kościoła kaliskiego, Kalisz 2009, pp. 328-329;
Patriarchalis ecclesiae Venetiarum synodus XXXI ab Eminentissimo Domino Patriarcha Angelo Josepho S.R.E. Presbytero Card. Roncalli in Cathedrali Basilica S. Marci Ev. celebrata diebus 25-26-27 novembris a. D. MCMLVII quinto a patriarchali
regimine suscepto: acta, documenta, constitutiones, Venezia 1957;
Pontal O., Clercs et laïcs au moyen âge d’après les status synodaux, Paris 1990;
Pontal O., Évolution historique du synode diocésain, en: AA. VV. La synodalité. La participation au gouvernement dans l’Église, Actes du VII congrès International de Droit canonique, vol. II, Paris 1992, pp. 521-526;
Pontal O., Les statuts synodaux, Turnhout 1975;
Pontificia Commissio Codici Iuris Canonici Recognoscendo, Acta Commisionis. VI Sessione, 15/III/1980, Comm. 12 (1980), pp. 310-320;
Pontificia Commissio Codici Iuris Canonici Recognoscendo, Relatio. Complectens synthesim animadversionum ab Em.mis atque Exc.mis Patribus Commissionis ad Novissimum Schema Codicis Iuris Canonici exhibitarum, cum responsionibus
a Secretaria et Consultoribus datis, Comm. 14 (1982), pp. 116-230;
Poznański Synod Archidiecezjalny 1992-1993: dokumenty, Poznań 1994;
Primo sinodo Romano, Vatican 1960;
Pylak B., List do Prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego z dnia 17 stycznia 1977 roku, en: “Wiadomości Diecezji Lubelskiej” 4-6 (1977), pp. 81-82;
Raimundus de Pennaforte, Summa de iure canonico, en. A. Diez, J. Ochoa (ed.), vol. I A, Roma 1975;
Romaniuk K., Dekret zamykający synod diecezji warszawsko-praskiej, 8/XII/2000, en: Pierwszy Synod Diecezji Warszawsko-Praskiej, Warszawa 2000, p. 46;
Rozkrut T., La natura teologico-giuridica del sinodo diocesano, Roma 1996;
Speck R., Das Diözesanforum der Erzdiözese Freiburg (1991/92): Beispiel einer nicht-kodikarischen Form synodaler Beratung, en: R. Puza, A. P. Kustermann (ed.), Synodalrecht und Synodalstrukturen. Konkretionen und Entwicklungen
der «Synodalität» in der katolischen Kirche, Freiburg Schweiz 1996;
Śrutwa Jan. Wprowadzenie do uchwał synodalnych, en: I Synod Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej: 1996-2001, Zamość 2001, pp. 5-8;
Statut parafialnej rady ekonomicznej, en: Synod Diecezji Ełckiej: 1997-1999, T. Ratajczak (prep.), Ełk 1999, pp. 205-207;
Synod Archidiecezji Przemyskiej 1995-2000: statuty i aneksy, J. Bar (prep.), Przemyśl 2000;
Synod Archidiecezji Wrocławskiej (1985-1991), R. Drozd (ed.) Wrocław 2005;
Synod Archidiecezji Wrocławskiej 1985-1991, R. Drozd (ed.), Wrocław 2005;
Synod Diecezji Łomżyńskiej 1995-2005: prawo partykularne Kościoła Łomżyńskiego, L. Brzostowski e otros (ed.), Łomża 2005;
Synodus dioecesana anni 1564, vol. 12, en: Archivio Storico Diocesano di Milano' Synodus Episcoporum (in Coetum Generalem Extraordinarium Congregata, 1985), Relatio finalis. Ecclesia sub verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi, en: EV, vol. 9, pp. 1738 y 1781;
Szlaga J. B., Dekret o rozpoczęciu I synodu diecezji pelplińskiej, 30/XI/1999, en: Statuty I Synodu Diecezji Pelplińskiej, A. Żur (ed.), Pelplin 2001, p. 253;
Szymecki S., Słowo wstępne, en: I Synod Archidiecezji Białostockiej, Białystok 2000, pp. 1-3;
Theodulfus Aurelianensis, Capitulare, en: G. D. Mansi (ed.), Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, Graz 1960-1961, vol. 13, col. 995;
Uchwały XLII Synodu Płockiego, en: “Miesięcznik Pasterski Płocki” 10 (1991);
Uczestnicy sesji plenarnych 69 synodu archidiecezji poznańskiej, en: Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008 zwołany i przeprowadzony przez arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, Z. Fortuniak e otros (ed.), vol I, Poznań 2008, p. 577 y 578;
Viana A., La Instrucción de la curia romana sobre los sínodos diocesanos (19 III 1997), “Ius Canonicum” 38 (1998), pp. 727-748;
Viana A., Sínodo diocesano, en: A. Viana, J. Otaduy, J. Sedano (ed.), Diccionario general de derecho canónico. Instituto Martín de Azpilcueta, vol. VII, Pamplona 2012, pp. 350-353;
Wojtyła K., La renovación en sus fuentes: sobre la aplicación del Concilio Vaticano II, J. L. Legaza (trad.), Madrid 1982.
