Access to a Lawyer for a Suspect at Early Stage of Criminal Proceedings and Its Participation in Investigative Acts
Joanna Dzierżanowska
Faculty of Law, Canon Law and Administration, The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-3453-5949
Abstract
This elaboration is dedicated to analysis of access to a lawyer for a suspect at early stage of criminal proceedings in Polish criminal law in the light of directive 2013/48/EU. In particular, it emphasises the suspects right of access to a lawyer during identity parade, confrontation and reconstruction of the scene of a crime. It considers whether the applicable legal provisions of the Polish Code of Criminal Procedure ensure, above all, appropriate scope of the right of the defence for the suspected person in view of the indicated evidentiary activities and whether this scope corresponds to the standards designated by the European Union directive 2013/48/EU.
Keywords:
access to a defence counsel, participation of a defence counsel in evidentiary activities, European Union directive, preparatory proceedingsReferences
References
Barcik, Jacek, Tomasz Srogosz. 2015. ˮPrawo dostępu do adwokata w Polsce w świetle dyrektywy 2013/48/UE”. Palestra 7-8: 243-254.
Girdwoyń, Piotr. 2004. Zarys kryminalistycznej taktyki obrony. Kraków: Zakamycze.
Grabowska-Moroz, Barbara (ed.). 2018. ˮPrawo dostępu do obrońcy w świetle prawa europejskiego”, (access: 10.02.2020) http:// www:hfhr.pl
Grabowska-Moroz, Barbara. 2019. ˮUnijna dyrektywa o prawie dostępu do obrońcy – zadanie dla ustawodawcy, wyzwanie dla sądów”. Przegląd Sądowy 3: 45-59.
Gruza, Ewa. 2011. „Zostałem rozpoznany, bo byłem przystojny – czyli o okazaniu osoby”. Edukacja Prawnicza 5: 31-35.
Hermeliński, Wojciech, Barbara Nita-Światłowska. 2016. ˮKilka uwag o prawie do obrony w związku z nowelizacją Kodeksu postępowania karnego z 2016 roku”. Palestra 9: 12-25.
Jasiński, Wojciech. 2019. ˮDostęp osoby oskarżonej o popełnienie czynu zagrożonego karą do adwokata na wstępnym etapie ścigania karnego – standard strasburski”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 24-30.
Jasiński, Wojciech. 2019. ˮPrawo dowodowe w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Dowody. Tom VIII cz. 2, ed. Jerzy Skorupka, 1752-1901. Warszawa: Wolters Kluwer.
Juszka, Kazimiera. 2007. Jakość czynności kryminalistycznych. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
Kardas, Piotr. 2019. ˮGwarancje prawa do obrony oraz dostępu do obrońcy na wstępnym etapie postępowania karnego – kilka uwag w świetle doktryny Salduz, doktryny Miranda oraz dyrektywy w sprawie dostępu do adwokata”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 4-10.
Koncewicz, Tomasz Tadeusz, Anna Podolska. 2017. ˮDostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim”. Palestra 9: 9-23.
Kulesza, Cezary. 2016. ˮUdział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Postępowanie przygotowawcze. Tom X, ed. Ryszard A. Stefański, 926-1011. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kulesza, Cezary. 2015. ˮRola obrońcy w gromadzeniu dowodów i wprowadzaniu ich do podstawy dowodowej orzeczenia sądowego w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego”. In: Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, ed. Beata T. Bieńkowska, Hanna Gajewska-Kraczkowska, Maria Rogacka-Rzewnicka. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Lach, Arkadiusz. 2018. Rzetelne postępowanie dowodowe w sprawach karnych w świetle orzecznictwa strasburskiego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Levi, Avraham M. 2006. “An analysis of multiple choices in MSL lineups, and a comparison with simultaneous and sequential ones”. Psychology, Crime & Law 12: 273-285.
Meisters, Julia, Birk Diedenhofen, Jochen Musch. 2018. “Eyewitness identification in simultaneous and sequential lineups: an investigation of position effects using receiver operating characteristics”. Memory 26(9): 1297-1309.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. 2017. ˮUwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie”., (access: 10.02.2020) http://www.sn.pl/osadzienajwyzszym/Uwagi_PPSN_luki_w_prawie/luki-w-prawie-2017.pdf
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. 2019. ˮUwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie za rok 2018”, (access: 10.02.2020) www.sn.pl/osadzienajwyzszym/Uwagi_PPSN_luki_w_prawie/luki%20w%20prawie-2019.pdf
Posnow, Włodzimierz. 2009. ˮUdział obrońcy w przygotowawczym stadium procesu – aspekty realizacji niektórych uprawnień”. In: Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, ed. Jerzy Skorupka. LEX/el.
Posnow, Włodzimierz. 2020. „Komentarz do art. 74 k.p.k.”. In: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, ed. Jerzy Skorupka, 231-236. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck
Pronouncement of the Ombudsman to the Minister of Justice, II.5150.9.2014, z 5.06.2017, (access: 10.02.2020) https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20Ministra%20Sprawiedliwo%C5%9Bci%20w%20sprawie%20prawa%20osoby%20zatrzymanej%20do%20pomocy%20prawnej.pdf
Pronouncement of the Ombudsman to the Minister of Justice, II.5150.9.2014.MM, z 4.07.2018, (access: 10.02.2020) https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20RPO%20do%20Prezesa%20Rady%20Ministr%C3%B3w%20ws.%20wprowadzenia%20dyrektywy%20gwarantuj%C4%85cej%20m.in_.%20prawo%20zatrzymanego%20do%20adwokata.pdf
Spineey, Laura. 2008. „Eyewitnnes identification: Line-ups on trial”. Nature 453: 442-444.
Starzyński, Piotr. 2016. ˮOchrona praw oskarżonego na podstawie przepisów prawa unijnego”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. T. VI, ed. Cezary Kulesza, 613-662. Warszawa: Wolters Kluwer.
Steinborn, Sławomir. 2012. ˮStatus osoby podejrzanej w procesie karnym z perspektywy Konstytucji RP (uwagi de lege lata i de lege ferenda)”. In: Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom II, ed. Piotr Kardas, Tomasz Sroka, Włodzimierz Wróbel. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Steinborn, Sławomir. 2019. ˮDostęp do obrońcy na wczesnym etapie postepowania karnego. Uwagi de lege lata i de lege ferenda”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 38-46.
Steinborn, Sławomir. 2014. ˮOpinia w sprawie implementacji w prawie polskim dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności”, (access: 10.02.2020) https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/opinie-komisji-kodyfikacyjnej-prawa-karnego
Steinborn, Sławomir, Małgorzata Wąsek-Wiaderek. 2015. ˮMoment uzyskania statusu biernej strony postępowania karnego z perspektywy konstytucyjnej i międzynarodowej”. In: Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, ed. Beata T. Bieńkowska, Hanna Gajewska-Kraczkowska, Maria Rogacka-Rzewnicka. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Ujazdowski, Kazimierz W. 2015. ˮDyrektywa o dostępie do pomocy adwokackiej i prawie do poinformowania osoby trzeciej o zatrzymaniu – w świetle art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Forum Prawnicze 4: 41-58.
Wąsek-Wiaderek, Małgorzata. 2016. „Standard ochrony praw oskarżonego w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. T. VI, ed. Cezary Kulesza, 524-612. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016, 534.
Wąsek-Wiaderek, Małgorzata. 2019. ˮDostęp do adwokata na wczesnym etapie postępowania karnego w prawie Unii Europejskiej”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 17-23.
Wójcikiewicz, Józef. 2009. Temida nad mikroskopem, Toruń: Wydawnictwo „Dom Organizatora
Zagrodnik, Jarosław. 2016. Metodyka pracy obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych i karnych skarbowych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Barcik, Jacek, Tomasz Srogosz. 2015. ˮPrawo dostępu do adwokata w Polsce w świetle dyrektywy 2013/48/UE”. Palestra 7-8: 243-254.
Girdwoyń, Piotr. 2004. Zarys kryminalistycznej taktyki obrony. Kraków: Zakamycze.
Grabowska-Moroz, Barbara (ed.). 2018. ˮPrawo dostępu do obrońcy w świetle prawa europejskiego”, (access: 10.02.2020) http:// www:hfhr.pl
Grabowska-Moroz, Barbara. 2019. ˮUnijna dyrektywa o prawie dostępu do obrońcy – zadanie dla ustawodawcy, wyzwanie dla sądów”. Przegląd Sądowy 3: 45-59.
Gruza, Ewa. 2011. „Zostałem rozpoznany, bo byłem przystojny – czyli o okazaniu osoby”. Edukacja Prawnicza 5: 31-35.
Hermeliński, Wojciech, Barbara Nita-Światłowska. 2016. ˮKilka uwag o prawie do obrony w związku z nowelizacją Kodeksu postępowania karnego z 2016 roku”. Palestra 9: 12-25.
Jasiński, Wojciech. 2019. ˮDostęp osoby oskarżonej o popełnienie czynu zagrożonego karą do adwokata na wstępnym etapie ścigania karnego – standard strasburski”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 24-30.
Jasiński, Wojciech. 2019. ˮPrawo dowodowe w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Dowody. Tom VIII cz. 2, ed. Jerzy Skorupka, 1752-1901. Warszawa: Wolters Kluwer.
Juszka, Kazimiera. 2007. Jakość czynności kryminalistycznych. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
Kardas, Piotr. 2019. ˮGwarancje prawa do obrony oraz dostępu do obrońcy na wstępnym etapie postępowania karnego – kilka uwag w świetle doktryny Salduz, doktryny Miranda oraz dyrektywy w sprawie dostępu do adwokata”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 4-10.
Koncewicz, Tomasz Tadeusz, Anna Podolska. 2017. ˮDostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim”. Palestra 9: 9-23.
Kulesza, Cezary. 2016. ˮUdział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Postępowanie przygotowawcze. Tom X, ed. Ryszard A. Stefański, 926-1011. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kulesza, Cezary. 2015. ˮRola obrońcy w gromadzeniu dowodów i wprowadzaniu ich do podstawy dowodowej orzeczenia sądowego w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego”. In: Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, ed. Beata T. Bieńkowska, Hanna Gajewska-Kraczkowska, Maria Rogacka-Rzewnicka. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Lach, Arkadiusz. 2018. Rzetelne postępowanie dowodowe w sprawach karnych w świetle orzecznictwa strasburskiego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Levi, Avraham M. 2006. “An analysis of multiple choices in MSL lineups, and a comparison with simultaneous and sequential ones”. Psychology, Crime & Law 12: 273-285.
Meisters, Julia, Birk Diedenhofen, Jochen Musch. 2018. “Eyewitness identification in simultaneous and sequential lineups: an investigation of position effects using receiver operating characteristics”. Memory 26(9): 1297-1309.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. 2017. ˮUwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie”., (access: 10.02.2020) http://www.sn.pl/osadzienajwyzszym/Uwagi_PPSN_luki_w_prawie/luki-w-prawie-2017.pdf
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. 2019. ˮUwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie za rok 2018”, (access: 10.02.2020) www.sn.pl/osadzienajwyzszym/Uwagi_PPSN_luki_w_prawie/luki%20w%20prawie-2019.pdf
Posnow, Włodzimierz. 2009. ˮUdział obrońcy w przygotowawczym stadium procesu – aspekty realizacji niektórych uprawnień”. In: Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, ed. Jerzy Skorupka. LEX/el.
Posnow, Włodzimierz. 2020. „Komentarz do art. 74 k.p.k.”. In: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, ed. Jerzy Skorupka, 231-236. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck
Pronouncement of the Ombudsman to the Minister of Justice, II.5150.9.2014, z 5.06.2017, (access: 10.02.2020) https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20Ministra%20Sprawiedliwo%C5%9Bci%20w%20sprawie%20prawa%20osoby%20zatrzymanej%20do%20pomocy%20prawnej.pdf
Pronouncement of the Ombudsman to the Minister of Justice, II.5150.9.2014.MM, z 4.07.2018, (access: 10.02.2020) https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20RPO%20do%20Prezesa%20Rady%20Ministr%C3%B3w%20ws.%20wprowadzenia%20dyrektywy%20gwarantuj%C4%85cej%20m.in_.%20prawo%20zatrzymanego%20do%20adwokata.pdf
Spineey, Laura. 2008. „Eyewitnnes identification: Line-ups on trial”. Nature 453: 442-444.
Starzyński, Piotr. 2016. ˮOchrona praw oskarżonego na podstawie przepisów prawa unijnego”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. T. VI, ed. Cezary Kulesza, 613-662. Warszawa: Wolters Kluwer.
Steinborn, Sławomir. 2012. ˮStatus osoby podejrzanej w procesie karnym z perspektywy Konstytucji RP (uwagi de lege lata i de lege ferenda)”. In: Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom II, ed. Piotr Kardas, Tomasz Sroka, Włodzimierz Wróbel. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Steinborn, Sławomir. 2019. ˮDostęp do obrońcy na wczesnym etapie postepowania karnego. Uwagi de lege lata i de lege ferenda”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 38-46.
Steinborn, Sławomir. 2014. ˮOpinia w sprawie implementacji w prawie polskim dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności”, (access: 10.02.2020) https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/opinie-komisji-kodyfikacyjnej-prawa-karnego
Steinborn, Sławomir, Małgorzata Wąsek-Wiaderek. 2015. ˮMoment uzyskania statusu biernej strony postępowania karnego z perspektywy konstytucyjnej i międzynarodowej”. In: Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, ed. Beata T. Bieńkowska, Hanna Gajewska-Kraczkowska, Maria Rogacka-Rzewnicka. Warszawa: Wolters Kluwer. LEX/el.
Ujazdowski, Kazimierz W. 2015. ˮDyrektywa o dostępie do pomocy adwokackiej i prawie do poinformowania osoby trzeciej o zatrzymaniu – w świetle art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Forum Prawnicze 4: 41-58.
Wąsek-Wiaderek, Małgorzata. 2016. „Standard ochrony praw oskarżonego w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. In: System Prawa Karnego Procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego. T. VI, ed. Cezary Kulesza, 524-612. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016, 534.
Wąsek-Wiaderek, Małgorzata. 2019. ˮDostęp do adwokata na wczesnym etapie postępowania karnego w prawie Unii Europejskiej”. Europejski Przegląd Sądowy 1: 17-23.
Wójcikiewicz, Józef. 2009. Temida nad mikroskopem, Toruń: Wydawnictwo „Dom Organizatora
Zagrodnik, Jarosław. 2016. Metodyka pracy obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych i karnych skarbowych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Dzierżanowska, J. (2020). Access to a Lawyer for a Suspect at Early Stage of Criminal Proceedings and Its Participation in Investigative Acts. Review of European and Comparative Law, 41(2), 109–127. https://doi.org/10.31743/recl.6153
Joanna Dzierżanowska
jdzier@kul.pl
Faculty of Law, Canon Law and Administration, The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-3453-5949
Faculty of Law, Canon Law and Administration, The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-3453-5949
