Prawno-kanoniczny zakaz podejmowania przez duchownych niektórych rodzajów działalności i jego znaczenie na gruncie prawa polskiego
Jan Krajczyński
Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-9170-4449
Abstrakt
Autor artykułu podejmuje kwestię zakazu prowadzenia przez duchownych działalności określonej w kan. 285 § 4 i kan. 286 Kodeksu Prawa Kanonicznego. Wynika z nich, że objęcie przez duchownego zarządu dóbr należących do świeckich, wejście w posiadanie świeckiego urzędu, z którym łączy się obowiązek składania rachunków, oraz stałe zajmowanie się handlem i transakcjami nastawionymi wyłącznie na zysk, stanowią przekroczenie przepisu prawa kanonicznego. Zakazy te jednak nie mogą być uznane za obowiązujące na gruncie prawa polskiego, a czynności dokonywane przez duchownego sprawującego taki urząd lub funkcję będą ważne. Omawiane normy prawa kanonicznego nie mają bowiem w Rzeczypospolitej Polskiej charakteru norm prawa powszechnie obowiązującego ani też wewnętrznie obowiązującego (art. 87 i art. 93 Konstytucji RP). Innymi słowy, chociaż Kościół katolicki, w imię zasady autonomii, ma prawo do samoorganizacji i samorządności, jego prawo własne jest obcym względem prawa polskiego. W efekcie, duchowny, który niezgodnie z prawem kanonicznym zasiada w zarządzie spółki kapitałowej lub przedsiębiorstwa państwowego, powinien być uznany za działającego zgodnie z prawem. Inna wykładnia obowiązujących przepisów podważałaby zasadę pewności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.
Słowa kluczowe:
duchowni, zarząd dóbr, handel, prawo kanoniczne, Kościół katolicki, kościoły i związki wyznaniowe, prawo wyznaniowe, Kodeks Prawa Kanonicznego, duchowny, osoba duchownaBibliografia
Alasia, Joseph Antonius. 1783. Commentarii de Legibus, de Actibus humanis, de Justitia et Iure. b.m.w.: JM. Briolus.
Bączkowicz, Franciszek. 1957. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 1. Opole: Wydawnictwo Diecezjalne Św. Krzyża.
Busso, Ariel David. 2014. „La normativa y el procedimiento de las irregularidades e impedimentos para la recepción y el ejercicio del Orden Sagrado”. Annuario Argentino de Derecho Canónico 20: 27-53.
Cappello, Felix. 1961. Summa Iuris Canonici, vol. 1. Romae: Apud aedes Universitatis Gregorianae.
Conte a Coronata, Matheo. 1950. Institutiones iuris canonici ad usum utriusque cleri et scholarum, t. 1. Taurini-Romae: Marietti.
Gałkowski, Tomasz. 2016. „Zakaz uprawiania handlu i dokonywania transakcji przez duchownych Kościoła katolickiego”. Łódzkie Studia Teologiczne 25/2: 79-90.
González del Valle, José María. 2011. „De ordine. Święcenia”. W: Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. P. Majer, 749-780. Kraków: Wolters Kluwer.
Ignatowicz, Jerzy, Krzysztof Stefaniuk. 2003. Prawo rzeczowe. Warszawa: LexisNexis.
Jone, Heriberto. 1950. Commentarium in Codicem Iuris Canonici, t. 1. Paderborn: F. Schöning.
Jougan, Alojzy. 1992. Słownik kościelny łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Krajczyński, Jan. 2012. „Opinia prawna dotycząca ważności weksli podpisanych przez Dyrektora Caritas Diecezji Płockiej”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 4: 214-250.
Kudła, Janusz. 2009. Instrumenty finansowe i ich zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Key Text.
Lewandowski, Mariusz. 2014. „Ochrona pracownika przed dyskryminacją w polskim prawie pracy”. Palestra 3-4: 137-153.
Mezglewski, Artur. 2011. „Opinia prawna dotycząca problemu obowiązywania prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w obrocie prawnym”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 3: 251-258.
Pieńkos, Jerzy. 1993. Słownik łacińsko-polski. Prawo rzymskie i kanoniczne. Teologiczne słownictwo kościelne. Nauki humanistyczne i społeczne. Zwroty i wyrażenia używane w nauce i kulturze. Sentencje, maksymy, aforyzmy, paremie. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Pietrzak, Michał. 2006. „Prawo kanoniczne w polskim systemie prawnym”. Państwo i Prawo 8: 16-31.
Rincón-Pérez, Tomás. 2011. „De ministris sacris seu de clericis. Święci szafarze czyli duchowni”. W: Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 223-274. Kraków: Wolters Kluwer.
Skąpski, Michał. 2006. Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej. Kraków: Zakamycze.
Skoczyński, Jacek. 1999. „Zasada równego traktowania pracowników”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 7-8: 2-5.
Sobczyk, Arkadiusz. 2014. „Prawo i człowiek pracujący – między ochroną godności a równości”. W: Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. Michał Skąpski, Krzysztof Ślebzak, 31-59. Poznań: Ars Boni et Aequi.
Surdej, Aleksander. 2011. Nowoczesne państwo a gospodarka rynkowa. Warszawa: Instytut Obywatelski.
Wernz, Franciscus Xaverius. 1913. Ius decretalium, t. II. Prati: Giachetti.
Wernz, Franciscus Xaverius. 1943. Ius canonicum ad Codicis normam exactum opera Petri Vidal, t. 2 (De personis). Romae: Apud aedes Universitatis Gregorianae.
Ziemianin, Bronisław. 2003. Prawo rzeczowe. Kraków: Zakamycze.
Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
Ks. dr hab., prof. UKSW, Katedra Prawa o Posłudze Nauczania i Uświęcania, Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa.
https://orcid.org/0000-0001-9170-4449Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
