Od prawa kościelnego do historii prawa. Powikłane powojenne losy Profesora Leszka Winowskiego
Abstrakt
Artykuł ukazuje powojenne losy profesora Leszka Winowskiego, przedwojennego asystenta w Katedrze Prawa Kościelnego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, który po II wojnie światowej podjął zatrudnienie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego zatrudnienie, a także późniejsza praca na Wydziale Prawa we Wrocławiu wiązała się prawie przez cały okres z negatywnym nastawieniem do jego osoby władz komunistycznych, które z powodów ideologicznych niechętnie odnosiły się do przedwojennej kadry akademickiej. W przypadku L. Winowskiego główną przyczyną niechęci władz do jego osoby było zajmowanie się przez niego nieuznawaną przez władze komunistyczne dyscypliną naukową, jaką było prawo kościelne oraz jego dodatkowe zatrudnienie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i różnorakie związki z Kościołem Katolickim. To spowodowało, że z konieczności został on zatrudniony w Katedrze Historii Prawa na Zachodzie Europy (później Zakładzie Powszechnej Historii Państwa i Prawa), starając się połączyć swoje dawne zainteresowania z zakresem tematycznym badań jednostki organizacyjnej, w której podjął zatrudnienie. Swoje zainteresowania naukowe oparte na wspomnianych uwarunkowaniach skupił na relacjach łączących Kościół na Śląsku z resztą Kościoła polskiego i polityce władz pruskich w stosunku do niego. Drugim nurtem badawczym, któremu poświęcił wiele prac, był stosunek Kościoła i głoszonej przez niego nauki do innowierców w okresie średniowiecza, a w związku z tym również prawo islamu, stając się w tej kwestii niekwestionowanym autorytetem w Polsce. Powojenne wrocławskie losy profesora L. Winowskiego odzwierciedlają politykę państwa w stosunku do Kościoła w okresie PRL, stanowiąc również świadectwo realizowanej wówczas polityki naukowej.
Słowa kluczowe:
Leszek Winowski, Katedra Prawa Kościelnego, prawo kościelne, prawo wyznaniowe, stosunki Państwo-Kościół, Wydział Prawa Uniwersytetu WrocławskiegoBibliografia
Jonca, Karol. 1996. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego 1945–1995. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kaczorowski, Włodzimierz. 2020. „Profesor Leszek Winowski (1910–1979), kanonista, historyk państwa i prawa. W 110. rocznicę urodzin i 40. rocznicę śmierci”. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 18/1: 175–187. (Crossref)
Klein, Edmund, Józef Koredczuk. 2020. „Leszek Winowski (1910–1979)”. W: Pamięci zmarłych Profesorów i Docentów Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego 1945–2020, red. Lucyna Lehmann, Marek Maciejewski, 417–420. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Kmieciak, Zbigniew. 2019. „Wstęp”. W: Franciszek Longchamps de Bérier. Pisma wybrane z lat 1934–1970, red. Zbigniew Kmieciak, 5–13. Warszawa: Wolters Kluwer.
Koredczuk, Józef. 2007a. „60-lecie powołania katedr historyczno-prawnych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo. Studia Historycznoprawne 303: 9–73.
Koredczuk, Józef. 2007b. „Wspomnienia i plotki, czyli o tych, co odeszli, lecz w pamięci pozostali”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo. Studia Historycznoprawne 303: 75–101.
Koredczuk, Józef. 2015. „Dzieje Zakładu Powszechnej Historii Państwa i Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 100/1: 49–68.
Koredczuk, Józef. 2020. „«Niepasujący władzy» na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1945–1956”. W: Prawo i czas. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin Profesora Adama Lityńskiego, red. Maciej Borski, Dorota Fleszer, Andrzej Pokora, Anna Rogacka-Łukasik, 245–259. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”. (Crossref)
Mackiewicz, Marta. 2012. „Istota państwa według Aleksandra Małachowskiego”. W: Prawnicy na Uniwersytecie Wrocławskim, red. Maciej Marszał, Jacek Przygodzki, 85–95. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Mycielski, Andrzej. 2012. Chwile czasu minionego. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin.
Pisulińska, Joanna. 2012. Lwowskie środowisko historyczne w okresie międzywojennym (1918–1939). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Pyter, Magdalena. 2008. „Zasady funkcjonowania wydziałów prawa na uniwersytetach w latach 1918–1939”. Przegląd Prawno-Ekonomiczny 3: 19–28.
Redzik, Adam. 2010. „Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej i w czasie II wojny światowej”. Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności 10: 111–152.
Ryszka, Franciszek. 1996. Pamiętnik inteligenta. Samo życie. Łódź: Dom Wydawniczy ARS. Sadowa, Katarzyna, Agnieszka Kuriata. 2015. „Rozwój kultury prawnej islamu – wprowadzenie do tematyki”. W: Z badań nad prawem, administracją i myślą polityczną, red. Mirosław Sadowski, 207–222. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Szymanowski, Adam. 2009. „Polityka władz komunistycznych wobec Kościoła rzymskokatolickiego na Dolnym Śląsku w latach 1960–1966”. Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, praca doktorska, https://www.dbc.wroc.pl/publication/4924
Tokarczyk, Roman. 2000. Współczesne kultury prawne. Kraków: Zakamycze.
Tyrchan, Mikołaj. 2012. „Nauki historycznoprawne w latach 70. XX w. – rozwój badań i międzynarodowych kontaktów, główne publikacje naukowe”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa 12: 179–222.
Urban, Wincenty. 1968. „Jeszcze o egzempcji diecezji wrocławskiej”. Prawo Kanoniczne 11/1–2: 319–325.
Wrzesiński, Wojciech. 1994. „Rola Uniwersytetu Wrocławskiego w kształtowaniu śląskiego środowiska naukowego po II wojnie światowej”. W: Studia i materiały z dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego, T. III, red. Teresa Kulak, Wojciech Wrzesiński, 99–116. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wrzesiński, Wojciech. 1995. Uniwersytet Wrocławski 1945–1995. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
Uniwersytet Wrocławski
Prof. dr hab., Instytut Historii Państwa i Prawa, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Kuźnicza 46/47, 50-138 Wrocław
https://orcid.org/0000-0002-3471-586XLicencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
