Zawarcie małżeństwa kanonicznego i cywilnego w prawie hiszpańskim – zarys perspektywy historycznej
Piotr Ryguła
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1716-2789
Abstrakt
Tematem niniejszego artykułu jest możliwość zawierania małżeństwa kanonicznego i cywilnego w Hiszpanii od czasów królów katolickich Izabeli i Ferdynanda do współczesnej monarchii konstytucyjnej. Analizę rozpoczyna omówienie możliwości zawierania małżeństwa kanonicznego w katolickiej monarchii Habsburgów. Drugim wyróżnionym w opracowaniu okresem historycznym jest okres I Republiki, w której to prawodawca, tworząc fundamenty świeckiego państwa, po raz pierwszy usiłował wprowadzić do prawa hiszpańskiego instytucję małżeństwa cywilnego. W kolejnych trzech wyróżnionych okresach historycznych, tj. restauracji burbońskiej, II Republice i Hiszpanii pod rządami gen. Franco, w tekście artykułu analizowane są przepisy umożliwiające i ograniczające możliwość zawarcia małżeństwa kanonicznego i cywilnego. Uważny czytelnik dostrzeże, że przepisy te tworzone były nie tyle z perspektywy prawa do zawarcia małżeństwa zgodnie z posiadanymi przez konkretną osobę przekonaniami (perspektywa prawa prywatnego), ile raczej ze zmieniającej się dynamicznie perspektywy ustrojowej w zakresie relacji państwo-Kościół (perspektywa prawa publicznego). Podejście to hiszpański prawodawca porzucił dopiero w okresie współczesnej nam monarchii konstytucyjnej.
Słowa kluczowe:
zawarcie małżeństwa, małżeństwo kanoniczne, małżeństwo cywilne, małżeństwo w Hiszpanii, kanoniczna forma zawarcia małżeństwaBibliografia
Acuña Guirola, Sara. 1973. „La forma del matrimonio hasta el Decreto Ne temeré”. Ius Canonicum 13: 137–190.
Bączkowicz, Franciszek. 1958. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 2. Kraków: Wydawnictwo Św. Krzyża w Opolu.
Berenguer Albaladejo, Cristina. 2015. „Los matrimonios en forma religiosa no canónica: celebración e inscripción en el registro civil de acuerdo con las reformas operadas por la Ley 15/2015, de 2 de julio, de la jurisdicción voluntaria”. Derecho Privado y Constitución 29: 83–131. (Crossref)
Bernárdez Cantón, Alberto. 1971. Curso de Derecho Matrimonial Canónico. Madrid: Ed. Tecnos.
De Jorge García Reyes, Juan A. 1986. El matrimonio de las minorías religiosas en el Derecho español. Madrid: Tecnos.
De la Hera, Alberto. 1975. „Matrimonio civil y revisión del concordato (Cuestiones en torno al artículo 42 del Código civil)”. Anuario de Derecho Civil 28: 639–682.
Dohnalik, Jan. 2018. „Forma kanoniczna zawarcia małżeństwa – spojrzenie historyczne i postulat reformy”. Annales Canonici 14/II: 183–202. (Crossref)
Espín Cánovas, Diego. 1956. Manual de Derecho Civil Español, t. 4. Madrid: Ed. Revista D. Privado.
Fernández Collado, Ángel. 2007. Historia de la Iglesia en España. Edad moderna. Toledo: Instituto Teológico San Ildefonso.
Fuenmayor, Amadeo de. 1963. „El matrimonio y el Concordato español”. Ius Canonicum 5–6/III: 251–418.
Hernández Fuentes, Miguel-Ángel. 2016. En defensa de los sagrados intereses. Historia religiosa de la Diócesis de Zamora durante la restauración (1875–1914). Salamanca: Ed. Universidad Salamanca.
Krukowski, Józef. 2000. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Lalaguna Domínguez, Enrique. 2000. „Competencia del Estado sobre relaciones jurídico-civiles relativas a las formas de matrimonio”. Boletín del Ministerio de Justicia 1883: 3995–4007.
Lamas, Ramón. 1941. „La orden de 10 de marzo de 1941 sobre interpretación del artículo 42 del Código y el Derecho canónico, histórico y vigente”. Revista de la Facultad de Derecho de Madrid 4–5: 143–166.
Martí, José M., David García-Pardo, Santiago Catalá. 2003. El matrimonio religioso en el Derecho español. Albacete: Popular Libros.
Navarro Valls, Rafael. 1972. Divorcio: orden público y matrimonio canónico. Madrid: Ed. Montecorvo.
Payne, Stanley G. 2006. El catolicismo español, Barcelona: Ed. Planeta.
Pelczar, Józef Sebastian. 1898. Prawo małżeńskie katolickie z uwzględnieniem prawa cywilnego obowiązującego w Austryi, Prusach i w Królestwie Polskiem. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pérez Mier, Laureano. 1940. Iglesia y Estado nuevo. Madrid: Ed. Fax.
Probert, Rebecca. 2011. Family Law in England and Wales. Alphen aan den Rijn: Wolters Kluwer.
Regatillo, Eduardo. 1961. El concordato español de 1953. Santander: Sal Terrae.
Rodríguez Chacón, Rafael. 1994. „El matrimonio religioso no católico en Derecho español”. Anuario de Derecho Eclesiástico del Estado 10: 369–430.
Ryguła, Piotr. 2009a. „Skutki cywilne zawarcia małżeństwa kanonicznego w hiszpańskim systemie prawnym”. W: Zawieranie małżeństwa w różnych systemach prawnych, religiach i kulturach, red. Ryszard Sztychmiler, 139–157. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Ryguła, Piotr. 2009b. Wolność religijna w Hiszpanii na tle przemian społeczno-politycznych w latach 1931–1992. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sánchez Román, Felipe. 1912. Estudios de Derecho civil. t. V: Derecho de Familia. Madrid: Analecta.
Sancho Rebullida, Francisco. 1955. Las formalidades civiles del matrimonio canónico. Madrid: Ed. Revista D. Privado.
Tunia, Anna. 2008. „Kształtowanie się kanonicznej formy zawarcia małżeństwa”. Roczniki Nauk Prawnych 18/1: 129–159.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ks. dr hab., prof. UKSW, Katedra Prawa Wyznaniowego i Komparatystyki Prawniczej, Instytut Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, ul. Dewajtis 5, 01–815 Warszawa
https://orcid.org/0000-0003-1716-2789
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
