Funkcjonowanie duszpasterstw więziennych wyrazem równouprawnienia kościołów i związków wyznaniowych w Polsce
Andrzej Szymański
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Opolski, , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-3504-0497
Abstrakt
W artykule przedstawiono sposób realizacji zasady równouprawnienia kościołów i związków wyznaniowych, będącej jedną z najistotniejszych w systemie współczesnego polskiego prawa wyznaniowego, w odniesieniu do funkcjonowania duszpasterstw w polskich zakładach penitencjarnych. Badania oparto na specjalistycznych sprawozdaniach. Z ich analizy jednoznacznie – zdaniem autora – wynika, że zasada równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce na przestrzeni ostatnich lat, w sferze funkcjonowania duszpasterstw penitencjarnych, jest w pełni zachowywana.
Słowa kluczowe:
kościoły, związki wyznaniowe, zasada równouprawnienia, system penitencjarny, wolność sumienia i wyznania, kościoły i związki wyznaniowe, wolność religijna, relacje państwo-kościół, prawo wyznanioweBibliografia
Abramowicz, Aneta M. „Duszpasterstwo w instytucjach penitencjarnych a zasada równouprawnienia związków wyznaniowych”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk. Warszawa: Wydawnictwo Unitas, 2016.
Boć, Jan. „Rozdział I. Rzeczpospolita”. W: Konstytucje Rzeczypospolitej Polskiej oraz komentarz do konstytucji RP z 1997 r., red. Jan Boć. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited, 1998.
Borecki, Paweł. „Zasada równouprawnienia wyznań w prawie polskim”. Studia z Prawa Wyznaniowego 10 (2007): 115–159.
Głuch, Włodzimierz. „Struktura duszpasterstwa więziennego”. W: Duszpasterstwo więzienne w pracy penitencjarnej, red. Jan Świtka, Małgorzata Kuć. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2007.
Góralski, Wojciech. Wstęp do prawa wyznaniowego. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy, 2003.
Komadowska, Anna. „Prawo skazanego do korzystania z wolności religijnej a zasada humanitaryzmu”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk, 115–127. Warszawa: Wydawnictwo Unitas, 2016.
Krukowski, Józef, Krzysztof Warchałowski. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo Lexis Nexis, 2000.
Krukowski, Józef. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
Łyko, Zbigniew. „Wolność sumienia i wyznania w relacji: człowiek – kościoły – państwo”. W: Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. Leszek Wiśniewski. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1997.
Mezglewski, Artur. „Działalność związków wyznaniowych w sferze publicznej”. W: Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2011.
Mezglewski, Artur, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2005.
Misztal, Henryk. „Konstytucyjne podstawy polskiego prawa wyznaniowego”. W: Prawo wyznaniowe, red. Henryk Misztal, Piotr Stanisz. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu, 2003.
Nikołajew, Jerzy. „Miejsce duszpasterstwa penitencjarnego w powrocie do wolności skazanych na podstawie Kodeksu Karnego Wykonawczego z 1997 roku i rozwiązań innych państw”. W: Stefan Lelental, Grażyna B. Szczygieł, X lat obowiązywania Kodeksu Karnego Wykonawczego. Białystok: Wydawnictwo Temida 2, 2009.
Nikołajew, Jerzy. Wolność sumienia i religii skazanych i tymczasowo aresztowanych. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011.
Nikołajew, Jerzy. „Specyfika duszpasterstwa więziennego w Polsce. Prezentacja badań własnych”. Teologia w Polsce 3/1 (2009): 153.
Płatek, Monika. „Europejskie Reguły Więzienne a polskie prawo i praktyka penitencjarna”. Studia Iuridica 34 (1997): 167–186.
Ratajczak, Beata. „Duszpasterstwo więźniów, osób tymczasowo aresztowanych i nieletnich przestępców”. W: Prawo wyznaniowe, red. Henryk Misztal, Piotr Stanisz. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu, 2003.
Sitarz, Mirosław. „Zasada równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych”. Kościół i Prawo 4 (2015): 141–168.
Sobczyk, Paweł. „Konstytucyjna zasada równouprawnienia Kościołów i innych związków wyznaniowych”. W: Problemy państwa i prawa, red. Feliks Prusak, 21–35. Warszawa: Oficyna Wydawnicza WSM SIG, 2004.
Sobczyk, Paweł. „Konstytucyjne «prawo osób do korzystania z pomocy religijnej tam, gdzie się znajdują»”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk, 82–96. Warszawa: Wydawnictwo Unitas, 2016.
Stanisz, Piotr. „Naczelne zasady instytucjonalnych relacji państwo – kościół”. W: Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2011.
Winczorek, Piotr. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: Wydawnictwo „Liber”, 2008.
Winiarczyk–Kossakowska, Małgorzata. Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku Państwa do kościołów chrześcijańskich. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”, 2004.
Wiśniewski, Piotr. „Osoba pozbawiona wolności – na podstawie wyroku lub postanowienia sądu – jako podmiot konstytucyjnej gwarancji wolności sumienia i religii. Aspekt teoretyczny. Zagadnienia wybrane”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk, 97–111. Warszawa: Wydawnictwo Unitas, 2016.
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Opolski,
Dr hab. prof. UO, Katedra Historii Państwa i Prawa oraz Doktryn Polityczno-Prawnych,
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Opolski, ul. Katowicka 87a, 45-060 Opole.
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).