Możliwość rezygnacji z pracy jako gwarancja ochrony wolności religijnej pracownika? Specyfika wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Eweida i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu na tle dotychczasowego orzecznictwa strasburskiego
Grzegorz Szubtarski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-6157-5391
Abstrakt
W artykule omówiono tematykę związaną z manifestowaniem przekonań religijnych w miejscu pracy na podstawie orzecznictwa Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wskazano przy tym na specyfikę wyroku w sprawie Eweida i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu na tle dotychczasowego orzecznictwa organów strasburskich.
We wcześniejszym orzecznictwie strasburskim przyjmowano zasadę, w świetle której możliwość rezygnacji z pracy stanowi wystarczającą ochronę wolności religijnej pracownika, a tym samym nie narusza praw gwarantowanych w art. 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. W ten sposób orzecznictwo Trybunału w niewystarczający sposób chroniło wolność religijną pracownika. W wyroku w sprawie Eweida i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Trybunał oznajmił, że nie można dalej stosować tej zasady, która odtąd zostanie zastąpiona tzw. testem proporcjonalności. Zgodnie z nim, nałożone na pracownika ograniczenia powinny być analizowane w kontekście pytania o uzasadniony cel danych ograniczeń i proporcjonalność środków, stosowanych dla jego osiągnięcia. Dalsze stosowanie tej zasady oraz znaczenie omawianego wyroku będą widoczne w świetle przyszłego orzecznictwa.
Słowa kluczowe:
wolność sumienia i wyznania, wolność religijna, Eweida i inni, praca, Europejski Trybunał Praw Człowieka, prawo wyznanioweBibliografia
Abramowicz, Aneta, M. „Uzewnętrznianie symboli religijnych w miejscu pracy w świetle orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie Eweida i inni v. Zjednoczone Królestwo”. W: Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii, red. Piotr Stanisz, Aneta M. Abramowicz, Michał Czelny, Marta Ordon, Michał Zawiślak, 11–19. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2015.
Biddulph, Michelle, Dwight Newman. ,,Eweida v United Kingdom”. Australian International Law Journal 20 (2013): 183–188.
Cohen, Gideon. ,,Article 9 of the European Convention of the Human Rights and Protected Goods”. Ecclesiastical Law Journal 12 (2010): 180–201.
Craig, Paul, Gráinne de Burca. Eu Law. Text, Cases and Materials. Oxford: Oxford University Press, 2003.
Evans, Carolyn. Freedom of religion under the European Convention on Human Rights. New York: Oxford University Press, 2012.
Garlicki, Leszek. ,,Art. 9 (Wolność myśli, sumienia i wyznania)”. W: Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. T. I. Komentarz do artykułów 1-18, red. Leszek Garlicki, 550-583. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2010.
Hatzis, Nicholas. ,,Personal Religious Beliefs in the Workplace: How Not to Define Indirect Discrimination”. The Modern Law Review 74 (2011): 287–305.
Hill, Mark. ,,Religious Symbolism and Conscientious Objection in the Workplace: An Evaluation of Strasbourg’s Judgment in Eweida and Others v United Kingdom”. Ecclesiastical Law Journal 15 (2013): 191–203.
Hucał, Michał. Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2012.
Maher, Julie. ,,Eweida and others: A New Era for Article 9?”. International and Comparative Law Quarterly 63 (2014): 213–233.
McCrea, Ronan. ,,Religion in the Workplace: Eweida and Others v United Kingdom”. The Modern Law Review 77 (2014): 277–307.
Murdoch, Jim. Ochrona prawa do wolności myśli, sumienia i wyznania w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Podręczniki praw człowieka Rady Europy. Strasburg: Dyrekcja Generalna Praw Człowieka i Rządów Prawa Rady Europy, 2012.
Nowicki, Marek Antoni. Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Warszawa: Wolters Kluwer SA, 2013.
Rozner, Monika. „Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego 5 (2002): 111-139.
Rynkowski, Michał. Sądy wyznaniowe we współczesnym europejskim porządku prawnym. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, 2013.
Sobczak, Jacek, Witold Sobczak. ,,Ograniczanie człowieka w jego prawach ze względu na przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość”. Annales UMCS. Sectio K. Politologia 19 (2012): 67–96.
Squelch, Joan. ,,Religious Symbols and Clothing in the Workplace: Balancing the Respective Rights of Employees and Employers”. Murdoch University Law Review 20 (2013): 38–57.
Stanisz, Piotr. ,,Zakaz dyskryminacji ze względu na religię lub światopogląd w Dyrektywie Rady Unii Europejskiej z 27 listopada 2000 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego 7 (2004): 19–36.
Tridimas, Takis. The General Principles of EU Law. Oxford: Oxford University Press, 2006.
Warchałowski, Krzysztof. Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2004.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
Ks. dr teologii, mgr lic. prawa kanonicznego, Al. Unii Lubelskiej 15, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0001-6157-5391
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
