Konstytucyjna pozycja przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych w Bułgarii
Martin Belov
University of Sofia 'St. Kliment Ohridski' , Bułgariahttps://orcid.org/0000-0001-9185-9213
Abstrakt
Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszym artykule jest wolność przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych w Bułgarii. Ukazano w nim konstytucyjne podstawy tej wolności zarówno we współczesnym systemie konstytucyjnym, bazującym na Konstytucji z 1991 r., jak i w bułgarskiej historii konstytucyjnej oraz poprzednich ustawach zasadniczych – Konstytucjach z 1879, 1947 oraz z 1971 r. Badaniami objęto prawne i socjologiczno-prawne aspekty wolności przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych, a stawiane pytania dotyczą roli ideologii normatywnych w zsekularyzowanym kontekście – w tym przypadku, wyraźnie świeckim społeczeństwie Bułgarii. Autor wykazuje istnienie związku pomiędzy wolnością przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych oraz wolnością religii. Uwaga skoncentrowana jest na takich przekonaniach światopoglądowych i niewyznaniowych, które mają charakter zorganizowany. Wyjaśnia się przy tym przyczyny, dla których wolność przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych jest chroniona z wykorzystaniem konstrukcji prawa przysługującego jednostkom, a nie prawa kolektywnego. Osobne uwagi poświęcono praktycznym problemom, które związane są z wyznawaniem omawianych przekonań w Bułgarii.
Słowa kluczowe:
przekonania światopoglądowe, przekonania niewyznaniowe, wolność myśli, wolność sumienia, świeckośćBibliografia
Belov, Martin. 2013. “Modeli na religiozna svoboda i tolerantnost spored tʺrnovskata konstituciâ.” Norma 8: 41–57.
Belov, Martin. 2015. “Establishment of the modern constitutional principles in Bulgaria. The Tarnovo Constitution of 1879.” In: Konflikt und Koexistenz: Die Rechtsordnungen Südosteuropas im 19. und 20. Jahrhundert. Band 1: Rumänien, Bulgarien, Griechenland, ed. Michael Stolleis, 859–896. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann Verlag. DOI https://doi.org/10.5771/9783465142461-859.
Belov, Martin. 2017. Bʺlgarskata konstitucionna identičnost. Sofiâ: Sibi.
Belov, Martin. 2021a. “Mastering emergency situations: The activist role of the Bulgarian Constitutional Court in redefining the constitutional design of war, state of siege and state of emergency.” In: Courts and judicial activism under crisis conditions: Policy making in a time of illiberalism and emergency constitutionalism, ed. Martin Belov, 171–194. Abingdon: Routledge.
Belov, Martin. 2021b. “The role of fear politics in global constitutional ‘ernstfall’: Images of fear under COVID-19 health paternalism.” In: Populist constitutionalism and illiberal democracies: Between constitutional imagination, normative entrenchment and political reality, ed. Martin Belov, 187–221. Cambridge: Intersentia.
Belov, Martin. 2022. Constitutional semiotics: The conceptual foundations of a constitutional theory and meta-theory. Oxford: Hart Publishing.
Bončo, Asenov. 2002. Religiite i sektite v Bʺlgariâ. Sofiâ: Albatros.
Cenkov, Emil, Todor Âlʺmov, Todor Galev, Pavel Antonov, Svetla Enčeva. 2010. “Nepravitelstvenite organizacii v Bʺlgariâ sled 1989 g. Pravna ramka, tipologiâ i finansirane”. In: Graždanskoto obŝestvo v Bʺlgariâ: tendencii i riskove, 7–30. Sofia: Centʺr za izsledvane na demokraciâta, https://www.ceeol.com/search/book-detail?id=527593 [accessed: 20 April 2023].
Daskalova, Krassimira, Francisca De Haan, Anna Loutfi. 2006. A Biographical Dictionary of Women’s Movements and Feminisms. Central, Eastern and Southeastern Europe, 19th and 20th Centuries. Budapest–New York: Central European University Press.
Denkov, Dimitar, Georgi Vulchev, Valentina Gueorguieva. 2020. “Bulgaria: Freethought and atheism in the shadow of ethnophyletism.” In: Freethought and atheism in Central and Eastern Europe: The development of secularity and nonreligion, ed. Tomáš Bubík, Atko Remmel, David Václavík. Abingdon: Routledge.
Drumeva, Emiliâ. 2013. Konstitucionno pravo. Sofiâ: Ciela.
Evstatiev, Simeon. 2022. “Salafism is coming: ‘Balkan’ versus ‘Arab’ Islam in Bulgaria under Milletic secularism.” In: Islam, Christianity, and secularism in Bulgaria and Eastern Europe: The last half century, ed. Simeon Evstatiev, Dale F. Eickelman, 74–112. Leiden–Boston: Brill.
Evstatiev, Simeon, Dale Eickelman. 2022. “Byzantine and Ottoman pasts, modern politics religious belongings and Balkan secularities.” In: Islam, Christianity, and secularism in Bulgaria and Eastern Europe: The last half century, ed. Simeon Evstatiev, Dale F. Eickelman, 27–48. Leiden: Brill.
Iliev, Petar. 2015. “Svobodata na religiâta i veroizpovedaniâta v konstitucionnopravnata teoriâ i v ûrisprudenciâta na Konstitucionniâ sʺd na Republika Bʺlgariâ.” Norma 8: 72–85.
Ilieva, Irena. 2011. “The Anti-Semitism and Islamofobia in Bulgaria. Actual legal and sociological aspects.” Stato, Chiese e Pluralismo Confessionale. Rivista Telematica (November). https://statoechiese.it/en/articles/anti-semitism-and-islamofobia-in-bulgaria-actual-legal-and-sociological-as [accessed: 20 April 2023].
Kalkandjieva, Daniela. 2022. “Caesar and God in the public sphere: Religious and secular discourse in post-atheist Bulgaria.” In: Islam, Christianity, and secularism in Bulgaria and Eastern Europe: The last half century, ed. Simeon Evstatiev, Dale F. Eickelman, 134–160. Leiden: Brill.
Metodiev, Momchil. 2022. “Symbols and identity in Bulgaria: Parallels between Communist atheism and Western secularism.” In: Islam, Christianity, and secularism in Bulgaria and Eastern Europe. The last half century, ed. Simeon Evstatiev, Dale F. Eickelman, 115–133. Leiden: Brill.
Tančev, Evgeni. 2003. Vʺvedenie v Konstitucionnoto pravo. Sofia: Sibi.
Tončeva, Svetoslava. 2015. Iz novata duhovnost na XX vek (antroposofiâ, Bâlo Bratstvo, Edinno učenie). Sofia: Paradigma.
University of Sofia 'St. Kliment Ohridski'
PhD, Professor at the University of Sofia ‘St. Kliment Ohridski’, Faculty of Law, Department of Constitutional Law Studies, 15 Tsar Osvoboditel Blvd, 1504 Sofia, Bulgaria
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
