Działalność gospodarcza kościelnych osób prawnych a alienacja majątku Kościoła Katolickiego w Polsce. Problem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością
Lucjan Świto
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-6392-4599
Abstrakt
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy kościelne osoby prawne mogą posiadać status przedsiębiorców w Polsce i prowadzić działalność gospodarczą. Analiza norm prawa polskiego i kanonicznego doprowadziła do wniosku, iż zarówno w prawie kanonicznym, jak i w porządku prawa polskiego, nie ma żadnych norm, które wykluczałyby kościelne osoby prawne z obrotu gospodarczego ze względu na ich religijną specyfikę. Nie oznacza to jednak, że podjęcie działalności gospodarczej przez kościelną osobę prawną jest irrelewantne w świetle prawa kanonicznego. Ta działalność gospodarcza, która odbywa się w przestrzeni prawa cywilnego, winna również uwzględniać respektowanie zasad dotyczących dóbr doczesnych Kościoła określonych w prawie kanonicznym. Oznacza więc to, iż podjęcie przez kościelną osobę prawną działalności gospodarczej w formule spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi alienację w rozumieniu prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i tym samym wymaga – co do ważności – zgody stosownych władz kościelnych.
Słowa kluczowe:
majątek kościelny, działalność gospodarcza, alienacja kanoniczna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąBibliografia
Bączyk, Mirosław. 2012. „Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach bankowych za okres od stycznia do czerwca 2011 r.” Monitor Prawa Bankowego 2: 31-50.
Bednarek, Małgorzata. 2013. „Glosa do wyroku SN z dnia 8 listopada 2012 r., I CSK 199/12”. Orzecznictwo Sądów Polskich 10 (poz. 97): 704-708.
Bogdan, Franciszek. 1988. Prawo zakonów, instytutów świeckich i stowarzyszeń życia apostolskiego. Poznań: Pallottinum.
Chmiel, Wojciech. 2000. „Obrót nieruchomościami przez parafię rzymskokatolicką”. Rejent 6: 13-25.
Czuchwicki, Filip. 2012. „Glosa do wyroku SN z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 125/10”. Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa 2 (poz. 5): 57-64.
Dembski, Krzysztof. 1981. „Osobowość prawna Kościoła Katolickiego w PRL”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3: 1-20.
Dziurda, Marcin (red.). 2021. Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.
Januchowski, Arkadiusz. 2010. „Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08”. Orzecznictwo Sądów Polskich 2 (poz. 18): 127-130.
Krajczyński, Jan. 2018. „Prawno-kanoniczny zakaz podejmowania przez duchownych niektórych rodzajów działalności i jego znaczenie na gruncie prawa polskiego”. Studia z Prawa Wyznaniowego 21: 75-94. DOI 10.31743/spw.193. (Crossref)
Kuźmicka-Sulikowska, Joanna, Piotr Machnikowski. 2010. „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08”. Orzecznictwo Sądów Polskich 2 (poz. 18): 120-126.
Majer, Piotr (red). 2011. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Kraków: Wolters Kluwer.
Naworski, Jerzy Paweł. 2012. „Glosa do uchwały SN z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 125/10”. Glosa 3: 37-43.
Pawluk, Tadeusz. 1990. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 4: Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Pietraszewski, Michał. 2010. „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08”. Rejent 3: 211-230.
Pietrzak, Michał. 1999. Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
Pietrzykowski, Krzysztof (red.). 2020. Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1-449(10). Warszawa: C.H. Beck.
Radecki, Gabriel. 2003. „Organy osób prawnych Kościoła katolickiego w Polsce (na styku prawa kanonicznego i prawa cywilnego)”. Rejent 7-8: 144–155.
Sitarz, Mirosław. 2000. „Warunki alienacji majątku kościelnego według KPK/1983”. Roczniki Nauk Prawnych 10(2): 95-112.
Sołtysiński, Stanisław, Andrzej Szajkowski, Andrzej Szumański, Janusz Szwaja. 2012. Kodeks spółek handlowych, t. 1: Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do art. 1-150. Warszawa: C.H. Beck.
Sztyk, Romuald. 2005a. „Nabywanie i zbywanie nieruchomości przez kościelne osoby prawne”. Rejent 6: 27-30.
Sztyk, Romuald. 2005b. „Kościoły i związki wyznaniowe jako podmioty czynności prawnych w praktyce notarialnej (cz. II)”. Rejent 2: 62-138.
Świto, Lucjan. 2010. Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce. Olsztyn: SQL.
Świto, Lucjan. 2015. „Akty zarządu dobrami kościelnymi”. Prawo Kanoniczne 58(3): 105-116. (Crossref)
Tomkiewicz, Małgorzata. 2013. Obrót majątkiem Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Olsztyn: SQL.
Trzaskowski, Roman. 2007. „Działalność gospodarcza organizacji pożytku publicznego”. Zeszyty Prawnicze 7(1): 209-254. (Crossref)
Wójcik, Walenty. 1987. „Dobra doczesne Kościoła”. W: Walenty Wójcik, Józef Krukowski, Florian Lempa. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1987 r., t. 4. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Ks. prof. dr hab., Katedra Filozofii i Prawa Kanonicznego, Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Kard. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-6392-4599Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
