Zakres podmiotowy i przedmiotowy kościelnych regulacji dotyczących ochrony danych osobowych. Glosa do postanowienia Wyższego Sądu Krajowego w Hamm z dnia 23 września 2022 roku, 26 W 6/22
Bernard Łukańko
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-3637-5395
Abstrakt
Przedmiotem opracowania jest analiza postanowienia Wyższego Sądu Krajowego w Hamm z dnia 23 września 2022 r. (26 W 6/22) i poprzedzającego go w I instancji postanowienia Sądu Krajowego w Siegen z dnia 26 listopada 2021 r. (2 O 236/21), dotyczących dopuszczalnego zakresu podmiotowego i przedmiotowego kościelnych aktów prawnych z zakresu ochrony danych osobowych. Analizie poddano stanowisko sądów państwowych odnoszące się do dopuszczalności stosowania kościelnych regulaminów ochrony danych osobowych w podmiotach medycznych prowadzonych przez kościół, a także w odniesieniu do poboru podatku kościelnego. Wykazano, że judykatura aprobuje szeroki zakres podmiotowy i przedmiotowy regulaminów kościelnych, co ma bezpośredni wpływ nie tylko na ukształtowanie konkretnych praw przysługujących osobom, których dane są przetwarzane, ale także na właściwość organów nadzorczych. Porównywalny do RODO poziom ochrony danych osobowych przewidziany w kościelnych aktach prawnych realizujących uprawnienie kościoła lub innego związku wyznaniowego, określone w art. 91 ust. 1 RODO, skutkuje akceptacją dla szerokiego zakresu podmiotowego i przedmiotowego tych aktów oddziałujących także na prawa osób niebędących członkami danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. Aprobata dla takiego rozwiązania wynika nie tylko z istniejących unormowań prawa konstytucyjnego i samego art. 91 RODO, ale także z istotnego podobieństwa kluczowych unormowań kościelnych regulaminów ochrony danych do rozwiązań RODO.
Słowa kluczowe:
RODO, ochrona danych osobowych, szpital, kościelna osoba prawna, przetwarzanie danych osobowychBibliografia
Burchardt, Dana. 2015. Die Rangfrage im europäischen Normenverbund. Theoretische Grundlagen und dogmatische Grundzüge des Verhältnisses von Unionsrecht und nationalem Recht. Tübingen: Mohr Siebeck.
Cejrowski, Paweł, Radosław Mędrzycki. 2019. „Regulacje praw osób, których dane są przetwarzane – uwagi na tle autonomicznej regulacji ochrony danych osobowych w Kościele katolickim”. Studia Pelplińskie 53: 75–91. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SPLP.2019.003.
Domaszk, Arkadiusz. 2019. „Ochrona danych osobowych w Polsce a Kościół katolicki”. Seminare 40(1): 23–36. DOI: http://doi.org/10.21852/sem.2019.1.02.
Ehmann, Eugen, Thomas Kranig. 2018. W: Datenschutz-Grundverordnung: DS-GVO, red. Eugen Ehmann, Martin Selmayr. München: C.H. Beck.
Fajgielski, Paweł. 2022. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Gola, Peter. 2022. W: Datenschutz-Grundverordnung, Bundesdatenschutzgesetz: DS-GVO, BDSG. Kommentar, red. Peter Gola, Dirk Heckmann. München: C.H. Beck.
Hense, Ansgar. 2022. W: DSGVO/BDSG. Datenschutz-Grundverordnung Bundesdatenschutzgesetz Kommentar, red. Gernot Sydow, Nikolaus Marsch. Baden-Baden: Nomos.
Hoeren, Thomas. 2018. „Kirchlicher Datenschutz nach der Datenschutzgrundverordnung. Eine Vergleichsstudie zum Datenschutzrecht der evangelischen und der katholischen Kirche”. Neue Zeitschrift für Verwaltungsrecht 6: 373–375.
Hoeren, Thomas. 2023. „Kirchlicher Datenschutz nach der DS-GVO. Die Reichweite von Art. 91 DS-GVO”. Zeitschrift für Datenschutz 4: 199–204.
Jabłoński, Mariusz, Sylwia Jarosz-Żukowska (red.). 2015. Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej RP. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kroczek, Piotr. 2020. Przetwarzanie danych osobowych przez podmioty Kościoła katolickiego w Polsce. Transfer pomiędzy państwami. Kraków: Wydawnictwo UNUM. DOI: https://doi.org/10.21906/9788376431994.
Kroczek, Piotr, Piotr Skonieczny. 2022a. Ochrona danych osobowych w Kościele katolickim. Komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z 2018 roku, t. 1, cz. 2: Preambuła. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe. DOI: DOI: https://doi.org/10.15633/9788363241308.
Kroczek, Piotr, Piotr Skonieczny. 2022b. Ochrona danych osobowych w Kościele katolickim. Komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z 2018 roku, t. 2, cz. 3: Zagadnienia ogólne. Artykuły 1–5. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe. DOI: DOI: https://doi.org/10.15633/9788363241322.
Kruis, Tobias. 2013. Der Anwendungsvorrang des EU-Rechts in Theorie und Praxis. Seine Durchsetzung in Deutschland. Eine theoretische und empirische Untersuchung anhand der Finanz- und Verwaltungsgerichte und Behörden. Tübingen: Mohr Siebeck. DOI: https://doi.org/10.1628/978-3-16-152158-4.
Litwiński, Paweł. 2023. „Brak możliwości nakazania usunięcia danych osobowych z ksiąg parafialnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2022 r., III OSK 2776/21”. Orzecznictwo Sądów Polskich 3: 146–158 (poz. 27).
Łukańko, Bernard. 2019. Kościelne modele ochrony danych osobowych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Łukańko, Bernard. 2020. „Stosunek kościelnej ochrony danych osobowych do RODO – uwagi na marginesie postanowienia Krajowego Sądu Pracy w Norymberdze z dnia 29 maja 2020 roku, 8 TA 36/20”. Studia z Prawa Wyznaniowego 23: 153–176. DOI: https://doi.org/10.31743/spw.10186.
Mezglewski, Artur. 2011. „Przetwarzanie danych osobowych”. W: Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, Prawo wyznaniowe. Warszawa: C.H. Beck.
Mezglewski, Artur. 2017. „Opinia prawna w sprawie uprawnień informacyjnych oraz rektyfikacyjnych członków związków wyznaniowych w odniesieniu do danych osobowych przetwarzanych przez związki wyznaniowe w ramach ich działalności statutowej”. Studia z Prawa Wyznaniowego 20: 373–382. DOI: https://doi.org/10.31743/spw.271.
Mędrzycki, Radosław. 2018. „Wewnętrzna regulacja ochrony danych osobowych w Kościele katolickim w Polsce na tle art. 91 RODO”. Prawo Kanoniczne 61(4): 131–147. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2018.61.4.07.
Milik, Katarzyna. 2019. „Wpływ Kościoła katolickiego na rozwój szpitalnictwa polskiego w XVI–XIX wieku”. Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Zeszyty historyczne 18: 69–83. DOI: http://dx.doi.org/10.16926/zh.2019.18.04.
Mundil, Daniel. 2022. W: Datenschutzrecht. DS-GVO. BDSG. Grundlagen. Bereichsspezifischer Datenschutz. Kommentar, red. Heinrich Amadeus Wolff, Stefan Brink. München: C.H. Beck.
Paal, Boris P. 2021. W: Datenschutz-Grundverordnung Bundesdatenschutzgesetz: DS-GVO BDSG. Kommentar, red. Daniel A. Pauly, Boris P. Paal. München: C.H. Beck.
Papenheim, Heinz-Gert. 2018. „Datenschutz in caritativen Einrichtungen. Insbesondere: Weitergabe von Daten mit/ohne Einwilligung der Betroffenen”. Sozialrecht Aktuell 6: 219–225.
Pauly, Daniel A. 2021. W: Datenschutz-Grundverordnung Bundesdatenschutzgesetz: DS-GVO BDSG. Kommentar, red. Daniel A. Pauly, Boris P. Paal. München: C.H. Beck.
Preuß, Tamina. 2015. „Das Datenschutzrecht der Religionsgesellschaften. Eine Untersuchung de lege lata und de lege ferenda nach Inkrafttreten der DS-GVO”. Zeitschrift für Datenschutz 5: 217–225.
Ritter, Thomas. 2020. „Die Kirchliche Datenschutzgerichtsbarkeit im arbeitsgerichtlichen Verfahren”. Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht 10: 616–623.
Seifert, Achim. 2019. W: Datenschutzrecht-Kommentar, red. Spiros Simitis, Gerrit Hornung, Indra Spiecker gen. Döhmann. München: C.H. Beck.
Skonieczny, Piotr. 2018. „Zakres podmiotowy Dekretu ogólnego KEP z 13 marca 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim. Prawnoporównawczy punkt widzenia”. Annales Canonici 14(1): 69–86. DOI: https://doi.org/10.15633/acan.2474.
Tinnefeld, Marie-Theres. 2020. „Das Verhältnis von DS-GVO und nationalen kirchlichen Sonderregelungen. Anforderungen an das kirchliche Selbstbestimmungsrecht”. Zeitschrift für Datenschutz 3: 145-148.
Ullrich, Matthias. 2022. „Zuständigkeit der Landesdatenschutzbeauftragten bei Mitarbeiterexzess in kirchlichen Einrichtungen”. Zeitschrift für Datenschutz – Aktuell 01102 [beck-online].
Wiszkocsill, Christian. 2018. „Die Regelungskompetenz der Kirchen im Datenschutz”. Zeitschrift für Arbeitsrecht und Tarifpolitik in kirchlichen Unternehmen 4: 116-118.
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
Dr hab., prof. INP PAN, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-3637-5395Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
