Ujawnienie danych osobowych zawiadamiającego o przestępstwie kościelnym. Kazus i jego rozwiązanie
Maciej Andrzejewski
University of Siedlce , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8440-2426
Piotr Kroczek
Pontifical University of John Paul II in Kraków , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-6872-2953
Abstrakt
Kanwą dla zawartych w niniejszym artykule rozważań jest kazus, w którym parafianie donieśli na swojego proboszcza o rzekomym naruszeniu prawa kanonicznego poprzez prowadzenie przez niego życia w konkubinacie. Oskarżenia okazały się nieprawdziwe i domniemana konkubina zażądała od biskupa diecezjalnego ujawnienia tożsamości zawiadamiających. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: czy można ujawnić dane osobowe zawiadamiającego o przestępstwie kościelnym osobie, której zawiadomienie dotyczy, lub innym osobom. Badając to zagadnienie, należy wziąć pod uwagę zarówno prawo kanoniczne, w tym dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski o ochronie danych z 2018 r., jak i przepisy prawa powszechnie obowiązującego regulujące ochronę danych osobowych (polskiego i europejskiego, w tym RODO oraz przepisy chroniące dobra osobiste). Szukając odpowiedzi na postawione pytanie, autorzy posługują się metodą dogmatyczno-prawną w celu precyzyjnego ustalenia treści norm prawnych dotyczących ochrony danych osobowych oraz metodą komparatystyczną, porównując zakres ochrony danych osobowych w porządku prawnym Kościoła Katolickiego i Rzeczypospolitej Polskiej. Analizie poddają przesłanki warunkujące dopuszczalność ujawniania danych osobowych w kontekście posiadania przez wnioskodawcę interesu faktycznego i prawnego. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż ani interes faktyczny, ani interes prawny o charakterze duchowym nie są wystarczające do ujawnienia danych. Podstawą do tego może być tylko interes prawny materialny wnioskodawcy. Zgodnie z zaproponowanym sylogizmem biskup diecezjalny, ustalając z moralną pewnością, że wnioskujący ma interes prawny materialny, a donos był nieprawdziwy i dokonany w złej wierze, powinien stwierdzić, że zawiadamiający nie cieszy się ochroną i ujawnić jego dane zgodnie z wnioskiem.
Słowa kluczowe:
ochrona danych osobowych, Kościół Katolicki, ujawnienie danych osobowych, dobra osobiste, procedura kanoniczna, RODOBibliografia
Andrzejewski, Maciej. 2022. „Sprawozdanie z sympozjum naukowego pt. Przełożony –podwładny. Odpowiedzialność prawna w Kościele zorganizowanego na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie”. Annales Canonici 1: 119–130. https://doi.org/10.15633/ac.18105. (Crossref)
Cenalmor, Daniel, Jorge Miras. 2022. Prawo kanoniczne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Czarnowicz, Robert, Piotr Kroczek. 2021. „Wydanie opinii psychologicznej sporządzonej na potrzeby formacji zakonnej w optyce ochrony danych osobowych w Kościele katolickim”. Annales Canonici 2: 33–47. https://doi.org/10.15633/acan.4158. (Crossref)
Grocholewski, Zenon. 1998. „Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych”. Ius Matrimoniale 3: 9–43. (Crossref)
Hervada, Javier. 2011. „Obowiązki i prawa wszystkich wiernych”. W: Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 205–215. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Korporowicz, Łukasz Jan. 2018. „Bona fides praescriptio. Kanon 41 (quoniam omne) IV Soboru Laterańskiego (1215) a prawo rzymskie”. Prawo Kanoniczne 1: 169–183. https://doi.org/10.21697/pk.2018.61.1.08. (Crossref)
Krasuski, Andrzej. 2018. Ochrona danych osobowych na podstawie RODO. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Kroczek, Piotr, Piotr Skonieczny. 2022. Ochrona danych osobowych w Kościele katolickim. Komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z 2018 roku. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. (Crossref)
Krukowski, Józef. 2011. Prawo administracyjne w Kościele. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Krukowski, Józef. 2005. „Wierni chrześcijanie”. W: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży, red. Józef Krukowski, 15–42. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Lis, Władysław. 1973. „Nadużycie władzy administracyjnej w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego”. Studia Płockie 1: 113–137.
Łukańko, Bernard. 2019. Kościelne modele ochrony danych osobowych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Misztal-Konecka, Joanna. 2020. „Dokonywanie czynności procesowych przed sądem kościel-nym jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 stycznia 2017 r., I ACa 676/16”. Studia z Prawa Wyznaniowego 23: 421–440. https://doi.org/10.31743/spw.6834. (Crossref)
Miziński, Artur Grzegorz. 2010. „Strony w kanonicznym procesie karno-sądowym według aktualnych przepisów Kościoła łacińskiego”. Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 3: 123–142. (Crossref)
Paczóski, Mieczysław M. 1982. „Podmiot rekursu administracyjnego do Drugiej Sekcji Sygnatury Apostolskiej”. Studia Płockie 10: 107–114.
Paprocki, Thomas John. 2000. „The method of proceeding in administrative recourse and in the removal or transfer of pastors [cc. 1732–1752]”. W: New Commentary on the Code of Canon Law, red. John P. Beal, James A. Coriden, Thomas J. Green, 1818–1852. New York–Mahwah: Paulist Press.
Parchomiuk, Jerzy. 2018. Nadużycie prawa w prawie administracyjnym. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Ryguła, Piotr. 2019. „Ochrona danych osobowych w procesie o nieważność małżeństwa kanonicznego w sądach Kościoła katolickiego w Polsce”. W: Internet. Przetwarzanie danych osobowych. Processing of personal data, red. Kamil Czaplicki, Grażyna Szpor, 165–174. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Skonieczny, Piotr. 2014. „Przesłanki przedawnienia kanonicznego, ze szczególnym uwzględnieniem kanonizowanej ustawy cywilnej polskiej”. Prawo Kanoniczne 2: 91–128. (Crossref)
Sobański, Remigiusz. 1984. „Duch i funkcja prawa kościelnego”. Prawo Kanoniczne 1/2: 15–39. (Crossref)
Walencik, Dariusz. 2019. „Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim”. W: Prawo do prywatności w Kościołach i innych związkach wyznaniowych, red. Tadeusz J. Zieliński, Michał Hucał, 15–48. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
University of Siedlce
Dr, Instytut Nauk o Polityce i Administracji, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet w Siedlcach, ul. Żytnia 39, 08-110 Siedlce
https://orcid.org/0000-0001-8440-2426Pontifical University of John Paul II in Kraków
Ks. prof. dr hab., Katedra Norm Ogólnych i Teorii Prawa, Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, ul. Kanonicza 9/408, 31-002 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6872-2953
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
