Lokalizacja cmentarza wyznaniowego w świetle przepisów prawa polskiego o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Katarzyna Starzecka

Abstrakt

Kościoły i inne związki wyznaniowe w Polsce mają zagwarantowane prawo do posiadania i zakładania cmentarzy, co stanowi jeden ze sposobów prowadzenia ich misji. Teren, na którym ma zostać założony cmentarz, zgodnie z przepisami dotyczącymi planowania i zagospodarowania przestrzennego, musi zostać przeznaczony na ten cel. Zakładanie cmentarzy, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami stanowi cel publiczny. Przepisy prawa polskiego przewidują dwa sposoby lokalizacji inwestycji celu publicznego, mianowicie w drodze decyzji w sprawie lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Są to dwa zupełnie odmienne tryby, wydawane w drodze dwóch odmiennych procedur. W przypadku decyzji organ nie może odmówić jej wydania po spełnieniu przez wnioskodawcę określonych warunków, ani też uzależniać jej wydania od spełnienia warunków nieprzewidzianych przepisami prawa. Natomiast w procedurze uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego organ gminy, korzystając z tzw. władztwa planistycznego, ma większą swobodę w ustalaniu przeznaczenia terenu i rozmieszczaniu inwestycji. Choć lokalizacja cmentarzy w drodze decyzji w sprawie lokalizacji inwestycji celu publicznego jest niezgodna z ustawą o cmentarzach i chowaniu zmarłych, była trybem powszechnie stosowanym w praktyce wielu gmin. Pomimo braku legalności takiego postępowania, należy stwierdzić że jest ono nie tylko bardziej przychylne związkom wyznaniowym, ale stanowi pełniejszą gwarancję realizacji ich praw. Przedmiotem niniejszego opracowania jest ustalenie kwestii obligatoryjności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji cmentarzy wyznaniowych, ocena obowiązującego stanu prawnego w tym zakresie, oraz rozstrzygnięcie o dopuszczalności skargi na bezczynność organu w przedmiocie nieuchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w sprawie lokalizacji cmentarza wyznaniowego.