Were the monthly Smoleńsk commemorations religious celebrations? Law and Polish religious culture
Zbigniew Pasek
AGH University of Science and Technology , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-2580-4366
Abstract
Drawing on the example of the conflicts around the monthly Smolensk commemorations in 2017, the article discusses the issue of taking into account the tradition of Polish religious culture in cases pursued under article 196 of the Penal Code. Using the rule of cultural defense as an analogy, the Author recalls the historical roots of traditional Polish religiosity whose main features crystallized in the baroque (Sarmatism) era. One of the most important features of this religiosity is the close connection between religion and politics. The lack of statehood in the period of partitions and during the communist times enhanced, in a similar way to the diasporic culture of Judaism, the interconnections between religion and secular spheres of life. The Author suggests taking into account the cultural factor when analyzing cases pertaining to offending religious feelings that arise nowadays as the dominant character of traditional religious culture is being undermined. The clash between traditional culture and the liberal and leftist heritage of the Enlightenment (which determines contemporary Polish legal culture) has led to growing divergences in the symbolic sensitivity and perception of the axiological foundations of the State. The preamble to the 1997 Constitution illustrates these divergences well.
Keywords:
offending religious feelings, legal culture, cultural defense, Polish religious cultureReferences
Baraniecka-Olszewska, Kamila. 2013. Ukrzyżowani. Współczesne misteria męki Pańskiej w Polsce. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bek, Dominika. 2014. „Znaczenie odmienności kulturowej sprawcy dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego”. Studia Prawnicze 1: 109-121.
Bek, Dominika. 2018. Obrona przez kulturę. Analiza na gruncie polskiego prawa karnego. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Casanova, Jose. 2005. Religie publiczne w nowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Coser, Lewis A. 2009. Funkcje konfliktu społecznego. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Czarnowski, Stefan. 1965. Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego. W: Dzieła, t. 1, 121–152. Warszawa: PWN.
Dahrendorf, Ralf. 1993. Nowoczesny konflikt społeczny. Warszawa: Czytelnik.
Grzyb, Magdalena. 2016. Przestępstwa motywowane kulturowo. Aspekty kryminologiczne i prawnokarne. Reakcja krajów zachodnich na szkodliwe praktyki kulturowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
Janyga, Wojciech. 2010. Przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim prawie karnym w świetle współczesnego pojmowania wolności sumienia i wyznania. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Kuchowicz, Zbigniew. 1992. Człowiek polskiego baroku, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Mariański, Janusz. 2004. Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Niedźwiedź, Anna. 2014. Od religijności ludowej do religii przeżywanej. W: Kultura ludowa. Teorie, praktyki, polityki, red. Barbara Fatyga, Ryszard Michalski, 327-338. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych.
Olszewski, Daniel. 2014. Kultura i życie religijne społeczeństwa polskiego w XIX wieku. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Przybylska, Lucyna. 2014. Sakralizacja przestrzeni publicznych w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tazbir, Janusz. 1987a. „Sarmatyzacja potrydenckiego katolicyzmu”. W: Szlachta i teologowie. Studia z dziejów polskiej kontrreformacji, 230-267. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Tazbir, Janusz. 1987b. Polskie przedmurze chrześcijańskiej Europy. Mity a rzeczywistość historyczna. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”.
Tokarczyk, Roman. 2001. Współczesne kultury prawne. Kraków: Zakamycze.
Zdaniewicz, Witold. 2001. „Zachowania religijno-moralne”. W: Religijność Polaków 1991-1998, red. Witold Zdaniewicz, 70-81. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
AGH University of Science and Technology
Prof. dr hab., Katedra Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej, Wydział Humanistyczny AGH w Krakowie, ul. Gramatyka 8a, 30-071 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-2580-4366License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
