The mechanism of limiting the right to the freedom to manifest religious beliefs in the international system of human rights with a particular emphasis on the European context
Abstract
Article 18 of the Universal Declaration of Human Rights provides that the right to the freedom of thought, conscience and religion (along with the freedom to change one’s religion or belief) includes the right to manifest religious beliefs. In the international system of human rights protection built after the Second World War, the aim of the Declaration was to proclaim human rights as an international standard and consequently, to define the notion of human rights as used in the United Nations Charter. In parallel to Article 18 of the Declaration, the right to the freedom to manifest religious beliefs is recognized by Article 9 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, Article 18 of the International Covenant on Civil and Political Rights and Article 10 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union – treaties concerning human rights, important for the European understanding of the standard of protection of the right to manifest religion or beliefs on the transnational and regional level. The second paragraphs of the Convention and the Covenant contain limitation clauses that permit the limitation of the freedom to manifest religious beliefs. The Charter draws – though not without reservations – from the Convention’s protected rights, including limitation mechanisms. The analysis presented in this paper is conducted using the legal dogmatic method. In order to contribute to a better understanding of the practical and legal consequences of the implementation of the theoretical assumptions of the limitation clauses in the treaty provisions protecting the freedom to manifest religious beliefs, which are important from the European perspective, the author discusses the relevant provisions of the Convention, the Covenant and the Charter and analyzes the conditions of legal admissibility of limiting the right to manifest religious beliefs under the international instruments under discussion.
Keywords:
limiting rights and freedoms, system of human rights protection, freedom of conscience and religion, religious beliefs, Charter of Fundamental Rights of the European Union, Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental FreedomsReferences
Bielecki, Marek. 2016. „Odmowa pełnienia służby wojskowej przez świadków Jehowy jako realizacja klauzuli sumienia. Uwarunkowania prawno-historyczne”. Studia z Prawa Wyznaniowego 19: 107–128. (Crossref)
Garlicki, Leszek. 2010. „Artykuł 9. Wolność myśli, sumienia i wyznania”. W: Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tom 1. Komentarz do artykułów 1–18, red. Leszek Garlicki, 550–582. Warszawa: C.H. Beck.
Falski, Jacek. 2020. „Zagwarantowanie warunków życia razem – element ochrony praw i wolności innych jako nowy wymóg demokratycznego społeczeństwa (na podstawie wyroku Wielkiej Izby ETPC z 1 lipca 2014 w sprawie S.A.S. v. Francja)”. Przegląd Sejmowy 1: 45–64. (Crossref)
Górski, Marcin. 2018. „Sędziowski aktywizm ETPC a deficyty strukturalne systemu Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności”. Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 8: 5–21. (Crossref)
Jasudowicz, Tadeusz. 1997. „Studium substancjalnych przesłanek dopuszczalności środków derogacyjnych”. W: Prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych ze szczególnym uwzględnieniem prawa i praktyki polskiej, red. Tadeusz Jasudowicz, 45–82. Toruń: TNOiK.
Jasudowicz, Tadeusz. 2012. „Test celowości w funkcjonowaniu mechanizmu limitacji korzystania z praw człowieka w systemie EKCP”. Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 3: 109–133.
Kamiński, Ireneusz C. 2020. „Artykuł 10 Wolność myśli sumienia i religii”. W: Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz 2020, red. Andrzej Wróbel, 1–57. Warszawa: C.H. Beck [legalis.pl].
Kędzia, Zdzisław. 2018. „70 lat Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka – Pomnik czy żywy dokument?”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 5–23. (Crossref)
Księżniakiewicz, Malwina. 2012. „Stosowanie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej: Protokół brytyjski i Sprawozdania ze stosowania KPP UE”. Rocznik Integracji Europejskiej 6: 333–348. (Crossref)
Kubala, Maciej. 2015. „Ochrona wolności sumienia w artykule 10 Karty Praw Podstawowych”. W: Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i wyznania, red. Piotr Stanisz, Aneta Abramowicz, Michał Czelny, Marta Ordon, Michał Zawiślak, 205–212. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Latos, Bartłomiej. 2008. Klauzula derogacyjna i limitacyjna w Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Mizerski, Rafał. 2009. Test legalności w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Mizerski, Rafał. 2013. „Podstawy obowiązku ustanowienia krajowych gwarancji proceduralnych w systemie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 4: 69–106.
Mojski, Wojciech. 2014. „Ochrona wolności wypowiedzi w świetle uwag ogólnych nr 34 Komitetu Praw Człowieka”. Studia Iuridica Lublinensia 22: 589–602. (Crossref)
Murdoch, Jim. 2012. Ochrona prawa do wolności myśli, sumienia i wyznania w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Strasburg: Rada Europy.
Piechowiak, Marek. 2003. „Aksjologiczne podstawy Karty Praw Podstawowych”. Studia Prawnicze 1: 5–30.
Piechowiak, Marek. 2009. „Klauzula limitacyjna a nienaruszalność praw i godności”. Przegląd Sejmowy 2: 55–77.
Radajewski, Mateusz. 2015. „Derogacja praw i wolności w sytuacjach nadzwyczajnych w międzynarodowych systemach ochrony praw człowieka”. W: Międzynarodowa ochrona praw człowieka – współczesne problemy na świecie, red. Mariusz Jabłoński, Tomasz Jurczyk, Patryk Guttierez, 129–141. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii.
Rozner, Monika. 2002. „Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego 5: 111–135.
Sobczak, Jacek, Maria Gołda-Sobczak. 2012. „Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio K 19 (1): 27–65.
Skrzydło, Jacek. 2013. „Nadużycie przez państwo klauzuli limitacyjnej – refleksje na tle spraw dotyczących artykułu 18 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Artykuły Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, red. Anna Wyrozumska, 1–17. Łódź: Seria wydawnicza Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego.
Szuniewicz, Marta. 2016. Ochrona bezpieczeństwa państwa jako przesłanka ograniczenia praw i wolności jednostki w świetle europejskiej konwencji praw człowieka. Warszawa: C.H. Beck.
Warchałowski, Krzysztof. 2002. „Wolność uzewnętrzniania religii i przekonań religijnych w europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Kwartalnik Prawa Publicznego 1–2: 189–212.
Wieruszewski, Roman. 2008. „Rola i znaczenie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla Ochrony Praw Człowieka". Przegląd Sejmowy 2: 41–59.
Wieruszewski, Roman. 2012. „Artykuł 18. Wolność myśli, sumienia i religii”. W: Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (osobistych) i Politycznych. Komentarz, red. Roman Wieruszewski, 419–460. Warszawa: Wolters Kluwer.
Wojtyczek, Krzysztof. 1999. Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Zakamycze.
Zakolska, Joanna. 2005. „Problem klauzuli ograniczającej korzystanie z praw i wolności człowieka w pracach konstytucyjnych, w poglądach doktryny i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego”. Przegląd Sejmowy 5: 11–30.
Zanghì, Claudio. 2013. La protezione dei diritti dell’uomo. Torino: G. Giappichelli.
University of Szczecin
Ks. dr, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, ul. Gabriela Narutowicza 17A, 70-953 Szczecin
https://orcid.org/0000-0001-5475-1334License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
