Sukcesja majątkowa i doktrynalna w przypadku ustawowego uregulowania sytuacji prawnej rejestrowego związku wyznaniowego – wprowadzenie do badań
Michał Zawiślak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Abstrakt
Zmiana podstaw prawnych funkcjonowania związku wyznaniowego z wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych na przepisy ustawy regulującej sytuację prawną tego podmiotu w sposób indywidualny nie została uregulowana w prawie polskim. Wiąże się to z różnorodnymi zagrożeniami. Związana z taką zmianą modyfikacja katalogu osób prawnych związku wyznaniowego może w szczególności prowadzić do pokrzywdzenia osób trzecich. Wykorzystując prace nad ustawą, osoby pełniące funkcje kierownicze w danym związku wyznaniowym mogą też dążyć do zmiany jego oblicza doktrynalnego z pominięciem kontroli zgodności nowej doktryny z prawem polskim. W związku z tym postuluje się wprowadzenie przepisów szczegółowo regulujących procedurę przejścia związku wyznaniowego z wpisu do rejestru na indywidualną regulację ustawową. Jak twierdzi autor, istotna rola w tej procedurze powinna być zagwarantowana organowi rejestrowemu, którego szczególnym zadaniem powinna być troska o interes publiczny i zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego.
Słowa kluczowe:
rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych, związek wyznaniowy, wyznaniowa osoba prawna, wolność sumienia i wyznania, zasada dwustronnościBibliografia
Borecki, Paweł. 2003. „Rejestracja Kościoła i związku wyznaniowego”. W: Wolność myśli, sumienia i wyznania. Poradnik prawny, red. Aleksandra Mikulska, Maciej Nowicki, 23–33. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Brożyniak, Ryszard, Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska (oprac.). 2014. Mniejszości wyznaniowe w Polsce. Prawo wewnętrzne (statutowe). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Brzozowski, Wojciech. 2017. „Niedopuszczalność sądowej kontroli prawidłowości stosowania przez związek wyznaniowy własnego prawa. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 529/15”. Przegląd Sądowy 5: 117–123.
Cupriak, Paweł. 2017. „Reprezentacja osób prawnych związków wyznaniowych”. Nowy Przegląd Notarialny 1: 47–61.
Cupriak, Jakub, Jarosław Matwiejuk, Paweł A. Leszczyński, Marek Plisiecki, Krzysztof Orzeszyna, Jacek Frączek, Konrad Walczuk, Tadeusz J. Zieliński, Michał Hucał, Piotr Stanisz, Artur Mezglewski, Dariusz Walencik, Paweł Sobczyk, Anna Tunia. 2014. „Ekspertyza w sprawie rejestracji wspólnot religijnych względnie innej formy wprowadzania tych podmiotów do obrotu prawnego w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej poza Polską (wykonana przez ekspertów powołanych przez Polskie Towarzystwo Prawa Wyznaniowego)”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 6: 203–277.
Januchowski, Arkadiusz. 2008. „Wybrane zagadnienia związane z reprezentacją parafii przez proboszcza na gruncie prawa kanonicznego i polskiego”. Studia z Prawa Wyznaniowego 11: 211–236.
Januchowski, Arkadiusz. 2009. „Uzyskiwanie osobowości prawnej przez związki wyznaniowe i ich jednostki organizacyjne – zagadnienia wybrane”. Rejent 5: 30–56.
Krukowski, Józef. 2000. Kościół i Państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Majchrzak, Bartosz. 2014. „Charakter prawny wpisu do rejestru związków wyznaniowych”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 6: 45–55.
Malesa, Wojciech, Aneta Wawrzaszek. 2014. „Rejestr wyznaniowych osób prawnych – wybrane zagadnienia na przykładzie jednostek Kościoła katolickiego”. Studia z Prawa Wyznaniowego 17: 275–309. (Crossref)
Mezglewski, Artur. 2011. „Działalność związków wyznaniowych w sferze publicznej”. W: Prawo wyznaniowe, red. Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, 203–218. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Mezglewski, Artur. 2015. „Utworzenie i rejestracja związku wyznaniowego jako przejawy wolności religijnej”. Studia z Prawa Wyznaniowego 18: 123–134. (Crossref)
Ożóg, Michał. 2015. „Rejestrowanie kościołów i innych związków wyznaniowych w trybie administracyjnym”. Forum Prawnicze 2: 23–40.
Pietrzak, Michał. 1991. „Stosunki między państwem i Kościołem w świetle ustaw wyznaniowych z 17 maja 1989 r.” Państwo i Prawo 1: 3–15.
Plisiecki, Marek. 2013. Wyznaniowa osoba prawna w prawie polskim. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Rączka, Piotr, Jakub Zemła. 2019. „Procedura rejestracji Kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce na przykładzie wspólnoty Kościoła Latającego Potwora Spaghetti – studium administracyjnoprawne”. Studia Prawnicze 3: 7–35. DOI 10.37232/sp.2019.3.1. (Crossref)
Stanisz, Piotr. 2007. Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Stanisz, Piotr. 2010. „Proboszcz jako reprezentant parafii rzymskokatolickiej w stosunkach majątkowych”. W: Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych. Pamiętnik VII Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego, Gniezno, 11–12 września 2010, red. Krzysztof Krasowski, Małgorzata Materniak-Pawłowska, Maksymilian Stanulewicz, 191–200. Poznań: Ars boni et aequi.
Stanisz, Piotr. 2020. Religion and law in Poland. Alphen aan den Rijn: Wolters Kluwer.
Strzała, Marek. 2019. Oświadczenie woli wyznaniowej osoby prawnej. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka. (Crossref)
Zarzycki, Zdzisław. 2014. „Tryby nabywania osobowości prawnej przez kościelne osoby prawne w Polsce”. W: Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, red. Wacław Uruszczak, Katarzyna Krzysztofek, Maciej Mikuła, 71–89. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Dr, Katedra Prawa Wyznaniowego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0002-0824-5489Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
