Acting in litigation before an ecclesiastical court as a circumstance excluding the parties’ liability for the infringement of personality rights. Commentary to the judgment of the Court of Appeals in Białystok of 12 January 2017, I ACa 676/16
Joanna Misztal-Konecka
John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-8849-5447
Abstract
This commentary discusses the judgment entered by the Court of Appeals in Białystok, Poland, wherein the court held that the circumstance of acting in litigation before an ecclesiastical court excluded the parties’ liability for the infringement of personality rights. In the author’s opinion, the decision merits approval both as to the view concerning the admissibility of the judicial path before a state court in matters of the protection of personality rights violated before an ecclesiastical court and as to the claim that the protection of personality rights is not available in circumstances excluding the unlawfulness of such a violation. Acting before an ecclesiastical court, which operates with the approval of state legislation, fits within the group of cases in which one is acting within the boundaries of the legal order. The legal qualification of activities arising from a party’s procedural rights, whether acting before a state court or an ecclesiastical court, requires verifying whether such activities are based on the existing legal right of a subject to act, which means acting within the competence set out by the legal order, citing true facts (or justifiably regarded as true) in a moderate manner and to the extent necessary for the enforcement of the party’s right.
Keywords:
personality rights, canon law, civil law, ecclesiastical courtReferences
Andrzejewska, Marzena, Maciej Andrzejewski. 2014-2015. „Czy sąd kościelny jest innym sądem lub organem w rozumieniu art. 44 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych?” Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL 10-11: 5-17.
Bar, Józef. 2009. „Współpraca sądów kościelnych z innymi podmiotami życia publicznego”. W: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. Józef Wroceński, Jan Krajczyński, t. 1, 223-239. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Bidziński, Zygmunt, Jerzy Serda. 1986. „Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w praktyce sądowej”. W: Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. Józef S. Piątowski, 7-101. Wrocław: Wydawnictwo PAN.
Błaszczak, Łukasz. 2015. „Problematyka sprawy cywilnej i drogi sądowej w kontekście zagadnienia sprawy konstytucyjnej i domniemania drogi sądu powszechnego z art. 177 Konstytucji”. W: Konstytucjonalizacja postępowania cywilnego, red. Łukasz Błaszczak, 3-54. Wrocław: Presscom.
Borecki, Paweł. 2012. „Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim”. Studia z Prawa Wyznaniowego 15: 85-109.
Borecki, Paweł. 2018. „W sprawie autonomii i niezależności związku wyznaniowego – uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 12.05.2016 r., IV CSK 529/15”. Polski Proces Cywilny 1: 88-100.
Brzemia-Bonarek, Aleksandra. 2007. „Pomoc sądowa pomiędzy sądami kościelnymi a państwowymi w celu uzyskania dokumentów niedostępnych dla strony w kanonicznym procesie małżeńskim (Analiza prawna zagadnienia i propozycje de lege ferenda)”. W: Sędzia i Pasterz. Księga pamiątkowa w 50-lecie pracy ks. Remigiusza Sobańskiego w Sądzie Metropolitalnym w Katowicach (1957-2007), red. Honorata Typańska, 41-52. Katowice: Księgarnia św. Jacka
Brzozowski, Wojciech. 2017. „Niedopuszczalność sądowej kontroli prawidłowości stosowania przez związek wyznaniowy własnego prawa. Glosa do postanowienia SN z 12 maja 2016 r., IV CSK 529/15”. Przegląd Sądowy 5: 117-123.
Bzdyrak, Grzegorz. 2017. „Prawne gwarancje autonomii i niezależności Kościoła katolickiego w Polsce w zakresie władzy jurysdykcyjnej w sprawach małżeńskich”. Przegląd Sejmowy 4: 19-38.
Cisek, Andrzej. 1989. Dobra osobiste i ich niemajątkowa ochrona w kodeksie cywilnym. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Dobosz, Izabela. 1986. „Działanie w obronie uzasadnionego interesu jako okoliczność wyłączająca bezprawność naruszenia dóbr osobistych”. W: Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. Józef S. Piątowski, 289-312. Wrocław: Wydawnictwo PAN.
Góralski, Wojciech, Andrzej Pieńczyk. 2000. Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w Konkordacie polskim z 1993 roku. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Greszata, Marta. 2009. „Zasada tajności i publiczności w sądownictwie kościelnym”. W: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. Józef Wroceński, Jan Krajczyński, t. 1, 401-414. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Gudowski, Jacek. 2010. „Wpływ Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na pojęcie dopuszczalności drogi sądowej”. W: Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego, red. Tadeusz Ereciński, Karol Weitz, 410-428. Warszawa: LexisNexis.
Kordasiewicz, Bogudar. 1985. „W sprawie obiektywnych i subiektywnych kryteriów oceny naruszania dóbr osobistych”. W: Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej profesora Józefa Stanisława Piątowskiego, red. Bogudar Kordasiewicz, Ewa Łętowska, 17-28. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kosiór, Mateusz, Agata Puchała. 2017. „Okoliczności wyłączające bezprawność naruszenia dóbr osobistych na gruncie Kodeksu cywilnego”. W: Dobra osobiste, red. Izabela Lewandowska-Malec, wyd. 2, 113-182. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Misztal-Konecka, Joanna. 2017. „Glosa [do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 529/15]”. Orzecznictwo Sądów Polskich 6: 64-74.
Pietrzkowski, Henryk. 1999. „Prawo do sądu (wybrane zagadnienia)”. Przegląd Sądowy 11-12: 3-17.
Pilich, Mateusz. 2010. „Wpływ orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na Kodeks postępowania cywilnego”. W: Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego, red. Tadeusz Ereciński, Karol Weitz, 319-409. Warszawa: LexisNexis.
Rapacz, Józef. 2007. „Autonomia sądownictwa kościelnego”. Annales Canonici 3: 55-65.
Rynkowski, Michał. 2013. Sądy wyznaniowe we współczesnym europejskim porządku prawnym. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
Rzepecki, Arnold. 2013. „Funkcjonowanie prawa kanonicznego w polskim porządku prawnym – zarys tematu". Acta Erasmiana 5: 163-184.
Sadomski, Jacek. 2003. Naruszenie dóbr osobistych przez media. Warszawa: Oficyna Naukowa, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
Sobański, Remigiusz. 2002. „Czy prawo kościelne jest dziwne?”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 2: 426-431.
Sobański, Remigiusz. 1999. „Prawo kanoniczne a krajowy porządek prawny”. Państwo i Prawo 6: 3-17.
Sośniak, Mieczysław. 1985. „Funkcje i skuteczność zgody osoby uprawnionej w zakresie ochrony dóbr osobistych”. W: Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej profesora Józefa Stanisława Piątowskiego, red. Bogudar Kordasiewicz, Ewa Łętowska, 63-74. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Stanisz, Piotr. 2015. „Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie”. W: Katolickie zasady relacji państwo-kościół a prawo polskie, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, Henryk Stawniak,159-185. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Safjan, Marek (red.). 2012. System prawa prywatnego, t. 1: Prawo cywilne – część ogólna, wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck..
Szpunar, Adam. 1979. Ochrona dóbr osobistych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Święcka, Krystyna. 2011. „Kryterium prawdziwości wypowiedzi a ochrona dóbr osobistych”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 53-66
Świto, Lucjan. 2012. „Rekwizycja cywilno-kanoniczna? Pomoc sądowa pomiędzy trybunałami kościelnymi a sądownictwem powszechnym w Polsce”. Prawo Kanoniczne 2: 145-166.
Tunia, Anna. 2015. Recepcja prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w prawie polskim. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Uruszczak, Wacław. 2007. „Recepcja prawa kanonicznego w obowiązującym prawie polskim”. Annales Canonici 3: 5-21.
Walencik, Dariusz. 2013. „Prawo kanoniczne (wewnętrzne) związków wyznaniowych a prawo polskie”. Przegląd Sądowy 5: 11-25.
Wierciński, Jacek. 2002. Niemajątkowa ochrona czci. Warszawa: Wydawnictwo Kodeks.
Zarzycki, Zdzisław. 2014. „Zasada niezależności i autonomii Kościoła i państwa – czym naprawdę jest?” W: Konkordat. Ocena z perspektywy 15 lat obowiązywania, red. Piotr Kroczek, 69-117. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
Zedler, Feliks. 2011. „Glosa [do postanowienia Sądu Najwyższego z 5.11.2009 r., I CSK 16/09]”. Orzecznictwo Sądów Polskich 7: 555-559.
John Paul II Catholic University of Lublin
Dr hab., prof. KUL, Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0001-8849-5447License
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
