The problem of the restitution of church property of the Polish Evangelical Christian Baptist Church in Wroclaw
Michał Zawiślak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Abstract
The main aim of the paper is to present the course of the restitution proceedings concerning the church property of the parish of the Polish Evangelical Christian Baptist Church in Wrocław, as well as to analyse the administrative decisions issued during the proceedings. Special attention is given to the legal issues related to applying art. 2 para. 4 of the decree of 8 March 1946 on abandoned and post-German properties and to the consequences of the resolution of the Supreme Court of 19 December 1959 for the legal effects in the interpretation of art. 2 para. 4 of the decree. A definitive decision on this issue that refused to grant the right of ownership to the Church was issued only 13 years after the restitution application had been submitted. The excessive duration of the proceedings was confirmed by the judgment of the European Court of Human Rights (Application no. 32045/10). The Second Congregation in Wrocław (the legal successor of the above-mentioned parish) did not recover the property lost after World War II under the provisions of the act regulating the legal situation of the Church of Christian Baptists in the Republic of Poland. A close examination of the circumstances of the lengthy restitution litigation indicates that in order to resolve the question of the right of ownership of this property, it is necessary to pursue another route than the administrative one.
Keywords:
restitution, church property, Polish Evangelical Christian Baptist Church, post-German property, BaptistsReferences
Borecki, Paweł. 2007. „Zasada równouprawnienia wyznań w prawie polskim”. Studia z Prawa Wyznaniowego 10: 115-159.
Brzechczyn, Krzysztof. 2010. „Zabiegi o odzyskanie prawa do użytkowania budynków kościelnych w Poznaniu i w Kaliszu. Przyczynek do relacji władze PRL a Polski Kościół Chrześcijan Baptystów”. W: Władze Polski Ludowej a mniejszościowe związki wyznaniowe, red. Tadeusz J. Zieliński, s. 159-181. Warszawa-Katowice: Wydawnictwo Credo.
Czajko, Edward. 2000. Sytuacja prawna ruchu zielonoświątkowego w Polsce w perspektywie historycznej. Warszawa: Instytut im. T. B. Barratta.
Czajko, Edward. 2012. „Zielonoświątkowcy w Nowogródzkiem w latach 1919-1945”. Rocznik Teologiczny 54/1-2: 229-244.
Dziobek-Romański, Jacek. 2001. „Zasady uznawania związków religijnych w prawie polskim w latach 1944-1989”. Roczniki Nauk Prawnych 11: 69-109.
Dziobek-Romański, Jacek. 2004. Uznawanie związków religijnych w Polsce (1944-1989) narzędziem dyskryminacyjnej polityki władz. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kamiński, Michał. 2012. Kościół Zielonoświątkowy w Polsce w latach 1988-2008, Warszawa: Wydawnictwo Arka.
Krawczyk, Michał. 2014. „Urząd do Spraw Wyznań a kwestia własności kościelnych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych”. Zeszyty Naukowe UPH w Siedlcach, seria: Administracja i Zarządzanie 100: 119-130.
Krzysztofek, Katarzyna. 2018. Położenie prawne i działalność nierzymskokatolickich kościołów i związków wyznaniowych w Krakowie w latach 1945-1970. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mazurkiewicz, Dariusz. 2006. „Zagadnienie własności kościelnych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1973”. Studia Paradyskie 16: 221-240.
Pielka, Mateusz. 2018. „Chrześcijańskie mniejszości wyznaniowe w Toruniu w latach 1920-1939”. Perspectiva 2: 135-148.
Schultz, Ludwig. 1912. Das preußische Feuerbestattungsrecht. Gesetz vom 14. September 1911 nebst Erläuterungen sowie Erörterung der übrigen in Betracht kommenden Gesetze und Verordnungen, Berlin: Springer.
Sztyk, Romuald. 1991. „Kościoły i związki wyznaniowe jako podmioty praw majątkowych”. Rejent 1: 63-99.
Tomaszewski, Henryk. 1991. Wyznania typu ewangeliczno-baptystycznego wchodzące w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w latach 1945-1956. Tomaszów Mazowiecki: Słowo i Życie.
Tomaszewski, Henryk. 2009. Zjednoczony Kościół Ewangeliczny (1947-1987). Warszawa: Kompas.
Walencik, Dariusz. 2007. „Zmiany w ustawie o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego dotyczące regulacji spraw majątkowych”. W: Prawo i Religia, t. I, red. Tadeusz J. Zieliński, s. 67-85. Warszawa: Wydawnictwo ChAT.
Walencik, Dariusz. 2010. „Regulacja stanu prawnego nieruchomości związków wyznaniowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych jako praktyczna realizacja zasady wolności religijnej”. W: Idea wolności w ujęciu historycznym i prawnym. Wybrane zagadnienia, red. Ewa Kozerska, Piotr Sadowski, Andrzej Szymański, s. 165-187. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Winiarczyk-Kossakowska, Małgorzata. 2004. Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich. Warszawa: Elipsa.
Zamirski, Konrad. 2020. „Rewindykacja mienia Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP przed Międzykościelną Komisją Regulacyjną – aspekty prawne”. W: Człowiek, Państwo, Kościół. Księga Jubileuszowa dedykowana księdzu profesorowi Arturowi Mezglewskiemu, red. Paweł Sobczyk, Piotr Steczkowski, s. 739-753. Lublin: Wydawnictwo Academicon.
Zieliński, Tadeusz. 2010. „Rewindykacja nieruchomości Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na terenie Gdańska po 1989 r. (postępowania przed Komisją Regulacyjną)”. Studia z Prawa Wyznaniowego 13: 5-24.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Dr, Katedra Prawa Wyznaniowego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0002-0824-5489License
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
