State regulations of 1858 on the imposition of ecclesiastical penance in the Kingdom of Poland
Abstract
When introducing ecclesiastical penance with the Code of Major and Corrective Penalties from 1848, the legislator of the Kingdom of Poland did not specify the procedure for establishing such penance in specific situations. As a result of the diversity of practices in this area, the Government Commission of Justice referred a rescript to the Government Commission of Internal and Clerical Affairs, which was competent in matters of religion, to regulate this issue. This resulted in the 1858 drafting of directions for clerical authorities on the principles and forms for executing ecclesiastical penance. These instructions were incorporated into the national legal order by a decree of the state authorities. The aim of this research is to discuss these regulations and assess their impact on church institutions and individuals sentenced to ecclesiastical penance under penal laws. The analysis of the document leads to the conclusion that the guidelines for imposing ecclesiastical penance were overly general and did not adequately safeguard the defendants’ rights with regard to freedom of thought and religion. They also failed to guarantee the legal protection of the freedom of Christian churches in the collective dimension. They became an instrument for the increasing subordination of ecclesiastical institutions and Christians, primarily Catholics, to the religious policy of the Tsar.
Keywords:
Kingdom of Poland, government commissions, ecclesiastical penance, administrative law, criminal law, law on religion, RussiaReferences
Ajnenkiel, Andrzej. 2001. Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791–1997. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”.
Barańska, Anna. 2008. Między Warszawą, Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego (1815–1830). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Brożyniak, Ryszard. 2014. „Bezwyznaniowość”. W: Leksykon prawa wyznaniowego. 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 15–23. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Buchała, Kazimierz, Andrzej Zoll. 1995. Polskie prawo karne. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Chryń, Alicja. 2003. „Zasada symfonii: relacja Kościoła i państwa w prawosławiu”. Studia Warmińskie 40: 129–140.
Ciepły, Filip. 2010. Chrześcijańska koncepcja kary kryminalnej a współczesne poglądy na karę. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Delimata-Proch, Małgorzata. 2017. „Cudzołóstwo w praktyce prawa miejskiego Rzeczypospolitej na przykładzie «Księgi czarnej złoczyńców sądu kryminalnego w Wiśniczu» (koniec XVII–XVIII wieku)”. Czasopismo Prawno-Historyczne 69(1): 175–192. https://doi.org/10.14746/cph.2017.1.8. (Crossref)
Dicker, Józef. 1925. Pokuta kościelna w prawie wiejskiem polskiem od XVI do XVIII wieku. Lwów: Nakładem Redakcji Pamiętnika Historyczno-Prawnego i Związkowej Drukarni.
Gembarzewski, Kazimierz. 1871. O pokucie kościelnéj w prawie karném. Warszawa: Drukarnia S. Olgerbranda.
Gliński, Waldemar. 2002. Komisja Rządowa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wobec wspólnot religijnych w Królestwie Polskim 1815–1820. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Górak, Artur. 2022. „Podporządkować czy zwalczać? Tajne memorandum A.S. Muchanowa o Kościele katolickim w Królestwie Polskim”. W: Pomiędzy św. Piotrem i Sankt Petersburgiem. Kościół katolicki na Podlasiu i Lubelszczyźnie na przełomie XIX i XX wieku, red. Jarosław R. Marczewski, 47–64. Lublin: Wydawnictwo Academicon. https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475995.47-64. (Crossref)
Izdebski, Hubert. 1978. Rada Administracyjna Królestwa Polskiego w latach 1815–1830. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Kaczyńska, Elżbieta. 1989. Ludzie ukarani. Więzienia i system kar w Królestwie Polskim 1815–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Krajewski, Radosław. 2009. Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią zachowań. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Kulecka, Alicja. 2014. „Pomiędzy Francją, Prusami a Rosją. Dokument w Królestwie Polskim (1815–1867)”. W: Belliculum Diplomaticum V Lublinense. Dokumenty, kancelarie i archiwa między Wschodem i Zachodem Europy, red. Artur Górak, Małgorzata Szabaciuk, 205–224. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kutrzeba, Stanisław. 1927. Dawne polskie prawo sądowe w zarysie. Lwów–Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Ludwiczak, Paweł. 2018. „Prawo karne Królestwa Polskiego w latach 1815−1905 a sprawowanie kultu religijnego”. Czasopismo Prawno-Historyczne 70(1). https://doi.org/10.14746/cph.2018.1.6. (Crossref)
Machut-Kowalczyk, Joanna. 2016. „Naczelnik Powiatu jako adresat raportów na podstawie praktyki piotrkowskiej do 1866 roku”. W: Dzieje biurokracji. T. 6, red. Tatjana Aleksandrowna Bykowa, Artur Górak, Grzegorz Smyk, 245–260. Lublin: Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra".
Maciejowski, Franciszek. 1848. Wykład prawa karnego w ogólności z zastosowaniem Kodeksu kar głównych i poprawczych z dniem 20 grudnia (1 stycznia) 1848 r. w Królestwie Polskim obowiązującego, tudzież ustawy przechodniej i instrukcyi dla sądów. Warszawa: W Drukarni Rządowej przy Kom. Rząd. Sprawiedliwości.
Michałkiewicz-Kądziela, Ewa. 2020. Prawo do tożsamości człowieka w prawie polskim i międzynarodowym. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Mikołajczyk, Marian. 1998. Przestępstwo i kara w prawie miast Polski południowej XVI–XVIII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Morawska, Klementyna. 1998. „Centralne władze wyznaniowe Królestwa Polskiego”. W: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zasobie. T. 2: Epoka porozbiorowa, red. Franciszka Ramotowska, 177–202. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Morawski, Tomasz. 1998. „Komisja Rządowa Sprawiedliwości 1815–1876”. W: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zasobie. T. 2: Epoka porozbiorowa, red. Franciszka Ramotowska, 242–244. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Naworski, Zbigniew. 2010. „Status prawny urzędników Królestwa Polskiego w okresie międzypowstaniowym (1832–1863)”. W: Dzieje biurokracji na ziemiach polskich. T. 3, cz. 2, red. Artur Górak, Krzysztof Latawiec, Dariusz Magier, 377–392. Lublin–Siedlce: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych, Radzyńskie Towarzystwo Naukowe (Libra).
Naworski, Zbigniew. 2011. „Służba publiczna od monarchii absolutnej po czasy współczesne. Zarys problematyki”. W: Dzieje biurokracji. T. 4, cz. 1, red. Artur Górak, Krzysztof Latawiec, Dariusz Magier, 13–39. Lublin–Siedlce: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych.
Osiecka, Małgorzata. 2016. „System kancelaryjny komisji rządowych Królestwa Polskiego (1815–1867)”. W: Dzieje biurokracji. T. 6, red. Tatjana Aleksandrowna Bykowa, Artur Górak, Grzegorz Smyk, 283–294. Lublin: Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”.
Sziłow, Denis Nikołajewicz, Jurij Anatoliewicz Kuźmin. 2007. „Muchanow Paweł Aleksandrowicz”. W: Czleny Gosudarstwiennowo sowieta Rossijskoj impierii 1801−1906. Biobibłograficzeskij sprawocznik, 534. S.[ankt] Petersburg.
Szpoper, Dariusz. 2018. „Rosyjskie czynniki rządowe wobec reformy szkolnej Aleksandra Wielopolskiego w świetle petersburskiego rękopisu ekspertyzy prawnej zatytułowanej Uwagi nad projektem stworzenia instytucji naukowych w Królestwie Polskim opublikowanym w polskiej gazecie «Dziennik Powszechny»”. Czasopismo Prawno-Historyczne 70(1): 11–66. https://doi.org/10.14746/cph.2018.1.1. (Crossref)
Tunia, Anna. 2015. Recepcja prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w prawie polskim. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Ulanowski, Bolesław. 1888. O pokucie publicznej w Polsce. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Uruszczak, Wacław. 2014. „Stosunki państwowo-kościelne w Polsce do 1918 r.”. W: Leksykon prawa wyznaniowego. 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 393–409. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Plewka-Plewczyński, Władysław. 1913. „Pokuta kościelna z wyroku”. W: Podręczna encyklopedya kościelna. T. 31–32, red. Stan.[isław] Gall i in., 281. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Witkowski, Wojciech. 1986. Komisja Rządowa Sprawiedliwości w Królestwie Polskim 1815–1876. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Wlaźlak, Władysław. 2004. Organizacja i działalność Konsystorza Foralnego Piotrkowskiego w latach 1819–1918. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii Polonijnej „Educator”.
Wolnicki, Paweł. 2022a. „Dokumentacja pokuty kościelnej z okresu Królestwa Polskiego”. Wschodni Rocznik Humanistyczny 19(3): 93–99. https://doi.org/10.36121/pwolnicki.19.2022.3.093.
Wolnicki, Paweł. 2022b. „Postanowienie o stopniu dozoru i opieki rządu nad duchowieństwem z 6/18 marca 1817 r.”. Czasopismo Prawno-Historyczne” 74(1): 173–190. https://doi.org/10.14746/cph.2022.1.9. (Crossref)
Zając, Dominik. 2012. „Prawo miejskie i wiejskie wobec kradzieży z włamaniem. Analiza kodyfikacji oraz ksiąg sądowych południowej Polski okresu XVI–XVIII wieku”. Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 1: 65–72.
Zarzycki, Zdzisław. 2020. „Sądownictwo dominalne w dobrach koprzywnickiego klasztoru cystersów do 1819 r. Wybrane zagadnienia”. Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 13(2): 121–151. https://doi.org/10.4467/20844131KS.20.013.12056. (Crossref)
Zoll, Andrzej. 2004. „Wina i kara”. Nauka 1: 31–46.
Jan Długosz University
Dr hab., prof. UJD, Katedra Prawa Ustrojowego i Porównawczego, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, ul. Zbierskiego 2/4, 42-200 Częstochowa
https://orcid.org/0000-0002-8198-7542
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
