Prawne aspekty działalności publicznej duchownych
Mariusz Grabowski
Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-3783-6867
Abstrakt
W polskim systemie prawnym pojęcie „duchownego” jest ustalane na podstawie wewnętrznych regulacji kościołów i innych związków wyznaniowych. Duchowni, będący obywatelami polskimi, mają identyczne prawa jak wszyscy inni obywatele. Ograniczenie praw duchownych w przedmiotowym zakresie, byłoby złamaniem konstytucyjnych zasad, postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych oraz przepisów ustawowych. Kodeks Prawa Kanonicznego Kościoła Katolickiego zawiera bezwzględny zakaz sprawowania przez duchownych publicznych urzędów, z którymi łączy się udział w wykonywaniu władzy świeckiej (kan. 285 §3 KPK), zakaz takiego uczestnictwa w stowarzyszeniach, które pozostają w kolizji z obowiązkami duchownych (kan. 278 §3 KPK) oraz względny zakaz czynnego udziału w partiach politycznych albo w kierowaniu związkami zawodowymi (kan. 287 §2 KPK). Wszelkie ograniczenia dotyczące działalności publicznej duchownych można rozpatrywać wyłącznie na gruncie prawa kanonicznego. Wynika to z obowiązującego porządku prawnego, w tym z konstytucyjnej zasady autonomii Kościoła i państwa.
Słowa kluczowe:
duchowni, kościoły i inne związki wyznaniowe, wolność religijna, Kościół katolicki, autonomia Kościoła i państwa, funkcje publiczne, prawa konstytucyjne, wolność sumienia i religii, Kodeks Prawa Kanonicznego, prawo kanoniczneBibliografia
Abramowicz, Aneta. 2007. „Przedmiotowy zakres wolności religijnej”. Studia z Prawa Wyznaniowego 10: 325-352.
Bielecki, Marek. 2014a. „Uzewnętrznianie przekonań religijnych”. W: Leksykon prawa wyznaniowego 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 490-497. Warszawa: C.H. Beck.
Bielecki, Marek. 2014b. „Wolność religijna”. W: Leksykon prawa wyznaniowego 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 513-520. Warszawa: C.H. Beck.
Dudziak, Jan. 2002. Gwarancje wolności religijnej w Konkordacie zawartym między Stolicą Apostolską a Rzeczypospolitą Polską w 1993. Tarnów: Biblos.
Krukowski, Józef. 2003. „Religia i wolność religijna w prawie Unii Europejskiej. Doświadczenia i perspektywy”. W: Kultura i prawo. Materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej”, Warszawa, 2-4 września 2002, red. Józef Krukowski, Otto Theisen, 217-230. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krukowski, Józef. 2008. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: Lexis Nexis.
Krukowski, Józef (red.). 2005. Komentarz do kodeksu prawa kanoniczego, tom II/I. Poznań: Pallotinum.
Mezglewski, Artur. 2005. „Nieścisłości terminologiczne w przepisach prawa polskiego a zawieranie małżeństw wyznaniowych ze skutkami cywilnymi i ich praktyczne konsekwencje”. Ius Matrimonaile 10: 193-206.
Mezglewski, Artur. 2001. „Pojęcie «duchownego» w przepisach prawa polskiego o zawieraniu małżeństw”. Studia Prawa Wyznaniowego 2: 3-26
Mezglewski, Artur, Henryk Misztal, Piotr Stanisz. 2011. Prawo wyznaniowe. Warszawa: C.H. Beck.
Misztal, Henryk. 1993. „Kościelne pojęcie wolności religijnej, a ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania”. Kościół i Prawo 11: 103-122.
Orzeszyna, Krzysztof. 2002. „Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej a wartości religijne”. Prawo–Administracja–Kościół 2-3(10-11): 175-195.
Rincón-Pérez, Tomás. 2011. W: Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. Piotr Majer. Kraków: Wolters Kluwer.
Tunia, Anna. 2014. „Duchowny”. w: Leksykon prawa wyznaniowego 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 62-69. Warszawa: C.H. Beck.
Warchałowski, Krzysztof. 2004. „Ochrona prawa do wolności religijnej w prawie traktatowym Unii Europejskiej. Studia z Prawa Wyznaniowego 7: 5-18.
Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
Dr, Katedra Prawa Polskiego i Międzynarodowego, Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa.
https://orcid.org/0000-0003-3783-6867Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
