Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego
Konrad Dyda
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-2061-7839
Abstrakt
W artykule autor podejmuje refleksję nad zasadniczymi problemami stosowania prawa przez organy Państwa Miasta Watykańskiego, wynikającymi przede wszystkim z przyjętego w nim systemu źródeł prawa. Opiera się on w przeważającej mierze na normach kanonicznych – ustanowionych na potrzeby funkcjonowania Kościoła Katolickiego – oraz recypowanych przepisach prawa włoskiego. Tego typu połączenie powoduje szereg problemów praktycznych, zwłaszcza w sferze zastosowania zasady praworządności na gruncie watykańskiego prawa karnego, które dopuszcza karanie sprawcy bez wyraźnej podstawy prawnej. Jednocześnie kluczową rolę w stosowaniu prawa w Państwie Watykańskim odgrywają osądy moralne, wypracowywane na gruncie nauki Kościoła Katolickiego. W związku z tym autor stawia tezę, że analizy systemu źródeł prawa Państwa Miasta Watykańskiego dają także – unikatową – możliwość badania praktycznego zastosowania klasycznych dla Zachodniej tradycji prawniczej koncepcji, np. prawa naturalnego, bądź sprecyzowania istotnych zagadnień nauki prawa kanonicznego. Ponadto mogą się przyczynić do wyjaśnienia możliwości szerszego zastosowania zasad prawa na etapie jego stosowania, przy jednoczesnym minimum pozytywizacji.
Słowa kluczowe:
Państwo Miasta Watykańskiego, prawo kanoniczne, prawo naturalne, Kościół Katolicki, źródła prawaBibliografia
Arrieta, Juan. 2009. „La nuova legge vaticana sulle fonti del diritto”. Ius Ecclesiae 1: 231-242.
Banasik, Katarzyna. 2013. „Przyszłość angielskiego prawa karnego”. Prokuratura i Prawo 10: 124-144.
Berlingò, Salvatore. 1989. „La tipicitá dell’ordinamneto canonico (nel raffronto con gli altri ordinamenti e nell «economia» del «diritto divino rivelato»”. Ius Ecclesiae 1: 95-155.
Corbellini, Girbeli. 2009. „Il Vaticano: territoria, aree esterne, istituzioni”. W: Lo Stato della Citta del Vaticano. Atti del convegno sugli 80 anni (12-14 febbraio 2009), 37-90. Cittá del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Dalla Torre, Giuseppe, Geraldina Boni (ed.). 2014. Il diritto penale della Citta del Vaticano. Evoluzioni giurisprudenziali. Torino: G. Giappichelli Editore.
Dalla Torre, Giuseppe. 2015a. „Diritto penale vaticano e diritto penale canonico”. Annali di Diritto Vaticano 1: 11-31.
Dalla Torre, Giuseppe. 2015b. „Stato della Città del Vaticano e munus petrinium”. Ephemerides Iuris Canonici 2: 237-264.
Dalla Torre, Giuseppe. 2018. Lezioni di diritto vaticano. Torino: G. Giappichelli Editore.
Di Giorgio, Daniele. 2008. „Il principio di legalitá nell sistema delle fonti dello Stato Cittá del Vaticano”. Ius Ecclesiae 1: 243-261.
Hervada, Javier. 1989. „Il diritto naturale nell’ordinamento canonico”. Ius Ecclesiae. 2: 493-508.
Hervada, Javier. 2011. Historia prawa naturalnego. Kraków: Wydawnictwo Petrus.
Halban, Leon. 1931. Pakta laterańskie. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka.
Hilgeman. Waldery. 2007. Il governo dello Stato della Citta del Vaticano e la nuova legge fondamentale. Roma: Pontificia Università Lateranense.
Hilgeman. Waldery. 2012. L’ordinamento giuridico dello Stato della Citta del Vaticano. Origine ed evoluzione. Cittá del Vaticano: Pontificia Università Lateranense.
Jakubowski, Wojciech. 2005. O Roma felix. Geneza, specyfika i przeobrażenia instytucji politycznych Państwa Miasta Watykańskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Kowalczyk, Patryk. 2014. „Wyrok w imieniu Najwyższego Kapłana – charakterystyka władzy sądowniczej w Państwie Mieście Watykan”. Studia Iuridica Toruniensia 14: 103-120.
Sarais, Alessio. 2011. Le fonti del diritto vaticano. Cittá del Vaticano: Pontificia Università Lateranense.
Sarais, Alessio. 2014. Le fonti del diritto vaticano. Roma: Pontificia Università Lateranense.
Sobański, Remigiusz. 1987. „Wpływ Soboru Watykańskiego II na kanonistykę w Polsce”. Prawo Kanoniczne 1-2: 47-59.
Sobański, Remigiusz. 1987. „Prawo kościelne a prawo świeckie”. Prawo Kanoniczne 3-4: 63-74.
Steczkowski, Piotr (tłum.). 2009. „Ustawa o źródłach prawa Państwa Miasta Watykańskiego”, Przegląd Prawa Wyznaniowego 1: 131-136.
Syryjczyk, Jerzy. 2003. Kanoniczne prawa karne. Część szczególna. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Włodarczyk, Tadeusz. 1986. Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, wyd. 2, 546-553. Warszawa: PWN.
Zubik, Marek. 2004. „Rozwiązania ustrojowe Państwa Watykańskiego”. Państwo i Prawo 4: 94-100.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Mgr lic., Instytut Prawa, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0002-2061-7839Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
