Duchowny jako podmiot administrujący w sprawach z zakresu administracji stanu cywilnego

Anna Tunia

Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, , Polska
https://orcid.org/0000-0002-7703-0828


Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest ukazanie charakteru i katalogu zadań wykonywanych przez podmioty należące do kościołów i innych związków wyznaniowych w zakresie administracji stanu cywilnego. W związku z tym  w pierwszej części artykułu wyjaśnione zostały podstawowe pojęcia stosowane w publikacji, a następnie wskazany został krąg podmiotów administrujących w systemie administracji stanu cywilnego. Dokonana została analiza zadań, jakie realizowane są przez podmioty wyznaniowe (duchownych) jako podmioty wykonujące określone zadania z zakresu administracji stanu cywilnego. Zadania te sprowadzają się do wykonywania określonych czynności związanych z zawarciem i rejestracją małżeństwa w trybie określonym w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Są to zadania wykonywane w sytuacjach zwyczajnych oraz w przypadkach nadzwyczajnych tj. w razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron zawierających małżeństwo. W konkluzji rozważań stwierdzono, że funkcje, jakie w toku procedury zawarcia małżeństwa w trybie art. 1 § 2 k.r.o. sprawuje duchowny mają charakter zadań zleconych z zakresu administracji publicznej. Podstawę do ich wykonania stanowią odpowiednie przepisy prawa państwowego. W toku tych czynności duchowny działa nie we własnym imieniu, ale jako organ osoby prawnej, którą jest określona jednostka organizacyjna kościoła lub innego związku wyznaniowego (np. parafia). Wykonując te czynności duchowny jest podmiotem administrującym, który realizuje tę funkcję w imieniu kościoła lub innego związku wyznaniowego uprawnionego do stosowania wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa na podstawie odpowiednich przepisów prawa.

Słowa kluczowe:

administracja publiczna, administracja stanu cywilnego, duchowny, małżeństwo, podmiot administrujący, kościoły i związki wyznaniowe, prawo wyznaniowe, osoba duchowna

Basior, Iwona, Alicja Czajkowska, Danuta Sorbian. 2015. Prawo o aktach stanu cywilnego z komentarzem. Przepisy wykonawcze i związkowe oraz wzory dokumentów. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.

Biernat, Stanisław. 1993. „Prywatyzacja zadań publicznych (zarys problematyki)”. Państwo i Prawo 5: 6-27.

Boć, Jan. 1998. „Organizacja prawna administracji”. W: Prawo administracyjne, red. Jan Boć. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited.

Boć, Jan. 2005. „Podmioty prywatne wykonujące funkcje administracji publicznej”. W: Prawo administracyjne, red. Jan Boć, 175-185. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited.

Chwyć, Henryk. 1999. Zawarcie małżeństwa i jego rejestracja w prawie polskim. Poradnik dla kierowników Urzędu Stanu Cywilnego. Lublin: Wydawnictwo Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego.

Czajkowska, Alicja, Elżbieta Pachniewska. 2005. Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz. Orzecznictwo. Wzory dokumentów i pism. Warszawa: Wydawnictwo Lexis Nexis.

Garlicki Leszek, Marek Zubik, Marta Derlatka, Kazimierz Działocha, Paweł Sarnecki, Janusz Sokolewicz, Wojciech Trzciński i Marcin Wiącek. 2016. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. Lex nr 531978.

Góralski, Wojciech. 2005. „Czynności i rola duchownego przy zawieraniu małżeństwa «konkordatowego»”. W: Prawo rodzinne w Polsce i w Europie. Zagadnienia wybrane, red. Piotr Kasprzyk. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Góralski, Wojciech. 2007. „Funkcje publiczne duchownego przy zawieraniu małżeństwa konkordatowego”. W: Funkcje publiczne związków wyznaniowych. Materiały III Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego (Kazimierz Dolny, 16-18 maja 2006), red. Artur Mezglewski. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Mezglewski, Artur, Anna Tunia. 2007. Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego. Warszawa; Wydawnictwo C.H. Beck.

Osuchowska, Marta. 2010. „Świadek kwalifikowany – duchowny obecny przy zawieraniu małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi w świetle przepisów wewnętrznych Kościołów i związków wyznaniowych oraz przepisów prawa polskiego”. W: Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych. Pamiętnik VII Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego, Gniezno 11-12 IX 2010, red. Krzysztof Krasowski, Małgorzata Materniak-Pawłowska, Maksymilian Stanulewicz. Poznań: Wydawnictwo Ars boni et aequi.

Rakoczy, Bartosz. 2014. „Proboszcz jako funkcjonariusz publiczny według prawa polskiego”. W: Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, red. Wacław Uruszczak, Katarzyna Krzysztofek, Maciej Mikuła. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Skrzydło, Wiesław. 2013. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Lex nr 428263.

Smyczyński, Tadeusz. 2002. „Odpowiedzialność odszkodowawcza duchownego z powodu naruszenia prawa przy zawieraniu małżeństwa”. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny 2: 165-177.

Sobański, Remigiusz. 2003. „Zaświadczenie urzędu stanu cywilnego a przesłanki małżeństwa «konkordatowego»”. Państwo i Prawo 5: 30-33.

Stanisz, Piotr. 2007. Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Szadok-Bratuń, Aleksandra. 2012. „Instytucja zawarcia małżeństwa «konkordatowego» przykładem nietypowej prywatyzacji zadań publicznych”. W: Prawne aspekty prywatyzacji, red. Jolanta Blicharz. Wrocław: Biblioteka Cyfrowa.

Tunia, Anna. 2006. „Obowiązki duchownego w procedurze zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi”. Studia z Prawa Wyznaniowego 9: 155-179.

Tunia, Anna. 2016. „Podmioty urzędowe procedujące przy zawieraniu małżeństw cywilnych w formie wyznaniowej w przypadku nupturientów pozbawionych wolności”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk. Warszawa: Wydawnictwo Unitas.

Tunia, Anna. 2015. Recepcja prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w prawie polskim. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Tunia, Anna. 2008. „Wykonywanie funkcji publicznych przez duchownego w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej”. Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2(1): 33-39.

Wrzosek, Stanisław. 2013. „Podmiot administrujący”. W: Leksykon administratywisty, red. Stanisław Wrzosek, Anna Haładyj, Michał Domagała. Radom: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej w Radomiu.

Zieliński, Tadeusz J. 2011. „Stosowanie wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa cywilnego poza Kościołem katolickim”. Państwo i Prawo 2: 19-33.

Pobierz

Opublikowane
18-12-2018


Tunia, A. (2018). Duchowny jako podmiot administrujący w sprawach z zakresu administracji stanu cywilnego. Studia Z Prawa Wyznaniowego, 21, 7–26. https://doi.org/10.31743/spw.192

Anna Tunia 
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,

Dr hab., prof. KUL, Katedra Prawa Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin.

https://orcid.org/0000-0002-7703-0828



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

  1. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
  2. Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
  3. Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
  4. Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji). 
  5. Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).

Inne teksty tego samego autora