Wybrane zagadnienia dotyczące odpowiedzialności karnej egzorcysty w prawie polskim
Filip Ciepły
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1124-7389
Abstrakt
Artykuł porusza problem odpowiedzialności karnej egzorcysty za zachowania związane z reakcją na ujawnienie się podczas egzorcyzmu transu opętania. Egzorcyzm w Kościele katolickim jest formą celebracji liturgicznej i jego praktykowanie podlega prawnej ochronie. Warunkiem legalności przeprowadzenia obrzędu jest dobrowolne w nim uczestnictwo. W sytuacji ataku transu opętania, które jest zaburzeniem istotnie ograniczającym świadomość osoby egzorcyzmowanej, krępowanie ruchów jej ciała i kontynuowanie modlitwy, wbrew zewnętrznym odruchom, nie zawiera cechy działania bezprawnego. Pojawiający się opór, co do dalszego udziału w egzorcyzmie, nie oznacza cofnięcia wcześniej wyrażonej zgody osoby na uczestnictwo w egzorcyzmie. Kontynuowanie egzorcyzmu jest pierwotnie legalne ze względu na brak ataku na dobro prawne (wolność osoby egzorcyzmowanej). Egzorcysta podlega ewentualnej odpowiedzialności karnej nie tylko za nieudzielanie pomocy w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia osoby egzorcyzmowanej, ale również za ewentualne umyślne bądź nieumyślne narażenie osoby egzorcyzmowanej na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, spowodowanie tzw. ciężkiego, średniego albo lekkiego uszczerbku na zdrowiu lub nieumyślne spowodowanie śmierci. Należy wziąć pod uwagę reguły obiektywnego przypisania skutku.
Słowa kluczowe:
kontratyp, polskie prawo karne, prawo wyznaniowe, wolność sumienia i wyznania, wolność sumienia i religii, odpowiedzialność karna, trans, egzorcyzm, opętaniaBibliografia
Amorth G., Egzorcyści i psychiatrzy, Częstochowa 1999.
Betty L.S., The Growing Evidence for Demonic Possession”: What Should Psychiatry’s Response be?, „Journal of Religion and Health” 2005, vol. 44.
Dębiec J., Opętanie. Próba psychopatologicznego ujęcia problemu, Kraków 2000.
Kocańda B., Posługa kapłana-egzorcysty. Duchowość. Tożsamość. Praktyka, Kraków 2004.
Niemann U., Wagner M., Egzorcyzmy czy terapia?, Kraków 2008.
Olszewski M., Egzorcyzm. Posługa miłości, Kraków 2013.
Salvucci R., Podręcznik egzorcysty. Jasne słowa na temat ciemnej rzeczywistości, Kraków 2009.
Sikorski D., Opętanie a choroba psychiczna – kryteria różnicujące, w: Szatan w religii i kulturze, red. S. Bukalski, Szczecin 2008.
Zięba J., Egzorcyści. Historia – teologia – prawo – duszpasterstwo, Kraków 2012.
Zoll A., Komentarz do art. 189 k.k., LEX 2014.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Ofiar Katynia 6a, 37-450 Stalowa Wola
https://orcid.org/0000-0002-1124-7389Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
