The principle of respect for the autonomy and mutual independence of the state and churches and other religious organizations in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal
Michał Poniatowski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-7263-4550
Abstract
This article presents an analysis of the jurisprudence of the Constitutional Tribunal in relation to the principle of respecting the autonomy and mutual independence of the State and churches and other religious organizations. In the first part, the study focuses on the provenance of the principle in question, primarily taking its comparative aspect into account. Then the principle is presented as an element of the relationship between the State and religious organizations in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The subsequent parts provide an interpretation of this principle and its scope in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The article ends with a discussion of the most important conclusions.
Keywords:
autonomy, independence, Church-State relations, religious freedom, Church-State cooperationReferences
Borecki, Paweł. 2002. Koncepcje stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi w projektach i postulatach konstytucyjnych. Warszawa: Elipsa.
Borecki, Paweł. 2004. „Geneza konstytucyjnej regulacji stosunków Państwo – Kościół. Droga do art. 25 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.” W: Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego. Materiały I Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego (Kazimierz Dolny, 14-16.1.2003 r.), red. Artur Mezglewski, 49-66. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Borecki, Paweł. 2008. Geneza modelu stosunków Państwo–Kościół w Konstytucji RP. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Krajczyński, Jan. 2016. „Prawo oświatowe a autonomia szkół wyznaniowych w zakresie nauczania i wychowania”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 8: 47-67.
Krukowski, Józef. 1993. „Katolickie postulaty konstytucyjne”. Rocznik Teologiczny 1: 319-330.
Krukowski, Józef. 2008. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: LexisNexis.
Krukowski, Józef. 2013. Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krukowski, Józef. 2019. „Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 1993-1998”. W: Konkordaty Polskie. Historia i teraźniejszość, red. Józef Krukowski, 147-411. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Leszczyński, Paweł Adrian. 2001. Zagadnienia wyznaniowe w Konstytucji RP. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”.
Leszczyński, Paweł Adrian. 2014. „Instytucjonalno-polityczne aspekty ładu światopoglądowego w Polsce – geneza, teraźniejszość i przesłanki zmian”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 6: 19-43.
Němec, Damian. 2011. Concordat Agreements between the Holy See and the Post-Communist Countries (1990-2010). Leuven–Paris–Walpole: Peeters.
Olszówka, Marcin. 2016. Wpływ Konstytucji RP z 1997 roku na system źródeł prawa wyznaniowego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.
Pietrzak, Michał. 1993. „Państwo i Kościół w obecnej i przyszłej konstytucji polskiej”. Rocznik Teologiczny 1: 281-299.
Pietrzak, Michał. 1997. „Rozdział Kościoła i Państwa – modele i spór o ujęcie normatywne w nowej konstytucji”. W: Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. Leszek Wiśniewski, 104-126. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Poniatowski, Michał. 2012. Zasada poszanowania wzajemnej niezależności i autonomii Kościoła i państwa w prawie kanonicznym i jej recepcja w konkordatach i konstytucjach współczesnych państw. Warszawa: mps.
Poniatowski, Michał. 2014. „Dualizm religijno-polityczny w pierwszym tysiącleciu chrześcijaństwa”. W: Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, Henryk Stawniak, 211-237. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Poniatowski, Michał. 2016. „Proclamation of the principle of mutual respect for the independence and autonomy of Church and State in modern concordats”. Annuarium Iuris Canonici 3: 88-109.
Sobczyk, Paweł. 2004. „Udział przedstawiciela Episkopatu Polski w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad artykułem 25 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.” W: Ecclesia et Status. Księga Jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Profesora Józefa Krukowskiego, red. Antoni Dębiński, Krzysztof Orzeszyna, Mirosław Sitarz, 859-887. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sobczyk, Paweł. 2005. Kościół a wspólnoty polityczne. Warszawa: Santiago.
Sobczyk, Paweł. 2013. Konstytucyjna zasada konsensualnego określenia stosunków między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Sobczyk, Paweł. 2017. „Podstawowe zasady relacji państwo-Kościół w nauczaniu Kościoła katolickiego i w prawie polskim. Zbieżności i rozbieżności”. W: Kościół a naród i państwo w perspektywie 1050. rocznicy Chrztu Polski. Historia i teraźniejszość, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, Ireneusz Dosz, 215-224. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Stanisz, Piotr. 2015. „Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie”. W: Katolickie zasady relacji państwo-Kościół a prawo polskie, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, Henryk Stawniak, 159-185, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Uruszczak, Wacław. 2014. „«Reddite quae sunt Caesaris Caesari et quae Dei Deo» w Corpus Iuris Canonici”, W: Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, Henryk Stawniak, 251-258. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Zieliński, Tadeusz Jacek. 1997. „Klauzule prawnowyznaniowe jednolitego projektu konstytucji RP (Uwagi de lege fundamentale ferenda)”. Państwo i Prawo 2: 81-98.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Dr, Katedra Prawa Polskiego i Międzynarodowego, Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-7263-4550
License
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
