Religious upbringing of a child as the subject of a parental dispute resolved by the court
Abstract
The article presents a synthesis and review of the criteria indicated in legal literature and used in the case law of various countries for the judicial resolution of parents’ disputes regarding the religious upbringing of their children. The collision of parents’ rights and freedoms (the right to raise a child in accordance with the parents’ own beliefs, the right to privacy and family life, and freedom of conscience and religion), the contentious understanding of the child’s best interests and the court-binding principle of religious impartiality (neutrality) of public authorities make the given category of cases particularly difficult to adjudicate. This complexity means that legal provisions can guide and determine judicial practice to a limited extent without abolishing the need for a contextual approach to a specific case by the court acting within the limits of considerable discretion. When resolving parental disputes, courts should try to limit the mother’s or father’s right to raise the child in accordance with personal beliefs to the smallest possible extent but in a way that is still adequate for the child’s welfare, understood in terms of their protection against physical and psychological harm but fundamentally not in terms of future prosperity.
Keywords:
parental disputes, religious impartiality of the court, child's welfare, parent’s right to raise a child in accordance with his or her own beliefs, case lawReferences
Ahdar, Rex, Ian Leigh. 2013. Religious freedom in the liberal state. Oxford: Oxford University Press.
Apanowicz, Jerzy. 2002. Metodologia ogólna. Gdynia: Wydawnictwo „Bernardinum”.
Blackwell, Jenna. 2006. „The role of religion in child custody disputes”. Appalachian Journal of Law 5(1): 17–34.
Bridge, Caroline. 1999. „Religion, culture and conviction – the medical treatment of young children”. Child and Family Law Quarterly 11(1): 1–15.
Chen, Jennifer. 2007. „Family conflicts: The role of religion in refusing medical treatment for minors”. Hastings Law Journal 58(3): 643–669.
Edge, Peter William. 2002. Legal responses to religious differences. Dordrecht: Brill. (Crossref)
Góralski, Wojciech. 2011. Małżeństwo kanoniczne. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
Greenawalt, Kent. 2005. „Child custody, religious practices, and conscience”. University of Colorado Law Review 76: 965–988.
Gwóźdź, Monika. 2015. Religijne wychowanie potomstwa w małżeństwach mieszanych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Humphrey, Thomas. 2008. „Children, medical treatment and religion: defining the limits of parental responsibility”. Australian Journal of Human Rights 14(1): 141–169. (Crossref)
Jakuszewicz, Adam. 2013. „Prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami a wolność sumienia i religii dzieci w Konstytucji RP oraz w Konwencji o Prawach Dziecka”. Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 3: 115–135.
Jivraj, Suhraiya. 2013. The religion of law: Race, citizenship and children’s belonging. Londyn: Palgrave Macmillan.
Kilkelly, Ursula. 2017. „The child’s right to religious freedom in international law: The search for meaning”. W: Family rights and religion, red. John Eekelaar, 123–148. London: Routledge. (Crossref)
Korzec, Rebecca. 1991. „A tale of two religions: A contractual approach to religion as a factor in child custody and visitation disputes”. New England Law Review 25: 1121–1136. (Crossref)
Kroczek, Piotr. 2013. „Sytuacja prawna dzieci w kontekście chrztu świętego i wychowania religijnego”. Studia Oecumenica 13: 161–174. (Crossref)
Langlaude, Sylvie. 2012. „La liberté religieuse de l’enfant, l’éducation religieuse et la prévention de la contrainte dans le droit international et le droit anglaise”. Annuaire Droit et Religions 6(2): 643–661.
Langlaude, Sylvie. 2014. „Parental disputes, religious upbringing and welfare in English law and the ECHR”. Religion and Human Rights: An International Journal 9(1): 1–30. (Crossref)
Maroń, Grzegorz. 2021. "Cywilno- i karnoprawne aspekty religijnego ostracyzmu (shunningu)". Prokuratura i Prawo 7/8: 187–216.
Maroń, Grzegorz. 2022. „Jurysdykcja sądów w «sprawach religijnych» w ujęciu komparatystycznym”. W: (Nie)odpowiedzialność cywilnoprawna kościelnych osób prawnych za czyny niedozwolone popełnione przez osoby duchowne, red. Paweł Sobczyk, 113–144. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Maugain, Géraldine. 2019. „Le juge, le droit de la famille et la religion”. La Semaine Juridique 31(1/2), 59–66.
Mumford, S. Elizabeth. 1998. „The judicial resolution of disputes involving children and religion”. International and Comparative Law Quarterly 47(1): 117–148. (Crossref)
Ożóg, Michał. 2015. „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013 r. I ACa 353/13”. Orzecznictwo Sądów Polskich 9: 1322–1327.
Ożóg, Michał. 2020. „Dyskryminacja w realizacji prawa rodziców do wychowania dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami”. W: Prawna ochrona wolności sumienia i religii. Stan de lege lata oraz postulaty de lege ferenda, red. Paweł Sobczyk, 43–90. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Papadopoulou, Lina. 2004. „Children and religious freedom: An enquiry into children’s capability of being holders of rights and the nature of religious freedom in the Western World”. W: Family life and Human Rights, red. Peter Lodrup, Eva Modvar, 533–551. Oslo: Glydendal Akademisk.
Steinberg, Matt. 1995. „Free exercise of religion: The conflict between a parent’s rights and a minor child’s right in determining the religion of the child”. University of Louisville Journal of Family Law 34: 219–235.
Strauber, Jocelyn. 1998. „A deal is a deal: Antenuptial agreements regarding the religious upbringing of children should be enforceable”. Duke Law Journal 47(5): 971–1012. (Crossref)
Szwed, Agata, Ewelina Cała-Wacinkiewicz. 2022. „Prawa dzieci do wyrażania własnych poglądów a prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami – uwarunkowania prawnomiędzynarodowe”. Studia Prawnicze KUL 1: 111–124. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.13164. (Crossref)
Świto, Lucjan. 2021. „Tożsamość religijna dziecka w pieczy zastępczej”. Roczniki Nauk Prawnych 81(4): 55–70. DOI: http://doi.org/10.18290/rnp21314-4. (Crossref)
Taylor, Rachel. 2013. „Secular values and sacred rights: Re G (education: religious upbringing)”. Child and Family Law Quarterly 25(3): 336–348.
Taylor, Rachel. 2017. „Responsibility for the soul of the child: The role of the state and parents in determining religious upbringing and education”. W: Family rights and religion, red. John Eekelaar, 101–121. London: Routledge. (Crossref)
Tigchelaar, Jet, Merel Jonker. 2016. „How is judicial decision made in parental religious disputes? An analysis of determining factors in Dutch and European Court of Human Rights case law”. Utrecht Law Review 12(2): 24–40. (Crossref)
Trojanowski, Bartosz. 2022. „Chrzest dziecka przy zgodzie tylko jednego rodzica”. Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 32(35): 195–210. DOI: https://doi.org/10.32084/bskp.4427. (Crossref)
Uitz, Renata. 2012. „Rethinking Deschomets v. France: reinforcing the protection of religious liberty through personal autonomy in custody disputes”. W: Diversity and European Human Rights – Rewriting judgments of the ECHR, red. Eva Brems, 173–191. Cambridge: Cambridge University Press. (Crossref)
Volokh, Eugene. 2006. „Parent-child speech and child custody speech restrictions”. New York University Law Review 81: 631–733. (Crossref)
Warchałowski, Krzysztof. 2015. „Władza rodzicielska a wolność religijna dziecka w prawie polskim”. W: Prawa dziecka: perspektywa Kościoła, red. Piotr Kroczek, 199–214. Seria: Annales Canonici Monographiae 3. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe. DOI: http://dx.doi.org/10.15633/9788374384353.11. (Crossref)
Wicherek, Paweł. 2018. „Problemy orzecznictwa w sprawach o uregulowanie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem w sytuacji ostrego konfliktu między rodzicami – głos sędziego rodzinnego”. W: Rodzina w sytuacji okołorozwodowej. Współczesne dylematy psychologiczne i prawne, red. Alicja Czerederecka, 13–27. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
Wilder, Joanne. 2009. „Resolving religious disputes in custody cases: It’s really not about best interests”. Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers 22: 411–423.
Rzeszów University
Dr hab., prof. UR, Zakład Nauk Historyczno i Teoretyczno Prawnych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Grunwaldzka 13, 35-068 Rzeszów
https://orcid.org/0000-0002-3861-9103License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
