The limits of freedom of conscience and religion in the workplace – Between religious convictions and the employer’s inclusivity policy
Kajetan Bartosiak
Sawicki & Partners Law Firm , Polandhttps://orcid.org/0009-0009-5190-9197
Martyna Dobrowolska
Krakow University of Economics , Polandhttps://orcid.org/0009-0007-4811-1462
Abstract
This article analyses the legal and ethical limits of an employee’s freedom of conscience and religion in the context of the employer’s right to shape inclusion policies. The main thesis is based on the assumption that finding a balance between the employee’s freedom of conscience and religion and the employer’s right to shape organizational and ideological policies requires recognizing the limits of permissible religious expression. This expression cannot violate the dignity of others or result in reprisals against the employee, unless it is aggressive, discriminatory or incites hatred. The analysis identifies that the boundaries of freedom of conscience and religion in the workplace are subject to individual interpretation, taking into account both the employee’s rights and the employer’s obligations, including counteracting discrimination and shaping the principles of social coexistence. The article contributes to the debate on defining the boundaries of freedom of conscience and religion in the context of labor law, highlighting its implications for the development of inclusivity policies. A key finding is that effective management of value conflicts in the workplace requires employers to create inclusion policies and elaborate on good practices that respect ideological diversity.
Keywords:
freedom of conscience and religion, employee, employer, inclusivity policy, discrimination, religious freedomReferences
Adamska, Jolanta, Jerzy Bieluk, Magdalena Kun-Buczko. 2021. Procedury antymobbingowe i antydyskryminacyjne. Obowiązki pracodawcy. Komentarz praktyczny, orzecznictwo, kwestie odszkodowawcze, 130–140. Warszawa: C.H. Beck.
Czuryk, Małgorzata. 2024. „Dopuszczalne różnicowanie sytuacji pracowników ze względu na religię, wyznanie lub światopogląd”. Studia z Prawa Wyznaniowego 27: 151–163. https://doi.org/10.31743/spw.17518. (Crossref)
Ereciński, Tadeusz. 2011. „Rola Sądu Najwyższego w systemie sądów powszechnych”. Iustitia 4(6): 179–181.
Florczak-Wątor, Monika. 2023. „Art. 53”. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, wyd. 2, 196–202. Warszawa: C.H. Beck.
Goździewicz, Grzegorz, Tadeusz Zieliński. 2017. „Komentarz do art. 11(3)”. W: Kodeks pracy. Komentarz, red. Ludwik Florek, wyd. 7, 110–119. Warszawa: C.H. Beck.
Jaśkowski, Kazimierz, Eliza Maniewska. 2019. „Komentarz do art. 94”. W: Kodeks pracy. Komentarz, wyd. 11, 600–615. Warszawa: C.H. Beck.
Krajewski, Marcin. 2021. „Zasada równości a równe traktowanie ubezpieczonych – wybrane zagadnienia”. W: Różne oblicza dyskryminacji w zatrudnieniu, red. Joseph Roger Carby-Hall, Zbigniew Góral, Aneta Tyc, 171–188. Warszawa: Wolters Kluwer.
Maliszewska-Nienartowicz, Justyna. 2012. Dyskryminacja pośrednia w prawie Unii Europejskiej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Ożóg, Michał. 2017. „Noszenie chusty islamskiej w miejscu pracy a prawa i wolności innych podmiotów prawa”. Studia z Prawa Wyznaniowego 20: 307–334. https://doi.org/10.31743/spw.269. (Crossref)
Pietrzak, Michał. 1997. „Stosunki państwo – kościół w nowej Konstytucji”. Państwo i Prawo 11–12: 173–184.
Sarnecki, Paweł. 2016. „Art. 53”. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 2, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik, wyd. 2, 277–288. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Szewczyk, Helena. 2017. „Dyskryminacja ze względu na przekonania religijne. Glosa do wyroku TS z dnia 14 marca 2017 r., C-157/15”. Europejski Przegląd Sądowy 10: 42–48.
Szypulska, Agnieszka. 2018. „Ochrona przed dyskryminacją ze względu na wyznanie w świetle prawa krajowego i międzynarodowego”. W: Równe traktowanie ze względu na wyznanie w zatrudnieniu. Analiza i zalecenia, red. Adam Bodnar, Sylwia Spurek, 11–33. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Tomaszewska, Monika. 2025. „Komentarz do art. 18(3(a))”. W: Kodeks pracy. Komentarz, t. 1: Art. 1–93, red. Krzysztof W. Baran, wyd. 7, 171–181. Warszawa: Wolters Kluwer.
Wacław, Łukasz. 2021. „Wyjątki od zakazu dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania w zatrudnieniu pracowniczym na gruncie art. 4 dyrektywy 2000/78/WE”. Studia z Prawa Wyznaniowego 24: 473–493. https://doi.org/10.31743/spw.11567. (Crossref)
Ziółkowska, Krystyna. 2020. „Prawo do wolności sumienia i wyznania w miejscu pracy”. W:
Právna politika a legislatíva v oblasti konfesného práva: Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie v rámci online medzinárodného vedeckého kongresu Trnavské právnické dni, 24–25 septembra 2020, red. Michaela Moravčíková, 132–148. Trnava: Trnavská univerzita v Trnave, Právnická fakulta, Wolters Kluwer.
Sawicki & Partners Law Firm
Mgr, Paralegal and Head of employment, Sawicki & Partners Law Firm, ul. Fabryczna 1, 31-564 Kraków, Poland
https://orcid.org/0009-0009-5190-9197Krakow University of Economics
Bachelor of Law, Institute of Law, Krakow University of Economics, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków; Paralegal in the Sawicki & Partners Law Firm, ul. Fabryczna 1, 31-564 Kraków, Poland
https://orcid.org/0009-0007-4811-1462License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
