The hallmarks of a religious state – remarks on the basis of the achievements of contemporary constitutionalism
Paweł Borecki
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, , PolandAbstract
The analysis of contemporary constitutions indicates that the number of religious states is slowly decreasing. However, we are confronted with the opposite tendencies. The model of the religious state is characteristic primarily of Muslim countries of the Near and Middle East and of a number of Southeast Asian countries. In the last decades, the number of Christian states and secular ideological states has declined significantly. There is a stable group of states with Buddhism as a privileged religion. The religious constitutional norms of confessional states are generally characterized by a high degree of generality. Detailed provisions are rare. Denominational clauses are included primarily among the supreme principles of the constitution. Underlying the religious character of the state is the rejection of the neutrality of the worldview. It is not possible, on the basis of the constitution alone, to reconstruct a detailed, universal model of the religious state. In the light of fundamental laws, the most common characteristics of religious states are: the negation of the neutrality of the state in worldviews, the acceptance of a particular religion as the official religion, the rejection of the equality of religious associations, the requirement of a state religion or belief towards the head of the state, the state support for a given confession. The constitutions of the majority of religious states formally provide for religious freedom. In the fundamental laws of some Muslim states, the formal guarantees for this freedom are, however, absent. The organizational unity of the state and religious apparatus is not characteristic of the sphere of Western political culture. The socio-political reality of contemporary religious states indicates that this model of statehood can not be a priori regarded as contrary to the principles of democracy and human rights.
Keywords:
religious state, Church-State relations, Law on Religion, religious organization, contemporary constitutions, freedom of conscience and religion, religious freedom, Islam, church, religious associations, religious communitiesReferences
Banaszak, Bogusław. Prawo konstytucyjne. Warszawa: C.H. Beck, 1999.
Bar, Wiesław. „Kwestie wyznaniowe w konstytucjach krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów”. W: Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego, red. Artur Mezglewski, 143-191. Lublin: Wydawnictwo Kul, 2004.
Bar, Wiesław. Wolność religijna w Dār al-Islām. Lublin: Polihymnia, 2003.
Brzozowski, Wojciech. „Państwo wyznaniowe a państwo ideologiczne”. W: Państwo wyznaniowe. Doktryna, prawo i praktyka, red. Jarosław Szymanek, 50-59. Warszawa: Elipsa, 2011.
Casey, James. „Państwo i Kościół w Irlandii”. W: Państwo i Kościół w krajach Unii Europejskiej, red. Gerhard Robbers, 197-213. Wrocław: Kolonia Limited, 2007.
Górska, Ewa. „O problemach z konstytucją Egiptu – współczesny konstytucjonalizm bliskowschodni i pułapki w treści konstytucji Egiptu z 2012 roku”. W: Porewolucyjny Egipt. Wybrane aspekty społeczne i polityczne, red. Piotr Niziński, Michał Lipa, 61-73. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2014.
Hucał, Michał. Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warszawa: C.H. Beck, 2012.
Hussain Saleh, Nabiha. Doktryna islamu i konstytucje państw arabskich. Warszawa: Heliodor, 1993.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tom I. Komentarz do artykułów 1-18, red. Leszek Garlicki. Warszawa: C.H. Beck, 2010.
Krukowski, Józef. Konkordaty współczesne. Doktryna, teksty (1964-1994). Warszawa: Civitas Christiana, 1995.
Krukowski, Józef. Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2013.
Krukowski, Józef. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
Kula, Marcin. Religiopodobny komunizm. Kraków: Nomos, 2003.
Ludwikowski, Rett R. Prawo konstytucyjne porównawcze. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2000.
Mezglewski, Artur, Henryk Misztal, Piotr Stanisz. Prawo wyznaniowe. Warszawa: C.H. Beck, 2011.
Mifsud Bonnici, Ugo. „Państwo i Kościół na Malcie”. W: Państwo i Kościół w krajach Unii Europejskiej, red. Gerhard Robbers, 263-275. Wrocław: Kolonia Limited, 2007.
Mrozek-Dumanowska, Anna. „Islam a demokracja”. W: Islam a demokracja, red. Anna Mrozek-Dumanowska. Warszawa: Askon, 1999.
Nieuwenhuis, Aernout J. „State and religion, a multidimensional relationship: Some comparative law remarks”. International Journal of Constitutional Law 10, no. 1 (January 2012): 153-174, https://doi.org/10.1093/icon/mos001.
Papastathis, Charalambos. „Państwo i Kościół w Grecji”. W: Państwo i Kościół w krajach Unii Europejskiej, red. Gerhard Robbers, 147-163. Wrocław: Kolonia Limited, 2007.
Pietrzak, Michał. Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2013.
Pikulska-Robaszkiewicz, Anna. „Stosunki między państwem a Kościołami w Grecji” Prawo Kanoniczne 3-4 (1998): 249-266.
Sarnecki, Paweł. „Systematyka konstytucji”. W: Charakter i struktura norm konstytucji, red. Janusz Trzciński, 20-34. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1997.
Sobczyk, Paweł. Kościół a wspólnoty polityczne. Warszawa: Santiago, 2005.
Stolarczyk, Małgorzata. Iran. Państwo i religia. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, 2001.
Szymanek, Jarosław. „Konstytucjonalizacja idei państwa wyznaniowego”. W: Państwo wyznaniowe. Doktryna, prawo i praktyka, red. Jarosław Szymanek, 60-81. Warszawa: Elipsa, 2011.
Szymanek, Jarosław. „Państwo wyznaniowe”. W: Leksykon prawa wyznaniowego. 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 290-294. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
Torfs, Rik. „State and religion in the 21st century”. Europe Infos 13 (2000): 6-7.
Tyszka, Krzysztof. „Religijne oblicze komunizmu”. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi 31 (2009): 327-344
Zieliński, Tadeusz J. Kościół Anglii. Studium prawnowyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo ChAT, 2016.
Zieliński, Tadeusz J. „Państwo wyznaniowe – analiza typologiczna”. W: Państwo wyznaniowe. Doktryna, prawo i praktyka, red. Jarosław Szymanek, 19-48. Warszawa: Elipsa, 2011.
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw,
Dr hab., Zakład Prawa Wyznaniowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
License
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
