Kaznodziejstwo w optyce polskiego prawa karnego
Abstrakt
Kaznodziejstwo jest częścią posługi wobec Słowa Bożego. Działalność ta należy wyłącznie do Kościoła, i jako taka jest regulowana przez prawo kanoniczne. Jednakże z tego powodu, iż nauczanie to, zazwyczaj głoszone jest publiczne i w miejscach publicznych, kaznodziejstwo podlega także prawu polskiemu. Rozważania zawarte w niniejszym artykule skupiają się na kaznodziejstwie w optyce polskiego prawa karnego: przestępstwa zniesławienia, zniewagi, obrazy uczuć religijnych i znieważenia grupy lub osoby. Katoliccy duchowni muszą być świadomi odpowiedzialności karnej za treść głoszoną w czasie kazań. Artykuł kończy się wnioskami i postulatem de lege ferenda, zmierzającym do tego, aby działalność kaznodziejska została wyłączona spod karnych regulacji państwowych. W kontekście niebezpieczeństwa wprowadzenia do polskiego system prawnego przestępstwa mowy nienawiści („hate speech”), głoszenie przez Kościół katolicki własnej doktryny oraz oceny moralnej zachowań czy zjawisk społecznych, mogłoby by zakwalifikowane jako dyskryminacja.
Słowa kluczowe:
kaznodziejstwo, wolność sumienia i wyznania, wolność sumienia i religii, dyskryminacja, prawo kanoniczne, polskie prawo karne, mowa nienawiści, prawo wyznanioweBibliografia
Bieczyński M., Prawne granice wolności twórczości artystycznej w zakresie sztuk wizualnych, Warszawa 2011.
Broński W., Treść prawa autorskiego do kazania, „Roczniki Pastoralno-Katechetyczne” 2010, nr 2, s. 133-142.
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1957.
Hofmański P., Satko J., Przestępstwa przeciwko czci, Kraków 2002.
Kodeks karny, red. A. Zoll, t. II, Kraków 2006.
Kodeks karny. Komentarz, red. A. Wąsek, Warszawa 2006, Legalis.
Kodeks karny, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, t. I, Warszawa 2010, Legalis.
Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2013, Legalis.
Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2014, Legalis.
Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga. Ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim prawie karnym – zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984.
Nalewajko J.J., Kubiak R., Sztuka jako okoliczność wyłączająca bezprawność?, „Palestra” 2000, nr 9-10, s. 31-43.
Rakoczy B., Glosa do wyroku SN z dnia 6 kwietnia 2004 r., I CK 484/03, „Przegląd Sądowy” 2006 nr 10, s. 156-160.
Skonieczny P., La buona fama: problematiche inerenti alla sua protezione in base al can. 220 del Codice di Diritto Canonico latino, Romae 2010.
Skubisz K., Glosa do wyroku SN z dnia 6 kwietnia 2004 r., I CK 484/03, „Monitor Prawniczy” 2006, nr 4, s. 206-209.
Sobański R., Czy głoszenie nauki Kościoła może dyskryminować?, „Annales Canonici” 2010, nr 6, s. 7-21.
Stefański R.A., Przestępstwo publicznego znieważenia grupy ludności lub osoby z powodu dyskryminacyjnego, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 6, s. 24-37.
System prawa prywatnego, red. M. Safjan, t. I, Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2007.
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II
Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, ul. Kanoniczna 9, 31-002 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-6872-2953Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
