Wpływ braku rejestracji małżeństwa zawartego w formie wyznaniowej na bezpieczeństwo obrotu prawnego
Anna Tunia
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-7703-0828
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest zagadnienie dotyczące wpływu braku realizacji jednej z przesłanek koniecznych zawarcia małżeństwa w formie wyznaniowej, jaką jest sporządzenie aktu małżeństwa zawieranego w formie wyznaniowej na bezpieczeństwo obrotu prawnego. W tym celu w artykule przeanalizowano istotne elementy tej przesłanki, którymi są prawidłowo sporządzone i terminowo doręczone dokumenty stanowiące podstawę sporządzenia aktu małżeństwa w USC, a następnie ukazano możliwe reakcje organu administracji stanu cywilnego w związku z niedopełnieniem poszczególnych elementów tej przesłanki zawarcia małżeństwa. W dalszej części artykułu odniesiono się do konkretnych skutków niesporządzenia aktu małżeństwa w formie wyznaniowej, przedstawiając sytuacje, w których małżonkowie i inne osoby uczestniczące w obrocie prawnym w związku z zawartym małżeństwem nie będą mogły korzystać z praw (i obowiązków), które powstałyby, gdyby kierownik USC sporządził konstytuujący ten związek – akt małżeństwa. Podniesiono też uwagi de lege ferenda dotyczące zmiany obecnych przepisów dotyczących zawierania małżeństwa w formie wyznaniowej, która pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego, niwelując w wielu przypadkach szkody i krzywdy niematerialne rodzące się z niezawarcia małżeństwa.
Słowa kluczowe:
małżeństwo, bezpieczeństwo, obrót prawny, organ administracji stanu cywilnego, zaświadczenie, akt małżeństwa, rejestr stanu cywilnegoBibliografia
Bielecki, Leszek, Jan Mojak, Agnieszka Żywicka (red.). 2019. Bezpieczeństwo prawne i bezpieczeństwo obrotu prawnego w Polsce. Lublin: Innovatio Press.
Czachórski, Witold. 1998. Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Czajkowska, Alicja (red.). 2014. Prawo o aktach stanu cywilnego z komentarzem. Przepisy wykonawcze i związkowe oraz wzory dokumentów. Warszawa: Wolters Kluwer business.
Czajkowska, Alicja, Elżbieta Pachniewska. 2005. Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz. Orzecznictwo. Wzory dokumentów i pism. Warszawa: LexisNexis.
Dolecki, Henryk, Tomasz Sokołowski (red.). 2013. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Domański, Rafał. 2006. „Konstytutywny czy deklaratywny charakter sporządzenia aktu małżeństwa w przypadku małżeństwa konkordatowego”. Państwo i Prawo 3: 86-99.
Gaffke, Aleksandra, Mirosława Gaffke. 2019. Vademecum kierownika urzędu stanu cywilnego. Warszawa: C.H. Beck.
Janowicz, Zbigniew. 1999. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Jędrejek, Grzegorz. 2019. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany. Warszawa: Lex/el.
Kochanowski, Janusz. 2007. „Wystąpienie podczas konferencji naukowej”. W: Język polskiej legislacji, czyli zrozumiałość przekazu a stosowanie praw. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Kultury i Środków Przekazu oraz Komisję Ustawodawczą, oprac. Anna Tietiajew-Różańska, 99-104. Warszawa: Kancelaria Sejmu.
Mączyński, Andrzej. 2003. „Konkordatowa forma zawarcia małżeństwa”. Rejent 10: 127-149.
Mezglewski, Artur. 2009. „Realizacja przesłanek koniecznych przy zawieraniu małżeństwa w formie wyznaniowej”. W: Pro bono Reipublicae. Księga Jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, red. Paweł Borecki, Andrzej Czohara, Tadeusz Jacek Zieliński, 325-332. Warszawa: LexisNexis.
Mezglewski, Artur. 2011. „Katalog przesłanek koniecznych zawarcia małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej”. W: Przesłanki konieczne zawarcia małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej. Próba systematyzacji zagadnienia w aspekcie wymogów formy religijnej, red. Anna Tunia, 11-22. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Mezglewski, Artur, Anna Tunia. 2007. Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego. Warszawa: C.H. Beck.
Nowacki, Józef, Zygmunt Tabor. 1999. Wstęp do prawoznawstwa. Katowice: Naukowa Oficyna Wydawnicza.
Pieprzny, Stanisław. 2012. Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Pietrzykowski, Tomasz. 2003. „Czynności prawne z mocą wsteczną”. Radca Prawny 4: 64-76.
Potrzeszcz, Jadwiga. 2013. Bezpieczeństwo prawne z perspektywy filozofii prawa. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Potrzeszcz, Jadwiga. 2015. „Podmiot bierny a podmiot czynny bezpieczeństwa prawnego”. Teka Komisji Prawniczej. Oddział PAN w Lublinie 8: 76-93.
Smyczyński, Tadeusz. 2005. Prawo rodzinne i opiekuńcze. Warszawa: C.H. Beck.
Szadok-Bratuń, Aleksandra. 2013. Procedura zawierania małżeństwa „konkordatowego” w kontekście polskiego prawa administracyjnego. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
Tomkiewicz, Małgorzata, Lucjan Świto. 2018. „Zaświadczenie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa w procedurze matrimonium per procura”. Studia z Prawa Wyznaniowego 21: 323-341.
Tunia, Anna. 2006. „Podstawa sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w trybie art. 1 § 2 i 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego”. Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL 2: 251-277.
Tunia, Anna. 2007. „Charakter terminów stosowanych w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej”. Studia z Prawa Wyznaniowego 10: 209-224.
Tunia, Anna. 2016. „Podmioty urzędowe procedujące przy zawieraniu małżeństw cywilnych w formie wyznaniowej w przypadku nupturientów pozbawionych wolności”. W: Wolność sumienia i religii osób pozbawionych wolności. Aspekty prawne i praktyczne, red. Jerzy Nikołajew, Konrad Walczuk, 285-298. Warszawa: Wydawnictwo Unitas.
Tunia, Anna. 2017. „Sytuacje niweczące skuteczność oświadczeń woli o zawarciu małżeństwa w demokratycznym państwie prawnym”. Przegląd Prawno-Ekonomiczny 40: 22-39.
Wierciński, Jacek (red.). 2014. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Wojewoda, Michał. 2014. „Kilka uwag o definicji stanu cywilnego w nowej ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego”. Metryka. Studia z zakresu prawa osobowego rejestracji stanu cywilnego 2: 17-38.
Zieliński, Tadeusz Jacek. 2011. „Stosowanie wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa cywilnego poza Kościołem katolickim”. Państwo i Prawo 2: 19-33.
Zieliński, Tadeusz Jacek. 2012. „Rozciągnięcie prawa procedowania wyznaniowej formy zawarcia małżeństwa cywilnego na wspólnoty wpisane do rejestru (propozycja de lege ferenda)”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 4: 169-176.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Dr hab., prof. KUL, Katedra Prawa Wyznaniowego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0002-7703-0828Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).