Dopuszczalność potwierdzenia czynności prawnych dokonanych w braku lub z przekroczeniem umocowania do działania za wyznaniową osobę prawną, w świetle nowelizacji art. 39 kodeksu cywilnego
Abstrakt
Z dniem 1 marca 2019 r. zmieniono art. 39 kodeksu cywilnego, wprowadzając jednoznacznie sankcję bezskuteczności zawieszonej umowy zawartej za osobę prawną w braku lub z przekroczeniem umocowania do chwili potwierdzenia lub upływu terminu wyznaczonego do tegoż. W przypadku wyznaniowych osób prawnych dopuszczalność i skuteczność potwierdzenia takiej wadliwej czynności prawnej w wielu przypadkach może budzić poważne wątpliwości. Niejednokrotnie prawo własne nie przewiduje w sposób jasny organu właściwego w sprawach potwierdzania wadliwych oświadczeń woli. Kontrowersje co do skuteczności potwierdzenia powstają także w sytuacji, gdy normy ustrojowe wyznaniowych osób prawnych przewidują wyłącznie poprzedzające zawarcie umowy akty współdziałania podmiotów uczestniczących w wytworzeniu ich woli wewnętrznej. W niektórych przypadkach nie będzie możliwe uzupełnienie brakujących aktów współdziałania z uwagi na ukształtowanie norm kompetencyjnych. Dodatkowo w przypadku zastrzeżenia w prawie własnym wspólnoty religijnej sankcji nieważności dochodzi do rozbieżności pomiędzy systemami prawnymi – prawa państwowego i prawa wewnętrznego.
Słowa kluczowe:
prawo cywilne, wyznaniowa osoba prawna, wytworzenie woli wewnętrznej, bezskuteczność zawieszona, potwierdzenie, ograniczenia reprezentacji, granice umocowaniaBibliografia
Borecki, Paweł, Czesław Janik. 2012. Prawo wewnętrzne nierzymskokatolickich związków wyznaniowych w Polsce – wybór aktów prawnych. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Brożyniak Ryszard, Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska. 2014. Mniejszości wyznaniowe w Polsce. Prawo wewnętrzne (statutowe). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Buczkowski, Stefan. 1972. W: Franciszek Błahuta, Wiktor Bryl, Stefan Buczkowski, Ryszard Czarnecki, Henryk Dąbrowski, Jerzy Ignatowicz, Ludwik Kostowski, Juliusz Krzyżanowski, Edward Kulesza, Witalis Kuryłowicz, Bronisław Łubkowski, Józef Majorowicz, Zbigniew Masłowski, Zbigniew Mika, Edward Montalbetti, Jan Pawlak, Mieczysław Piekarski, Janusz Pietrzykowski, Jan Policzkiewicz, Stanisław Rejman, Zbigniew Resich, Zbigniew Rzepka, Józef Szczerski. Kodeks Cywilny: Komentarz. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Dmowski, Stanisław. 2011. W: Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki. Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Frąckowiak, Jerzy. 2012. „Osoby prawne”. W: System Prawa Prywatnego. T. I. Prawo cywilne - część ogólna, red. Marek Safjan. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Gawlik, Bogusław. 1985, W: System prawa cywilnego. Część ogólna, t. I, red. Stefan Grzybowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gniewek, Edward (red.). 2011. Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Grzybowski, Stefan. 1985. W: System prawa cywilnego. Część ogólna, t. I, red. Stefan Grzybowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kennedy, Robert T. 2000. W: New commentary on the Code of Canon Law, red. John P. Beal, James A. Coriden, Thomas J. Green. New York – Mahwah: Paulist Press.
Księżak, Paweł. 2009. W: Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. Małgorzata Pyziak-Szafnicka. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
López Alarcón, Maria. 1993. W: Code of Canon Law Annotated: Latin – English edition of the Code of Canon Law and English-language translation of the 5th Spanish-language edition of the commentary prepared under the responsibility of the Instituto Martin de Azpilcueta, red. Ernest Caparros, Michel Theriault, Jean Thorn. Montreal: Wilson & Lafleur.
Machnikowski, Piotr. 2011. Kodeks cywilny. Komentarz, red. Edward Gniewek. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Majda, Rafał. 2009. W: Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. Małgorzata Pyziak-Szafnicka. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Pawluk, Tadeusz. 1990. Prawo kanoniczne wg Kodeksu Jana Pawła II. T. IV. Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Piasecki, Kazimierz. 2003. Kodeks Cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Kraków: Zakamycze.
Rudnicki, Stanisław. 2011. W: Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki. Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Strzała, Marek. 2016, „Ograniczenia reprezentacji wyznaniowych osób prawnych Kościoła Katolickiego” Krakowski Przegląd Notarialny 2: 107-138.
Szer, Seweryn. 1967. Prawo cywilne. Część ogólna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Winiarz, Jan. 1989. Kodeks Cywilny z Komentarzem. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Wybrańczyk, Daniela. 2018, „Obrót nieruchomościami kościelnymi z naruszeniem prawa” Rejent 9: 58-78.
Wypiórkiewicz, Andrzej. 2005. W: Helena Ciepła, Bronisław Czech, Stanisław Dąbrowski, Tadeusz Domińczyk, Henryk Pietrzkowski, Zbigniew Strus, Marek Sychowicz, Andrzej Wypiórkiewicz. Kodeks cywilny: praktyczny komentarz z orzecznictwem, t. I. Warszawa: Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich.
Uniwersytet Jagielloński
Dr, Zakład Prawa Kościelnego i Wyznaniowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-1341-3464Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
