Normative consequences of Article 9 of the Concordat for Polish legal order
Abstract
Polish legal system does not differentiate days which are free from work on the basis of their Catholic/religious or state/secular nature – either at the constitutional level or at the statutory level. Article 66(2) of the 1997 Constitution of the Republic of Poland does not specify public holidays but obliges the legislator to specify them in ordinary legislation. In general, Polish law assumes that two days a week, including Sundays, are free from work, in addition to other holidays. There are also a number of exceptions when an employer is entitled to order work on Sundays or holidays. Article 9(1) of the 1993 Concordat, contrary to Article 66(2) of the Constitution, contains a catalogue of nonworking days, including all Sundays and literally enumerated holidays. It is not a catalogue of Catholic holidays but a catalogue of nonworking days and is binding on the ordinary legislator. In consequence, Polish legislation must not only guarantee the days free from work according to the Concordat but also ensure that on each of these days employees (regardless of the legal basis for providing work) are not obliged to work. Exceptions are permissible but only in situations justified by objective reasons (e.g. security, public order, morality, human life and health); trade, for example, does not fall into one of these exceptions. Interpretative problems are posed by Article 9(2) of the Concordat, which specifies the conditions for expanding the catalogue of public holidays (paragraph 1). The requirement of an agreement between the Parties to the Concordat can be understood either literally – as a requirement of adopting a separate agreement – or teleologically (functionally) – as the absence of opposition (which nevertheless seems to be a more correct interpretation). Another controversy is related to the nature of the catalogue of public holidays in the Concordat. The important question in this regard is whether it should be considered inclusive (i.e. the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work) or exclusive (i.e. only the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work).
Keywords:
Concordat, holiday, Sunday, Holy See, nonworking day, Polish concordatReferences
Borecki, Paweł. 2012. Respektowanie polskiego Konkordatu z 1993 roku – wybrane problemy. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Czarny, Piotr. 2010. Opinia prawna w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy (druk nr 2992), Warszawa, 8 czerwca 2010 r., Opinie Biura Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=2992 [dostęp: 16.10.2023].
Florczak-Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 66. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, 222–226. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Garlicki, Leszek, Sylwia Jarosz-Żukowska. 2016. Komentarz do art. 66. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2: Art. 30-86, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik, uwagi 1–20. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Góralski, Wojciech. 2009a. „Gwarancje harmonijnego kształtowania się wzajemnych relacji Państwa Polskiego i Kościoła katolickiego w Konkordacie z 1993 roku”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2: 65–86.
Góralski, Wojciech. 2009b. „Gwarancje złożone państwu polskiemu przez Kościół Katolicki w konkordacie z 1993 r.”. W: Prawo wyznaniowe w Polsce (1989–2009). Analizy – dyskusje – postulaty, red. Dariusz Walencik, 157–164, Katowice–Bielsko-Biała: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowości i Finansów w Bielsku-Białej.
Góralski, Wojciech. 2022. „Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku”. Studia z Prawa Wyznaniowego 25: 157–170. DOI: https://doi.org/10.31743/spw.13660.
Góralski, Wojciech, Witold Adamczewski. 1994. Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 28 lipca 1993 r. Płock: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne.
Górowska, Beata. 2009a. „Czy konkordat jest respektowany?”. W: Dziesięć lat polskiego konkordatu, red. Czesław Janik, Paweł Borecki, 87–111. Warszawa: Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Górowska, Beata. 2009b. „Specyfika procesu stosowania konkordatu polskiego 1993 r.”. W: Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, red. Paweł Borecki, Andrzej Czohara, Tadeusz J. Zieliński, 266–278. Warszawa: LexisNexis.
Krukowski, Józef. 1999. Konkordat polski. Znaczenie i realizacja. Lublin: Verba.
Krukowski, Józef. 2008. „Realizacja Konkordatu z 1993 r. w polskim porządku prawnym”. W: Konkordat polski w 10 lat po ratyfikacji, red. Józef Wroceński, Helena Pietrzak, 87–129. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Krukowski, Józef. 2019. „Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 19931998”. W: Konkordaty Polskie. Historia i teraźniejszość, red. Józef Krukowski, 147–411. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Misztal, Henryk, Artur Mezglewski, Piotr Stanisz. 2011. Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Morawski, Lech. 2010. Zasady wykładni prawa. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Pietrzak, Michał. 1994. „Zmiany w ustawodawstwie jako konsekwencja ratyfikacji konkordatu”. Państwo i Prawo 7/8: 19–25.
Sobczyk, Arkadiusz, Dominika Buch. 2016. Komentarz do art. 66. W: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 1478–1486. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Sobczyk, Paweł. 2013. Konstytucyjna zasada konsensualnego określania stosunków między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Trzeciak, Bogusław. 2007. Klauzule odsyłające w konkordatach z Hiszpanią i z Polską. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Collegium Intermarium
Dr, Wydział Prawa, Collegium Intermarium, ul. Bagatela 12, III piętro, 00-585 Warszawa
https://orcid.org/0000-0001-8280-5088License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
