Organising religious education classes in inter-class groups: a commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court on 15 January 2021, III OSK 2907/21
Marcin Olszówka
SGMK Nicolaus Copernicus Superior School , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-8280-5088
Abstract
The Supreme Administrative Court, in its judgment on 15 January 2021 (III OSK 2907/21) ruled on the illegality of teaching religion in inter-class groups composed of pupils of all grades (classes) in primary school, despite the fact that such an act is legal under a literal interpretation of § 2(1) of the regulation of the Minister of National Education of 14 April 1992 on the terms and ways of organising religion classes in public kindergartens and schools. This decision is just; however, two issues regarding the statement of reasons must first be addressed. First, the Supreme Administrative Court erroneously assumed that Article 53 para. 2 and 3, in conjunction with Article 48 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997, which guarantees the freedom of teaching religion and the right of parents to the religious and moral upbringing and teaching of their children, do not apply in cases concerning the organisation of religious education classes. However, religious education in schools is an integral element of the freedoms mentioned in the statute that has been consistently emphasised in jurisprudence from the Constitutional Tribunal since 1991 (K 11/90). Second, although the Supreme Administrative Court was correct to base its decision on Article 1 points 1 and 5 of the Education Law (i.e. education is to be appropriate to the age, achieved development and psychophysical abilities of students), it should be noted that Article 96 of the Education Law introduces restrictive conditions for creating combined classes (i.e. also inter-class groups), which can only be organised “in particularly difficult demographic or geographic conditions.” This applies to religious education classes as well and time significantly limits the ability of the Minister of Education to establish additional conditions for the admissibility of the creation of combined religious education classes.
Keywords:
religious education, inter-class group, combined class, education system, direct application of the constitutionReferences
Borecki, Paweł. 2008. „Dylematy konstytucyjności prawnych zasad nauczania religii i etyki w szkole”. Państwo i Prawo 7: 63–72.
Borecki, Paweł. 2024. „Opinia prawna w sprawie zgodności z odpowiednimi postanowieniami Konstytucji RP, Konkordatu polskiego oraz właściwych ustaw Rozporządzenia Ministra Edukacji z dnia 26 lipca 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizacji nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach”. Studia Prawa Publicznego 3(47): 131–152. https://doi.org/10.14746/spp.2024.3.47.6. (Crossref)
Borysiak, Witold. 2016. „Komentarz do art. 48”. W: Konstytucja RP. T. 1: Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 1182–1211. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Dąbrowski, Marcin. 2015. Funkcje Trybunału Konstytucyjnego związane z hierarchiczną kontrolą konstytucyjności prawa. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Działocha, Kazimierz. 2016. „Komentarz do art. 8”. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 1, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik, uwagi 1–19, wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Florczak-Wątor, Monika. 2006. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne. Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi.
Garlicki, Leszek. 1999. „Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status wspólnot religijnych”. Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym. XI Konferencja Europejskich Sądów Konstytucyjnych, Warszawa, 16–20 maja 1999 r., Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego nr specjalny: 30–47.
Garlicki, Leszek. 2015. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Gronkiewicz-Waltz, Hanna, Krystyna Pawłowicz. 1991. „W odpowiedzi na glosę M. Pietrzaka dotyczącą nauczania religii w szkole”. Państwo i Prawo 7: 90–96.
Mączyński, Andrzej, Jan Podkowik. 2016. „Komentarz do art. 190”. W: Konstytucja RP. T. 2: Komentarz do art. 87–243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 1174–1222. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Mezglewski, Artur. 2009. Polski model edukacji religijnej w szkołach publicznych. Aspekty prawne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Naleziński, Bogumił. 2023. „Komentarz do art. 178”. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, uwagi 1–6, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Olszówka, Marcin. 2016. Wpływ Konstytucji RP z 1997 roku na system źródeł prawa wyznaniowego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.
Pilich, Mateusz. 2022. „Komentarz do art. 96”. W: Prawo oświatowe. Komentarz, red. Mateusz Pilich, wyd. 3. Lex/el.
Rabska, Teresa. 1991. „Wokół problematyki orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 30 I 1991, K 11/90”. Państwo i Prawo 7: 96–99.
Sobczyk, Paweł. 2014 „Kształtowanie pozycji prawnej religii jako przedmiotu w edukacji publicznej”. W: Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, Michał Poniatowski, 121–141. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Stanisz, Piotr, Dariusz Walencik. 2024. „Tryb nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach”. Studia z Prawa Wyznaniowego 27. Online First: https://doi.org/10.31743/spw.17760. (Crossref)
Szczucki, Krzysztof. 2015. Wykładnia prokonstytucyjna prawa karnego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Szydło, Marek. 2016. „Komentarz do art. 31 ust. 3”. W: Konstytucja RP. T. 1: Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 770–818. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Tuleja, Piotr. 2016. „Komentarz do art. 8”. W: Konstytucja RP. T. 1: Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 307–325. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Wiącek, Marcin. 2016. „Komentarz do art. 92”. W: Konstytucja RP. T. 2: Komentarz do art. 87–243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 171–190. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Wiliński, Paweł, Piotr Karlik. 2016. „Komentarz do art. 178”. W: Konstytucja RP. T. 2: Komentarz do art. 87–243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 1007–1039. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Wronkowska, Sławomira. 2001. W: Sławomira Wronkowska, Zygmunt Ziembiński. Zarys teorii prawa. Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi.
SGMK Nicolaus Copernicus Superior School
PhD, College of Legal Sciences in Lublin, SGMK – Nicolaus Copernicus Superior School, Nowogrodzka Str. 47a, 00-695 Warsaw, Poland
https://orcid.org/0000-0001-8280-5088
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
