Ograniczanie wolności religijnej w pierwszym okresie pandemii COVID-19 w świetle orzecznictwa amerykańskich sądów

Grzegorz Maroń

Uniwersytet Rzeszowski , Polska
https://orcid.org/0000-0002-3861-9103


Abstrakt

W artykule przedstawiono i poddano analizie orzeczenia amerykańskich sądów federalnych w zakresie ograniczeń wolności religii w początkowym okresie pandemii COVID-19. Przedmiotem kontroli sądów były przepisy zakazujące publicznych zgromadzeń religijnych lub ograniczające liczbę ich uczestników. Autor podziela stanowisko tej części sądów, które przyjęły, że przepisy wprowadzające surowsze obostrzenia dla świątyń i zgromadzeń religijnych niż względem innych porównywalnych miejsc i świeckich zgromadzeń dla swej konstytucyjności potrzebują jednocześnie realizować kluczowy interes i być środkiem proporcjonalnym. O ile ochrona zdrowia publicznego stanowi kluczowy interes władzy, o tyle całkowity zakaz liturgii i nabożeństw z udziałem wiernych czy ustalenie liczby uczestników aktów kultu na poziomie kilku osób wydają się naruszać kryterium najmniej restrykcyjnego środka. Decydując o tym, jakie formy społecznej aktywności i działalności wyłączyć spod zakazu zgromadzeń publicznych władza nie może dyskryminująco zakładać, że praktyki religijne są czymś drugorzędnym i mało pilnym, tym bardziej jeśli ta sama władza za istotną (essential) czy pierwszej potrzeby (life sustaining) uznaje działalność np. sklepów monopolowych bądź centrów handlowych.   

Słowa kluczowe:

wolność religii, Covid-19, Stany Zjednoczone, Konstytucja Stanów Zjednoczonych, SARS-CoV-2, orzecznictwo sądów federalnych

Carter, Stephen. 1994. How American Law and Politics Trivialize Religious Devotion. New York: Doubleday.

Conklin, Michael. 2020. „«The Most Demanding Test Known to Constitutional Law»: Do Coronavirus Bans on Church Services Satisfy Religious Freedom Restoration Act Requirements?”. Washburn Law Journal 60/1: 63-76, https://contentdm.washburnlaw.edu/digital/collection/wlj/id/7277/rec/61.

Corbin, Caroline Mala. 2020. “Religious Liberty in a Pandemic”. Duke Law Journal Online 70 (September), https://dlj.law.duke.edu/2020/09/religiouspandemic/.

Fallon, Richard H. 2019. The nature of constitutional rights: the invention and logic of strict judicial scrutiny. New York: Cambridge University Press.

Farber, Daniel. 2020. “The Long Shadow of Jacobson v. Massachusetts: Epidemics, Fundamental Rights, and the Courts”. San Diego Law Review 57/4: 833-863, https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol57/iss4/1/.

Greenawalt, Kent. 2009. Religion and the Constitution. Vol. 1. Free Exercise and Fairness. Princeton: Princeton University Press.

Hodge, James G. 2015. “Respecting Religious Freedoms and Protecting the Public’s Health”. Law and the Public’s Health 130(5): 546-549.

Kudła, Weronika. 2018. Wrogość wobec religii. Ostrzeżenia ze strony Sądu Najwyższego USA. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Laycock, Douglas, Steven T. Collis. 2016. “Generally Applicable Law & the Free Exercise of Religion”. Nebraska Law Review 95/1: 1-27.

Małajny, Ryszard. 1992. Mur separacji. Państwo a kościół w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

McConnell, Michael W., Thomas C. Berg, Christopher C. Lund. 2016. Religion and the constitution. New York: Wolters Kluwer.

Parmet, Wendy. 2020. “Rediscovering Jacobson in the Era of COVID-19”. Boston University Law Review Online 100: 117-133.

Potz, Maciej. 2015. Granice wolności religijnej. Toruń: Wydawnictwo UMK.

Reiss, Rubinstein Dorit, Madeline Thomas. 2020. “More Than a Mask: Stay-At-Home Orders and Religious Freedom”. San Diego Law Review 57/4: 947-972, https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol57/iss4/4/.

Rothschild, Zalman. 2020. “Free Exercise's Lingering Ambiguity”. California Law Review Online 11: 282-295.

Stephens, Otis H., John M. Scheb. 2008. American constitutional law. Vol. 1. Sources of Power and Restraint. Belmont: Thomson/Wadsworth.

Stoll-DeBell, Kirstin, Nancy L. Dempsey, Bradford E. Dempsey. 2009. Injunctive relief: temporary restraining orders and preliminary injunctions. Chicago: American Bar Association.

Wiley, Lindsay F., Stephen I. Vladeck. 2020. “Coronavirus, Civil Liberties, and the Courts: The Case Against “Suspending” Judicial Review”. Harvard Law Review Forum 133/9: 179-198.

Pobierz

Opublikowane
30-12-2020


Maroń, G. (2020). Ograniczanie wolności religijnej w pierwszym okresie pandemii COVID-19 w świetle orzecznictwa amerykańskich sądów. Studia Z Prawa Wyznaniowego, 23, 123–151. https://doi.org/10.31743/spw.9772

Grzegorz Maroń  gmaron@ur.edu.pl
Uniwersytet Rzeszowski

Dr hab., prof. UR, Zakład Nauk Historyczno i Teoretycznoprawnych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Grunwaldzka 13, 35-068 Rzeszów

 

 

https://orcid.org/0000-0002-3861-9103



Licencja

  1. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
  2. Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
  3. Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
  4. Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji). 
  5. Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).

Inne teksty tego samego autora