Obowiązek gminy wyznaniowej żydowskiej udostępniania informacji publicznej dotyczącej zarządzania cmentarzem. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2023 r., III OSK 5508/21

Maciej P. Gapski

Abstrakt

Omawiane orzeczenie odnosi się do kwestii wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej przez gminy wyznaniowe żydowskie w zakresie prowadzenia przez nie cmentarzy wyznaniowych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zarządzenie cmentarzem wyznaniowym, w zakresie realizacji prawa do godnego pochówku, stanowi zadanie publiczne niezależnie od tego, czy w danej miejscowości istnieją również cmentarze komunalne. W wyroku wskazano, że cmentarze wyznaniowe należy zakwalifikować jako urządzenia użytku publicznego, mające na celu zaspokajanie potrzeb wyznawców danej religii w zakresie chowania zwłok. Związek wyznaniowy zarządzając cmentarzem i przeprowadzając obrzędy pogrzebowe, realizuje przysługujące każdemu człowiekowi prawo do godnego pochówku. Prawo to uznano za publiczne prawo podmiotowe, którego realizacja stanowi zadania publiczne. Sąd w wyroku odniósł się wyłącznie do kwestii podmiotowych – obowiązku gminy wyznaniowej – w zakresie realizacji obowiązku udostępniania informacji publicznej, nie przesądził jednak o zakresie przedmiotowym – czyli tego, jakie informacje powinny być udostępnianie.

Analiza tego orzeczenia oraz odniesienie do innych wyroków sądów administracyjnych i stanowiska doktryny pozwala na zaaprobowanie poglądu przedstawionego w wyroku. Prawidłowe jest bowiem powiązanie obowiązku udostępniania informacji publicznej z realizacją zadania publicznego wypływającego z publicznego prawa podmiotowego do godnego pochówku. Poza zakresem rozważań sądu pozostawiono kwestie przedmiotowe dostępu do informacji publicznej, do których odnosi się jednak niniejsze opracowanie.