Prawnoautorskie aspekty kazania
Włodzimierz Broński
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1303-6737
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów prawnoautorskiej ochrony kazania. Kazanie będąc formą posługi słowa Bożego jest regulowane prawem kościelnym, ale równocześnie podlega prawu polskiemu. W związku z tym przedstawiono najpierw obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i prawa państwowego - przede wszystkim ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku. Następnie stwierdzono, że kazanie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego i podlega ochronie, jeżeli wykazuje wszystkie trzy cechy konieczne do uzyskania tejże kwalifikacji: stanowi rezultat pracy człowieka (kaznodziei), jest działalnością twórczą o indywidualnym charakterze i jest uzewnętrznione w żywym przepowiadaniu konkretnego kaznodziei lub też w formie opublikowanego tekstu kazania. W ostatniej części na podstawie analiz prawnych i literatury z zakresu homiletyki zdiagnozowano podstawowe problemy współczesnego kaznodziejstwa i w związku z tym sformułowano wskazania dla praktyki przepowiadania wynikające z prawnej ochrony kazania jako utworu. Artykuł napisano z wykorzystaniem metody dogmatycznoprawnej i historycznoprawnej.
Słowa kluczowe:
prawo autorskie, kazanie, homilia, utwór, autor, duchownyBibliografia
Adamowicz, Leszek, Mirosław Kawa. 2000. „Zobowiązania Kościoła katolickiego w zakresie ochrony praw autorskich”. W: Przesłanie chrześcijańskie a mass media. red. Adam Kaczor, 51-55. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Barta, Janusz (i in.). 2005. Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz. Kraków: Zakamycze.
Barta, Janusz, Ryszard Markiewicz, Andrzej Matlak. 2013. „Podstawowe założenia regulacji”. W: System prawa prywatnego. T. 13. Prawo autorskie, red. Janusz Barta, 56-57. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Bartohlomäus, Wolfgang. 1974. Kleine Predigtlehre. Zürich: Verlag Benziger.
Bohren, Rudolf. 1971. Kleine Predigtlehre. München: Gütersloher Verlagshaus.
Góralski, Wojciech, Andrzej Piendyk. 2000. Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w konkordacie polskim z 1993 roku. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Jaworski, Lech. 2009. „Utwór jako przedmiot prawa autorskiego”. Monitor Prawniczy 6: 316-325.
Kroczek, Piotr. 2016. „Kaznodziejstwo w optyce prawa cywilnego”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 1: 65-82.
Markiewicz, Ryszard. 2018. Ilustrowane prawo autorskie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Naganowski, Tomasz. 2008. „Cudze myśli i słowa w czyichś ustach”. W: Ściągać czy nie ściągać? red. Maciej Kubiak, Wiesław Przyczyna, 67-80. Poznań: Drukarnia i Księgarnia Świętego Wojciecha.
Niewęgłowski, Adrian. 2013. „Wprowadzenie. Pojęcie utworu”. W: System prawa prywatnego. T. 13. Prawo autorskie, red. Janusz Barta, 9-31. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Nowicka, Aurelia. 2013. „Podmiot prawa autorskiego”. W: System prawa prywatnego. T. 13. Prawo autorskie. red. Janusz Barta, 79-128. Warszawa: Wydawnictwo Beck.
Panowicz-Lipska, Janina. 2016. „Art. 23. Ochrona dóbr osobistych”. W: Kodeks cywilny. T. 1. Komentarz art. 1-44911, red. Maciej Gutowski, 108-131. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Rothermundt, Jürg. 1984. Der Heilge Geist und die Rhetrorik. Theologische Grundlinien einer Empirischen Homiletik. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus Gerd Mohn.
Siwek, Gerard. 1994. „Proces tworzenia kazania”. W: Fenomen kazania, red. Wiesław Przyczyna, 177-213. Kraków: Poligrafia Towarzystwa Salezjańskiego.
Skwierczyński, Michał. 2017. „Kościelna osoba prawna jako licencjobiorca autorskich praw majątkowych”. Kościół i Prawo 6/1: 43-54.
Stanisławska-Kloc, Sybilla. 2009. „Zasady wykorzystywania cudzych utworów: prawo autorskie i dobre obyczaje (etyka cytatu)”. Diametros 19: 160-184.
Twardy, Jan. 1998. Koncepcja pracy twórczej nad kazaniem. Rzeszów: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego.
Tylec, Grzegorz. 2016. „Prawo autorskie w działalności religijnej”. Studia z Prawa Wyznaniowego 19: 89-105.
Włodarczyk, Wojciech. 2010. „Własność intelektualna «według» św. Tomasza”. W: Współzależność dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej, red. Stanisław Wrzosek, Michał Domagała, Jan Izdebski, Tadeusz Stanisławski, 621-635. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Ks. dr hab., Katedra Negocjacji i Mediacji, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
https://orcid.org/0000-0002-1303-6737Licencja
- Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
- Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
- Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
- Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji).
- Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).
