Confessional issues in the Act of 11 March 2022 on Homeland Defence
Abstract
The aim of this paper is to present a critical analysis of the provisions of the Act of 11 March 2022 on Homeland Defence which pertain to freedom of conscience and religion. The dissertation explores issues related to alternative service, information about religion or belief on the soldier identity plate, restrictions of in-kind services for religious reasons, the postponement of military service for students of seminaries and other clerical schools and the transfer of the clergy to the passive reserve. The analysis is based on the regulations of the Constitution of the Republic of Poland. The paper concludes that there is unequal treatment of conscientious objectors to military service depending on the reasons for their objection, namely religious beliefs or professed moral principles. Furthermore, the rights of individuals have been erroneously linked to the status of their religious community.
Keywords:
freedom of conscience and religion, homeland defence, alternative service, conscience clause, clergy, military serviceReferences
Abramowicz, Aneta Maria. 2018. Równouprawnienie związków wyznaniowych w prawie polskim. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Banaszak, Bogusław. 2020. „Konstytucyjne obowiązki obywateli Rzeczypospolitej Polskiej”. W: Dziedzictwo i współczesność ładu moralnego, red. Stanisław Leszek Stadniczeńko, Piotr Zamelski, 215-234. Warszawa: Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie.
Bielecki, Marek. 2016. „Odmowa pełnienia służby wojskowej przez Świadków Jehowy jako realizacja klauzuli sumienia. Uwarunkowania prawno-historyczne”. Studia z Prawa Wyznaniowego 19: 107–128.
Boć, Jan. 1998. Komentarz do art. 85. W: Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. Jan Boć, 149–150. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited.
Brzozowski, Wojciech. 2010. Bezstronność światopoglądowa władz publicznych w Konstytucji RP. Warszawa: Wolters Kluwer.
Chyliński, Henryk. 1969. „Wyznanie”. W: Mały słownik religioznawczy, red. Zygmunt Poniatowski, 465–466. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cupriak, Jakub. 2014. „Członkostwo w związku wyznaniowym”. W: Leksykon prawa wyznaniowego. 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 32–35. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Działocha, Kazimierz. 2003. Komentarz do art. 85. W: Konstytucja Rzeczypospolitej. Komentarz. T. 3, red. Leszek Garlicki, 1–7. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Florczak-Wątor, Monika. 2019. Komentarz do art. 85. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, 275–278. Warszawa: Wolters Kluwer.
Gałka, Jan. 2021. „Praktyka funkcjonowania instytucji służby zastępczej po 1989 r. w świetle regulacji obowiązków w dziedzinie obronności w polskich konstytucjach oraz prac nad Konstytucją”. Przegląd Legislacyjny 3: 39–64.
Grabowski, Radosław. 2009. „Służba zastępcza”. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. Wiesław Skrzydło, Sabina Grabowska, Radosław Grabowski, 555–556. Warszawa: Wolters Kluwer.
Grzebyk, Patrycja. 2016. Komentarz do art. 85. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, 1887–1897. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Kamiński, Stanisław, Zofia J. Zdybicka. 1974. „Definicja religii a typy nauk o religii”. Roczniki Filozoficzne 1: 103–160.
Krukowski, Józef, Krzysztof Warchałowski. 2000. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Kuźmicka-Sulikowska, Joanna. 2008. „Osobowość prawna Kościołów i innych związków wyznaniowych w Rzeczypospolitej Polskiej”. Acta Universitatis Wratislaviensis 3048: 89– 109.
Leszczyński, Leszek. 2022. „Konstytucyjne klauzule generalne – między konstrukcją legislacyjną a jej implementacją”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 1: 44–54. DOI https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.1.44.
Maroń, Grzegorz. 2021. „O pojmowaniu religii w polskim porządku prawnym”. Forum Prawnicze 3: 37–54. DOI https://doi.org/10.32082/fp.3(65).2021.366.
Mezglewski, Artur. 2008. „Działalność naukowa i edukacyjna”. W: Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz. Prawo wyznaniowe, 167–175. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Motak, Dominika. 2010. „Religia – religijność – duchowość. Przemiany zjawiska i ewolucja pojęcia”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica 43: 201-218.
Ożóg, Michał. 2016a. „Ograniczenie egzekucji sądowej i administracyjnej w zakresie przedmiotów służących do wykonywania praktyk religijnych”. Przegląd Prawa Egzekucyjnego 9: 43–66.
Ożóg, Michał. 2016b. „Wolność sumienia i religii w stanach nadzwyczajnych w polskim systemie prawnym”. Forum Prawnicze 4: 48–67.
Ożóg, Michał. 2018. „Postawa pracowników podmiotów leczniczych w kontekście realizacji prawa pacjenta do opieki duszpasterskiej w Polsce”. Przegląd Prawa Wyznaniowego 10: 107 – 125.
Ożóg, Michał. 2021. „Prohibition on the obligation to disclose one’s worldview, religious beliefs, or religion in the light of Article 53(7) of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997”. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 2: 243–265. DOI https://doi.org/10.2478/slgr-2021-0014.
Pietrzak, Michał. 2010. Prawo wyznaniowe. Warszawa: LexisNexis.
Skorupka, Stanisław, Halina Auderska, Zofia Łempicka (red.). 1989. Mały słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Skrzydło, Wiesław. 2013. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Sobczak, Witold. 2012. „Zakaz niewolnictwa”. W: Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych. Komentarz, red. Roman Wieruszewski, 196–217. Warszawa: Wolters Kluwer.
Sobczyk, Paweł. 2001. „Wolność sumienia i religii w art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.”. Prawo Kanoniczne 3/4: 207–223.
Sztajer, Sławomir. 2018. Pojęciowa konstrukcja świata religijnego. Przekonania religijne a procesy poznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Winczorek, Piotr. 2008. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: Wydawnictwo „Liber”.
Wronkowska, Sławomira, Zygmunt Ziembiński. 1997. Zarys teorii prawa. Poznań: Wydawnictwo Ars boni et aequi.
Zduniak, Agnieszka. 2018. Event w życiu społecznym i religijnym. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Zieliński, Tadeusz Jacek. 2007. „Pojęcie religii, wyznania, związku wyznaniowego i kościoła w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Prawo i Religia 1: 29–53.
Żuradzki, Tomasz. 2016. „Uzasadnienie sprzeciwu sumienia: lekarze, poborowi i żołnierze”. Diametros 47: 98–128.
University of Bialystok
Dr, Zakład Prawa Konstytucyjnego Porównawczego, Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Mickiewicza 1/218, 15-213 Białystok, e-mail: m.ozog@uwb.edu.pl
https://orcid.org/0000-0002-4315-5235License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
