The right of parents to rear their children in accordance with their own convictions in light of the Constitution of the Republic of Poland of 2nd April 1997
Abstract
The objective of this article is to present the constitutional right of parents to bring up their children in line with their personal convictions, with reference to the child’s right to freedom of conscience and religion. At the beginning of the argument, the author describes the legal status of both parents and children throughout the process of upbringing, with special regard to the Polish Constitution and Poland’s Declarations and Reservations to the U.N. Convention on the Rights of the Child. He points out that the parental rights are correlated with the obligation to respect the autonomy of the child. The Constitution of the Republic of Poland and the U.N. Convention on the Rights of the Child constitute the framework for evaluation of selected Polish laws regulating matters related to the question of upbringing. The author presents also general rules governing the public authorities’ engagement in the relationships between children and their parents. A separate section of the discussion is devoted to the issue of religious upbringing of the child, within the system of education. As the argument continues, the author draws basic conclusions regarding legal ties between parents and their children according to the Polish law. He appreciates the trend, observable in the Polish legislation, towards strengthening the child’s position by providing them with the right to self-determination and opportunity to co-decide in the matters concerning their situation. However, the author suggests that the child’s autonomy should not be unlimited, and needs to be restricted by the right of parents to raise their child in agreement with their personal convictions.
Keywords:
Right of parents to ensure education and teaching , religious freedom, freedom of conscience and religion, parents, child , U.N. Convention on the Rights of the Child , the Polish Constitution of 1997, freedom of thought, conscience and religionReferences
Andrzejewski, Marek. „Prawo jako czynnik oddziaływania wychowawczego.” W: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, t. 4, Maria Dudzikowa, Maria Czerepaniak-Walczak, 289-308. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008.
Babiuch, Helena. „Konstytucyjne prawa rodziców w zakresie wychowania dziecka.” W: Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, pod redakcją Mariusza Jabłońskiego, 177-198. Wrocław: E-wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Bibliotek Cyfrowa, 2014.
Banaszak, Bogusław. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Uwaga nr 5 do art. 72. Warszawa: Wydawnictwo C.H. BECK, 2012.
Banaszak, Bogusław i Mariusz Jabłoński, w: Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., pod redakcją Jana Bocia, 95-96. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited, 1998.
Bednarz, Elżbieta. „Realizacja wolności wychowania religijnego w szkołach niepublicznych na przykładzie polskich placówek Association of Christian schools internationals.” W: Obecność religii w publicznym systemie oświaty, pod redakcją Tadeusza J. Zielińskiego, 139-156. Warszawa: Wydawnictwo Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 2012.
Bielecki, Marek. „Wolność religijna dziecka w kontekście działalności grup destrukcyjnych.” W: Ius et Fides. Księga Jubileuszowa z okazji siedemdziesiątych urodzin Profesora Jana Świtki, red. Tadeusz Guz, i Małgorzata Kuć, 751-766. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006.
Borecki, Paweł. „Przedwojenne ustawodawstwo wyznaniowe we współczesnym polskim systemie prawnym." W: Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii, red. Piotr Stanisz, Aneta M. Abramowicz, Michał Czelny, Marta Ordon, i Michał Zawiślak, 21-39. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2015.
Borkowska, Karolina. „Prawo dziecka do wypowiedzi w prawie międzynarodowym i krajowym.” Rodzina i Prawo 19 (2011): 67-76.
Brzozowski, Wojciech. Bezstronność światopoglądowa władz publicznych w Konstytucji RP. Warszawa: Wolters Kluwer SA, 2011.
Bułajewski, Stanisław i Marcin Dąbrowski. „Ochrona dziecka.” W: Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pod redakcją Marka Chmaja, 224-229. Kraków: Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE 2006.
Complak, Krystian. „Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji.” Przegląd Sejmowy 5 (1998): 41-52.
Florczak-Wątor, Monika. Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.
Granat, Mirosław. „Godność człowieka z art. 30 Konstytucji RP jako wartość i jako norma prawna.” Państwo i Prawo 8 (2014): 3-22.
Gudowski, Jacek. „Uwaga 1 do art. 573.” W: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, pod redakcją Tadeusza Erecińskiego, 189-190. Warszawa: LexisNexis, 2009.
Ignatowicz, Jerzy i Mirosław Nazar. Prawo rodzinne. Warszawa: LexisNexis, 2010.
Krajczyński, Jan. „Wychowanie dziecka w prawie kanonicznym, polskim i wspólnotowym.” Studia z Prawa Wyznaniowego 8 (2005): 163-189.
Kroczek, Piotr. „Sytuacja prawna dzieci w kontekście chrztu świętego i wychowania religijnego.” Studia Oecumenica 13 (2013): 161-174.
Krukowski, Józef. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: LexisNexis, 2005.
Kupisiewicz, Czesław i Małgorzata Kupisiewicz. „Wychowanie.” W: Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Leszczyński, Paweł A. „Czy nauczanie religii w publicznych placówkach oświatowych jest funkcją religijną czy oświatową? Przyczynek do dyskusji.” W: Obecność religii w publicznym systemie oświaty, pod redakcją Tadeusza J. Zielińskiego, 121-126. Warszawa: Wydawnictwo Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 2012.
Łopatka, Adam. „Zastrzeżenia do Konwencji o prawach dziecka.” Państwo i Prawo 9 (1992): 58-63.
Mączyński, Andrzej. „Konstytucyjne podstawy prawa rodzinnego.” W: Państwo prawa i prawo karne. Księga Jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom I, redakcja Piotr Kardas, Włodzimierz Wróbel, i Tomasz Sroka, 757-778. Warszawa: Wolters Kluwer SA, 2012.
Ożóg, Michał. „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013 r. Sygn akt I ACa 353/13.” Orzecznictwo Sądów Polskich 9 (2015): 1322-1327
Paprzycki, Rafał. „Sekty w demokratycznym państwie prawnym.” Palestra 7-8 (2002): 71-81.
Pietrzak, Helena. „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013 r. Sygn akt I ACa 353/13.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 7 (2015): 249-254.
Pietrzak, Michał. Prawo wyznaniowe. Warszawa: LexisNexis, 2010.
Sarnecki, Paweł. „Uwagi do art. 48 Konstytucji.” W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, redaktor naukowy Leszek Garlicki, 1-6. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2003.
Sarnecki, Paweł. „Uwagi do art. 53 Konstytucji.” W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, redaktor naukowy Leszek Garlicki, 1-10. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2003.
Sokołowski, Tomasz. Władza rodzicielska nad dorastającym dzieckiem. Poznań 1987.
Sokołowski, Tomasz. „Wolność myśli, sumienia i wyznania dziecka.” W: Konwencja o Prawach Dziecka - analiza i wykładnia, redakcja Tadeusz Smyczyński, 257-272. Poznań: Przedsiębiorstwo wydawnicze „Ars boni et aequi”, 1999.
Staśkiewicz, Wiesław. Konstytucje państw Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2011.
Suchocka. Hanna. „Prawo do nauczania religii w szkole na tle standardów europejskich.” Ethos 1-2 (1999): 342-355.
Tuleja, Piotr. „Wolność sumienia i religii.” W: Prawo konstytucyjne RP, redakcja Paweł Sarnecki, 122-129. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2005.
Śladkowski, Mariusz. „Uwzględnianie woli dziecka przy wykonywaniu władzy rodzicielskiej.” Jurysta 6 (2000): 9-12.
Winczorek, Piotr. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Warszawa: Wydawnictwo LIBER, 2008.
Zarzycki, Zdzisław. „Wolność religijna w pierwszych polskich konstytucjach do połowy XIX w.” Studia z Prawa Wyznaniowego 13 (2010): 25-44.
Jagiellonian University
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-4315-5235License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- According to the Act of 4 February 1994 on copyright and related rights, the author of a publication transfers to the publisher the proprietary copyright of his or her work in all fields of exploitation known on the date of concluding an agreement with the publisher.
- Texts submitted for publication in Studia z Prawa Wyznaniowegocannot infringe the copyright of third parties. The author declares the originality of his or her publication when completing a declaration and signing a publishing agreement.
- Authors are permitted to post the publisher's version of their work online (e.g. in institutional repositories, academia.edu, researchgate.net or on their website) after its initial publication in this journal.
- With the consent of the editors, texts published in Studia z Prawa Wyznaniowego can be republished in other publications (provided that their original place of publication is acknowledged).
- This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
