Opinia prawna na temat beneficjenta rzeczywistego w przypadku spółki kapitałowej, której jedynym (100%) udziałowcem czy akcjonariuszem jest zakon bądź jego jednostka organizacyjna (prowincja zakonna, opactwo, klasztor niezależny, dom zakonny)

Dariusz Walencik

Uniwersytet Opolski , Polska
https://orcid.org/0000-0002-1027-3980


Abstrakt

Celem niniejszej opinii prawnej jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: Kto jest beneficjentem rzeczywistym w przypadku spółki kapitałowej, której jedynym (100%) udziałowcem czy akcjonariuszem jest zakon bądź jego jednostka organizacyjna (prowincja zakonna, opactwo, klasztor niezależny, dom zakonny)? Przeprowadzone analizy przepisów prawa polskiego i prawa kanonicznego prowadzą do wniosku, że w przypadku spółki kapitałowej, której jedynym (100%) udziałowcem czy akcjonariuszem jest zakon bądź jego jednostka organizacyjna (prowincja zakonna, opactwo, klasztor niezależny, dom zakonny) beneficjentem rzeczywistym jest właściwy wyższy przełożony tego zakonu oraz członkowie jego rady. Osoby te spełniają przesłanki określone w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, ponieważ stanowią one grupę osób fizycznych sprawujących bezpośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia (zgromadzenie wspólników/walne zgromadzenie), które wynikają z okoliczności prawnych (przepisów prawa kanonicznego), umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę. Jest to bowiem grupa osób fizycznych sprawujących kontrolę nad osobą prawną (zakonem bądź jego jednostką organizacyjną), któremu łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów spółki i łącznie dysponującym więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki (art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret trzecie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu).

Słowa kluczowe:

beneficjent rzeczywisty, spółki kapitałowe, pranie pieniędzy, finansowanie terroryzmu, zakon, prawo kanoniczne, opactwo, spółka kapitałowa, dom zakonny, klasztor niezależny, prowincja zakonna

Andrzejewska, Marzena, Maciej Andrzejewski. 2014-2015. „Czy sąd kościelny jest innym sądem lub organem w rozumieniu art. 44 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych?” Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL. Prawo 10-11: 5-17.

Bar, Józef. 2009. „Współpraca sądów kościelnych z innymi podmiotami życia publicznego”. W: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. Józef Wroceński, Jan Krajczyński, t. 1, 223-239. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Bidziński, Zygmunt, Jerzy Serda. 1986. „Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w praktyce sądowej”. W: Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. Józef S. Piątowski, 7-101. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Błaszczak, Łukasz. 2015. „Problematyka sprawy cywilnej i drogi sądowej w kontekście zagadnienia sprawy konstytucyjnej i domniemania drogi sądu powszechnego z art. 177 Konstytucji”. W: Konstytucjonalizacja postępowania cywilnego, red. Łukasz Błaszczak, 3-54. Wrocław: Presscom.

Borecki, Paweł. 2012. „Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim”. Studia z Prawa Wyznaniowego 15: 85-109.

Borecki, Paweł. 2018. „W sprawie autonomii i niezależności związku wyznaniowego – uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 12.5.2016 r., IV CSK 529/15”. Polski Proces Cywilny 1: 88-100.

Brzemia-Bonarek, Aleksandra. 2007. „Pomoc sądowa pomiędzy sądami kościelnymi a państwowymi w celu uzyskania dokumentów niedostępnych dla strony w kanonicznym procesie małżeńskim (Analiza prawna zagadnienia i propozycje de lege ferenda)”. W: Sędzia i Pasterz. Księga pamiątkowa w 50-lecie pracy ks. Remigiusza Sobańskiego w Sądzie Metropolitalnym w Katowicach (1957-2007), red. Honorata Typańska, 41-52. Katowice: Księgarnia św. Jacka.

Brzozowski, Wojciech. 2017. „Niedopuszczalność sądowej kontroli prawidłowości stosowania przez związek wyznaniowy własnego prawa. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 12.5.2016 r., IV CSK 529/15”. Przegląd Sądowy 5: 117-123.

Bzdyrak, Grzegorz. 2017. „Prawne gwarancje autonomii i niezależności Kościoła katolickiego w Polsce w zakresie władzy jurysdykcyjnej w sprawach małżeńskich”. Przegląd Sejmowy 4: 19-38.

Cisek, Andrzej. 1989. Dobra osobiste i ich niemajątkowa ochrona w kodeksie cywilnym. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Dobosz, Izabela. 1986. „Działanie w obronie uzasadnionego interesu jako okoliczność wyłączająca bezprawność naruszenia dóbr osobistych”. W: Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. Józef S. Piątowski, 289-312. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Góralski, Wojciech, Andrzej Pieńczyk. 2000. Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w Konkordacie polskim z 1993 roku. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Stefana Wyszyńskiego.

Greszata, Marta. 2009, „Zasada tajności i publiczności w sądownictwie kościelnym”. W: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. Józef Wroceński, Jan Krajczyński, t. 1, 401-414. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Gudowski, Jacek. 2010. „Wpływ Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na pojęcie dopuszczalności drogi sądowej”. W: Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego, red. Tadeusz Ereciński, Karol Weitz, 410-428. Warszawa: LexisNexis.

Kordasiewicz, Bogudar. 1985. „W sprawie obiektywnych i subiektywnych kryteriów oceny naruszania dóbr osobistych”. W: Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej profesora Józefa Stanisława Piątowskiego, red. Bogudar Kordasiewicz, Ewa Łętowska, 17-28. Wrocław-Warszawa: Polska Akademia Nauk.

Kosiór, Mateusz, Agata Puchała. 2017. „Okoliczności wyłączające bezprawność naruszenia dóbr osobistych na gruncie Kodeksu cywilnego”. W: Dobra osobiste, red. Izabela Lewandowska-Malec, wyd. 2, 113-182. Warszawa: C.H. Beck.

Misztal-Konecka, Joanna. 2017. „Glosa [do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 529/15]”. Orzecznictwo Sądów Polskich 6: 64-74.

Pietrzkowski, Henryk. 1999. „Prawo do sądu (wybrane zagadnienia)”. Przegląd Sądowy 11-12: 3-17.

Pilich, Mateusz. 2010. „Wpływ orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na Kodeks postępowania cywilnego”. W: Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego, red. Tadeusz Ereciński, Karol Weitz, 319-409. Warszawa: LexisNexis.

Rapacz, Józef. 2007. „Autonomia sądownictwa kościelnego”. Annales Canonici 3: 55-65.

Rynkowski, Michał. 2013. Sądy wyznaniowe we współczesnym europejskim porządku prawnym. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.

Rzepecki, Arnold. 2013. „Funkcjonowanie prawa kanonicznego w polskim porządku prawnym – zarys tematu”. Acta Erasmiana 5: 163-184.

Sadomski, Jacek. 2003. „Naruszenie dóbr osobistych przez media”. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.

Safjan, Marek (red.). 2012. System prawa prywatnego, t. 1: Prawo cywilne – część ogólna, wyd. 2. Warszawa: C.H. Beck.

Sobański, Remigiusz. 1999. „Prawo kanoniczne a krajowy porządek prawny” Państwo i Prawo 6: 3-17.

Sobański, Remigiusz. 2002. „Czy prawo kościelne jest dziwne?” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 2: 426-431.

Sośniak, Mieczysław. 1985. „Funkcje i skuteczność zgody osoby uprawnionej w zakresie ochrony dóbr osobistych”. W: Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej profesora Józefa Stanisława Piątowskiego, red. Bogudar Kordasiewicz, Ewa Łętowska, 63-74. Wrocław-Warszawa: Polska Akademia Nauk.

Stanisz, Piotr. 2015. „Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie”. W: Katolickie zasady relacji państwo-kościół a prawo polskie, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, Henryk Stawniak, 159-185. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Szpunar, Adam. 1979. Ochrona dóbr osobistych. Warszawa: PWN.

Święcka, Krystyna. 2011. „Kryterium prawdziwości wypowiedzi a ochrona dóbr osobistych”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 53-66.

Świto, Lucjan. 2012. „Rekwizycja cywilno-kanoniczna? Pomoc sądowa pomiędzy trybunałami kościelnymi a sądownictwem powszechnym w Polsce”. Prawo Kanoniczne 2: 145-166.

Tunia, Anna. 2015. Recepcja prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w prawie polskim. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Uruszczak, Wacław. 2007. „Recepcja prawa kanonicznego w obowiązującym prawie polskim”. Annales Canonici 3: 5-21.

Walencik, Dariusz. 2013. „Prawo kanoniczne (wewnętrzne) związków wyznaniowych a prawo polskie”. Przegląd Sądowy 5: 11-25.

Wierciński, Jacek. 2002. Niemajątkowa ochrona czci. Warszawa: Wydawnictwo „Kodeks”.

Zarzycki, Zdzisław. 2014. „Zasada niezależności i autonomii Kościoła i państwa – czym naprawdę jest?”. W: Konkordat. Ocena z perspektywy 15 lat obowiązywania, red. Piotr Kroczek, 69-117. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II.

Zedler, Feliks. 2011. „Glosa [do postanowienia Sądu Najwyższego z 5.11.2009 r., I CSK 16/09]”. Orzecznictwo Sądów Polskich 7: 555-559.

Pobierz

Opublikowane
30-12-2020


Walencik, D. (2020). Opinia prawna na temat beneficjenta rzeczywistego w przypadku spółki kapitałowej, której jedynym (100%) udziałowcem czy akcjonariuszem jest zakon bądź jego jednostka organizacyjna (prowincja zakonna, opactwo, klasztor niezależny, dom zakonny). Studia Z Prawa Wyznaniowego, 23, 471–488. https://doi.org/10.31743/spw.5730

Dariusz Walencik  dwalencik@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski

Ks. dr hab., prof. UO, Zespół Badawczy Law and Religion, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Opolski, ul. Katowicka 87a, 45-060 Opole, e-mail: dwalencik@uni.opole.pl

https://orcid.org/0000-0002-1027-3980



Licencja

  1. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autor publikacji przenosi na wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.
  2. Teksty składane do publikacji w „Studiach z Prawa Wyznaniowego" nie mogą naruszać praw autorskich osób trzecich. Oryginalność publikacji naukowej autor potwierdza w oświadczeniu składanym w trakcie zgłaszania tekstu oraz w podpisywanej umowie wydawniczej.
  3. Autorzy mają prawo zamieszczać swoje prace (w wersji udostępnionej przez wydawcę) w Internecie (np. w repozytoriach instytucjonalnych, academia.edu, researchgate.net lub na własnej stronie internetowej) dopiero po ich opublikowaniu w niniejszym czasopiśmie.
  4. Za zgodą redakcji opublikowane w czasopiśmie teksty mogą być przedrukowywane w innych publikacjach (ze wskazaniem miejsca ich pierwotnej publikacji). 
  5. Redakcja zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości czasopisma, zgodnie z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative).

Inne teksty tego samego autora